Temat: Żołnierze Niezłomni

Autorka: Anna Rabiega

Adresat:

uczeń klasy 3 gimnazjum, uczeń klasy 8 szkoły podstawowej

Podstawa programowa:

VIII. Wspólnoty narodowe/etniczne i ojczyzna.

Uczeń:

3) analizuje symbole Rzeczypospolitej Polskiej; wyjaśnia, czym powinna przejawiać się postawa patriotyczna młodego i dorosłego człowieka.

Ogólny cel kształcenia:

Uczeń buduje swoją tożsamość narodową.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• przedstawia historię Żołnierzy Niezłomnych.

• wyjaśnia, skąd pochodzą nazwy „Niezłomni” i „Wyklęci” oraz na czym polega różnica między tymi określeniami.

• prezentuje historie wybranych Żołnierzy Niezłomnych.

• wyjaśnia, dlaczego należy pamiętać o Żołnierzach Niezłomnych i dlaczego reżim komunistyczny starał się tę pamięć unicestwić.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• porozumiewanie się w języku obcym,

• kompetencje informatyczne,

• umiejętność uczenia się,

• kompetencje społeczne i obywatelskie.

Metody nauczania:

• mapa myśli,

• wykład interaktywny,

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem planszy interaktywnej, ćwiczeń interaktywnych,

• WebQuest.

Formy pracy:

• indywidualna,

• grupowa,

• zbiorowa.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki,

• zasoby multimedialne zawarte w e‑podręczniku,

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel przedstawia cel zajęć: Poznacie i zrozumiecie historię Żołnierzy Niezłomnych.

2. Nauczyciel pyta uczniów, czy słyszeli o Żołnierzach Niezłomnych albo Żołnierzach Wyklętych oraz co o nich wiedzą. Informuje, że uczniowie swoje skojarzenia przedstawią na tablicy w formie mapy myśli. Wyznacza moderatora, który zapisuje propozycje kolegów.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel porządkuje i uzupełnia wiedzę uczniów w formie interaktywnego wykładu. Wyjaśnia, że historycy spierają się, którego określenia używać wobec ludzi walczących w powojennym podziemiu niepodległościowym i antykomunistycznym: wyklęci czy niezłomni. Nauczyciel prosi chętnych uczniów o uzupełnienie mapy myśli o nowe informacje.

2. Nauczyciel prosi uczniów, by przedstawili argumenty za nazwą Żołnierze Niezłomni i/lub Żołnierze Wyklęci. W tym celu uczniowie wykorzystują planszę interaktywną „Enduring or Doomed” z abstraktu „The Enduring Soldiers”. Mogą posłużyć się umieszczonym przykładami oraz podać własne propozycje. Za każdym razem uczniowie powinni uzasadnić swój wybór. Na zakończenie pracy nauczyciel prosi chętnego/wybranego ucznia o podsumowanie.

3. Nauczyciel prosi uczniów, by podzielili się na czteroosobowe grupy, a następnie obejrzeli galerię zdjęć Żołnierzy Niezłomnych w abstrakcie i wybrali postać, która najbardziej ich zaciekawiła. Nauczyciel informuje, że zadaniem grup będzie przygotowanie sylwetki wybranej postaci. Uczniowie będa pracowali metodą WebQuest i jeśli to konieczne, wyjaśnia, na czym ona polega:

• uczniowie wyszukują informacje i zdjęcia w internecie,

• porządkują je,

• tworzą krótką prezentację, np. w postaci mapy myśli przygotowanej w odpowiedniej aplikacji (np. bubbl.us, Blumind) lub na rozdanych przez nauczyciela arkuszach papieru (o wielkości dostosowanej do liczebności klasy – im mniejsza, tym mniejszy może być arkusz).

Przed rozpoczęciem pracy nauczyciel określa czas na wykonanie zadania. Najlepiej byłoby, gdyby każda z grup wybrała innego bohatera, ale nie ma takiej konieczności. Ważne, by uczniowie poczuli związek z wybraną postacią.

4. Po upływie czasu wyznaczonego na realizację zadania, reprezentanci poszczególnych grup przedstawiają efekty pracy i dzielą się z resztą klasy powodami, jakimi kierowali się przy swoim wyborze.

5. Nauczyciel prosi jednego z uczniów o odczytanie wiersza Zbigniewa Herberta „Wolves” zamieszczonego w abstrakcie. Następnie krótko rozmawia z uczniami o wymowie wiersza i o tym, jak uczniowie rozumieją jego przesłanie.

Faza podsumowująca:

1. Na zakończenie zajęć uczniowie indywidualnie, w parach lub grupach tworzą krzyżówkę interaktywną, której głównym hasłem jest słowo ENDURING/NIEZŁOMNI. Pozostałe hasła powinny nawiązywać do tematyki powojennego podziemia niepodległościowego, ale jeśli to sprawi uczniom trudność, nie jest to konieczne.

2. Nauczyciel prosi chętnego ucznia o podsumowanie lekcji z jego punktu widzenia. Pyta pozostałych uczniów, czy chcieliby coś dodać do wypowiedzi kolegi.

3. Propozycja zadania domowego:

a. Napisz krótką notatkę „Niezłomni czy Wyklęci?”, podając argumenty przemawiające za stosowaniem każdej z nazw.

b. Odsłuchaj nagranie abstraktu, aby powtórzyć materiał i utrwalić nowe słówka. Następnie wykonaj ćwiczenie słownikowe na końcu rozdziału.

Uwagi dla nauczyciela:

Jeśli uczniowie będą mieli problem ze zrozumieniem przekładu wiersza Z. Herberta, nauczyciel może przedstawić im tekst oryginalny:

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

The Enduring Soldiers

In recent years, the memory of soldiers of the anti‑communist underground – the Enduring or the Doomed – has been restored. The national holiday celebrations become a tradition. You can take a look at how tribute is being paid to the heroes and heroines.

The Enduring Soldiers, and among them many women, spent years in Polish prisons during communism, tortured and humiliated. They paid the highest price for their dedication to their Homeland and her independence. They were anti‑communist underground soldiers recruited from the Home Army and the National Armed Forces, who from 1944, keeping their oath, kept fighting against the Soviet terror and oppression in Poland.

According to the Institute of National Remembrance over five thousand underground soldiers were sentenced to death by military courts, and over twenty‑one thousand were murdered in prisons. It is impossible to say, how many people were killed during roundups and pacifications or murdered without trial in Security Office buildings. Over 250 thousand were sentenced to prison for political reasons, several hundred thousand were treated like second‑class citizens.

The murdered heroes were doomed to be forgotten by the communist regime. Their graves are hidden in woods, they are buried next to official cemeteries, or the burial site is unknown. Most of the people who were responsible for those atrocities avoided the consequences and were not held responsible for their actions. They were never put on trial. It is a tragic paradox in the Polish history and a great injustice. After all these years the memory of the Enduring Soldiers is being restored. Poems are being written, movies are being filmed, songs recorded, websites created (e.g. Wilcze tropy).

Poet Zbigniew Herbert paid a remarkable homage to the heroes with his poem „Wilki” / “Wolves” (transl. Alissa Valles; the original text of the poem can be found in the e‑textbook):

On 1, March 2011 – on the day of the 60th anniversary of the murder of the leaders of Freedom and Sovereignty (Wolność i Niezawisłość, WiN) – the Sejm established the Day of Remembrance of the Doomed Soldiers. It is now a patriotic responsibility to restore the memory of the heroes and to look for their burial sites.