Temat: Pustynia lodowa

Materiał uzupełniający do wykorzystania na lekcjach w grupie przedmiotów przyrodniczych (przyroda, biologia, chemia, geografia, fizyka), zajęciach dodatkowych, kołach zainteresowań. Może służyć jako zasób poszerzający wiedzę, przygotowujący uczniów do konkursów przyrodniczych.

Adresat

Uczniowie klasy V szkoły podstawowej (geografia).

Podstawa programowa

Klasa V – geografia
IV. Krajobrazy świata: wilgotnego lasu równikowego i lasu strefy umiarkowanej, sawanny i stepu, pustyni gorącej i lodowej, tajgi i tundry, śródziemnomorski, wysokogórski Himalajów; strefowość a piętrowość klimatyczno‑roślinna na świecie. Uczeń:
3) przedstawia główne cechy i porównuje poznawane krajobrazy świata oraz rozpoznaje je w opisach, na filmach i ilustracjach.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie charakteryzują warunki panujące na terenie pustyni lodowej.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• wskazywać na mapie Arktykę i Antarktydę;

• omawiać cechy klimatu strefy polarnej;

• wyjaśniać pojęcie „pustynia lodowa”;

• opisywać działalność naukową człowieka na obszarach polarnych.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery;

• duże arkusze papieru z zarysem kontynentów, klej, nożyczki, kredki.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

• Prowadzący lekcję prosi uczniów, żeby przynieśli na zajęcia niewielkie fotografie wycięte z kolorowych czasopism lub wydrukowane z Internetu, przedstawiające krajobrazy charakterystyczne dla pustyni lodowej (Arktyki i Antarktydy).

Faza wstępna

• Prowadzący lekcję określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

• Wybrani uczniowie prezentują przygotowany przez siebie przed lekcją materiał ilustracyjny. Nauczyciel zachęca klasę do zadawania pytań prezentującym, np.

  • Dlaczego wybrałeś takie przykłady?

  • Z czym wiąże się to zdjęcie?

  • O czym mówi ta ilustracja?

  • Dlaczego ważny jest ten schemat?

  • O czym ma nam powiedzieć ta grafika?

Faza realizacyjna

• Nauczyciel prosi uczniów, żeby przeczytali wskazany fragment abstraktu i postarali się zapamiętać jego treść. Następnie uczestnicy zajęć, pracując w parach, wzajemnie odpytują się ze znajomości fragmentu.

• Nauczyciel wyświetla ilustrację interaktywną, po czym rozdaje podopiecznym duże arkusze papieru z zarysem kontynentów oraz materiały plastyczne. Uczniowie, korzystając z ilustracji interaktywnej, zaznaczają na arkuszach obszary występowania pustyni lodowej i w odpowiednich miejscach naklejają przyniesione na zajęcia fotografie. Prowadzący lekcję monitoruje pracę uczniów, sprawdza poprawność wykonania zadania..

• Nauczyciel prosi, aby uczniowie samodzielnie wykonali wskazane ćwiczenie interaktywne.

• Uczniowie utrwalają zdobyte informacje, omawiając je ze swoimi najbliższymi sąsiadami (metoda „powiedz sąsiadowi”).

Faza podsumowująca

• Nauczyciel prosi, aby uczniowie samodzielnie wykonali wskazane ćwiczenie interaktywne.

• Na zakończenie zajęć nauczyciel pyta: Gdyby z przedstawionego na lekcji materiału miałaby odbyć się kartkówka, jakie pytania waszym zdaniem powinny zostać zadane? Gdyby uczniowie nie wyczerpali najistotniejszych zagadnień, nauczyciel może uzupełnić ich propozycje.

Praca domowa

• Opracuj lap book z zagadnieniami poznanymi na lekcji i przynieś swoją pracę na następne zajęcia.

• Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Polar desert

The regions near both poles are areas that receive the least heat from the Sun. In these regions, beyond the polar circles, there is a polar day and polar night. At the poles themselves, the day and night each last half a year. When one of the poles experiences polar night, the opposite pole experiences polar day.

Polar deserts near both poles are similar in terms of low air temperature and very low rainfall. No plant life can be found on most of these regions’ surface. At poles, air temperature varies from −20°C during the polar day to −80°C during the polar night and never reaches positive values. Temperatures above zero occur only in certain areas of land located near the polar circles – and only during the polar day. Strong winds are common throughout the year, blowing from the poles towards the polar circles.

Precipitation occurs only in the form of snow. Precipitation varies from several hundred mm per annum near the coast, around 100 mm per annum inland, and only 2 mm per annum at the poles. Therefore, these values are lower than in the case of a hot desert! Due to low temperature, the snow does not melt but rather becomes compressed into an increasingly thicker layer, creating an ice sheet. In Greenland, the ice sheet varies from 2 km up to 3 km in thickness. There’s even more ice on the Antarctic where the ice sheet’s thickness reaches 4–5 km in some places. There’s no mainland near the North Pole, but rather the ocean surface is covered by a several meter thick layer of ice.

Polar regions still remain not fully explored to a large extent. This is primarily due to the rough climate that is extremely unfriendly to humans. The scientific research on the Arctic began only in the 19th century. At present, all countries whose territories are located in the Arctic are conducting climate studies. They also study organisms that live on land, on the surface of drifting ice and in the water under the ice.

The Antarctic was discovered only in the 18th century by European whalers. Journeys towards the South Pole and scientific studies began in the 20th century. During the winter half‑year, it is extremely difficult to provide any form of assistance to researchers who spend the winter at polar stations. In winter, the region is characterised by extremely low temperature, gale force winds and covered in darkness. All land ares are surrounded by a wide zone of drifting ice that makes navigation difficult. Therefore, there is significantly less people in the Antarctic during the winter. At present, there are 82 research stations operating in the Antarctic, of which only 40 is active throughout the year.

• The polar regions include the Arctic and the Antarctic along with its surrounding islands.

• The polar regions are characterised by prevailing subzero temperatures, low rainfall and extremely strong winds.

• Polar regions experience polar days and polar nights.

• The circumpolar zone is called the polar desert.

• Several dozen countries, including Poland, carry out scientific research at polar stations in the Arctic and the Antarctic.