Temat: Czas słoneczny

Materiał uzupełniający do wykorzystania na lekcjach w grupie przedmiotów przyrodniczych (przyroda, biologia, chemia, geografia, fizyka), zajęciach dodatkowych, kołach zainteresowań. Może służyć jako zasób poszerzający wiedzę, przygotowujący uczniów do konkursów przyrodniczych.

Adresat

Uczeń szkoły podstawowej (geografia).

Podstawa programowa

Klasa VI – geografia
V. Ruchy Ziemi: Ziemia w Układzie Słonecznym; ruch obrotowy i obiegowy; następstwa ruchów Ziemi. Uczeń:
3) wyjaśnia związek między ruchem obrotowym a widomą wędrówką i górowaniem Słońca, istnieniem dnia i nocy, dobowym rytmem życia człowieka i przyrody, występowaniem stref czasowych.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie wskazują i obliczają czas słoneczny danego miejsca na podstawie jego długości geograficznej.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• wskazywać czas słoneczny danego miejsca na podstawie jego długości geograficznej;

• obliczać różnicę między czasem słonecznym miejsc położonych na różnych południkach.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

• Uczniowie zapoznają się z treścią abstraktu. Przygotowują się do pracy na lekcji w taki sposób, żeby móc przeczytany materiał streścić własnymi słowami i samodzielnie rozwiązać zadania.

Faza wstępna

• Nauczyciel, nawiązując do poprzedniej lekcji, prosi wybranego ucznia, żeby określił położenie wybranego punktu na mapie oraz wyznaczył inny punkt, mając do dyspozycji jego współrzędne (jeden i drugi punkt powinny znajdować się na tym samym południku) .

• Prowadzący lekcję określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna

• Uczniowie zapoznają się z treścią abstraktu. Następnie ochotnicy wykonują ćwiczenia interaktywne nr 2–6 na tablicy interaktywnej. Nauczyciel zapisuje ilość poprawnych rozwiązań .

• Nauczyciel wspólnie z podopiecznymi analizuje ilustrację interaktywną, przedstawiającą związek długości geograficznej z czasem słonecznym i wyjaśnia zasady obliczania czasu słonecznego .

• Prowadzący lekcję prosi wybranych uczniów, żeby na tablicy interaktywnej wykonali te ćwiczenia, które poprzednio nie zostały wykonane poprawnie. Uczniowie omawiają prawidłowe rozwiązania .

Faza podsumowująca

• Uczniowie samodzielnie wykonują ćwiczenie interaktywne nr 1.

• Ochotnicy wyjaśniają, na czym polega zależność czasu słonecznego danego miejsca od jego długości geograficznej.

Praca domowa

• Opracuj lap book z zagadnieniami poznanymi na lekcji i przynieś swoją pracę na następne zajęcia.

• Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Solar Time

The moment of the Sun’s zenith occurs simultaneously in all points lying on the same meridian. The Sun reaches its zenith at different heights, but everywhere it reaches the highest altitude during that part of the day. The time that passes between successive Sun shines, is called a day. The Earth is doing one revolution around the axis in this time. It was assumed that at the moment it reaches its zenith, it is exactly 12:00 pm solar time. The whole day lasts 12 hours before this and 12 hours after this moment. The whole day is therefore divided into 24 hours. Knowing the rotation time of the Earth and knowing that every point on it turns a circle, you can calculate at what rate the Earth rotates.

360° : 24 hours = 15°
One hour is 60 minutes. Let us now calculate how many times the Earth will turn by 1°.
60 minutes : 15° = 4 minutes

And what is the difference between time on different meridians? Let's take the difference between the two meridians, 12⁰E and 26⁰E, for example. We know that on the 12⁰E meridian it is 12:20. First, calculate the difference in longitude. It should be taken into account that both places lie on one hemisphere. In this case, subtract the values.
26⁰E - 12⁰E = 14⁰
So we know that the meridians are 14 degrees apart. We also know that the Earth rotates at the rate of 1 degree in 4 minutes. So we can calculate the difference in solar time.
14⁰ x 4 minutes = 56 minutes
The meridian 26⁰E lies east of 12⁰E. Therefore, add the result to the known time.
12.20 + 56 minutes = 13:16
On the meridian 26⁰ it is 13:16.

And what if the meridians are in different hemispheres? Let's assume that on our meridian 12⁰E it is still 12:20. We want to find out what time it is on the 24⁰W meridian. If the meridians are in different hemispheres, to calculate the local time, add their values.
12⁰E + 24⁰W = 36⁰
Now we calculate the difference in time:
36⁰ x 4 minutes = 154 minutes (2 hours and 34 minutes).
We now calculate local time. The 24⁰W meridian lies west of 12⁰E – in which case we have to deduct time
12.20 – 2 h 34 min = 9:46

On the meridian 12⁰E it is still 12:20. Let's now calculate where the meridian is midday at the moment. If in 4 minutes the Earth rotates by 1⁰ and the time difference is 20 minutes, then we can calculate the meridian we are looking for.
20 minutes : 4⁰ = 5⁰
The meridian is located 5 ° further. But in which direction? Since we have an hour later, we have to head west.
12⁰E - 5⁰ = 7⁰E
Midday is now on the meridian 7⁰E.

• When the Sun reaches its zenith it means noon in solar time.

• The day lasts 24 hours.

• 1⁰ Longitude corresponds to 4 minutes of solar time.