Temat: Jagiellońska Europa Środkowo‑Wschodnia

Adresat

Uczniowie klasy VI szkoły podstawowej

Podstawa programowa

Klasa VI szkoły podstawowej

IX . Złoty wiek w Polsce na tle europejskim:

4. umieszcza w czasie i opisuje najważniejsze wydarzenia w dziedzinie polityki wewnętrznej ostatnich Jagiellonów

Ogólny cel kształcenia

Uczeń poznaje specyfikę panowania dynastii Jagiellonów.

Kompetencje kluczowe

  • porozumiewanie się w językach obcych;

  • kompetencje informatyczne;

  • umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

  • w jakich krajach rządzili Jagiellonowie;

  • dlaczego Władysław Jagiełło nie przyjął korony czeskiej;

  • o losach kolejnej unii polsko‑węgierskiej;

  • w jaki sposób i kiedy doszło do apogeum panowania Jagiellonów w Europie Środkowo‑Wschodniej.

Metody/techniki kształcenia

  • podające

    • pogadanka.

  • aktywizujące

    • dyskusja.

  • programowane

    • z użyciem komputera;

    • z użyciem e‑podręcznika.

  • praktyczne

    • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

  • e‑podręcznik;

  • zeszyt i kredki lub pisaki;

  • tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg zajęć

Faza wstępna

  1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

  2. Nauczyciel odtwarza nagranie abstraktu. Co jakiś czas zatrzymuje je, prosząc uczniów, by opowiedzieli własnymi słowami to, co przed chwilą usłyszeli. W ten sposób uczniowie ćwiczą słuchanie ze zrozumieniem.

Faza realizacyjna

  1. Lektura treści abstraktu. Nauczyciel wykorzystuje tekst do pracy indywidualnej lub w parach według następujących kroków: 1) pobieżne przejrzenie tekstu, 2) postawienie pytań, 3) dokładne czytanie, 4) streszczenie poszczególnych części tekstu, 5) powtórzenie treści lub przeczytanie całego tekstu.

  2. Omówienie informacji przedstawionych na osi czasu. Następnie nauczyciel dzieli klasę na grupy - tyle, ile jest wydarzeń na osi. Każdy zespół opracowuje jedno przydzielone zagadnienie, pogłębiając informacje zawarte w abstrakcie. Następnie uczniowie prezentują swoje omówienia.

  3. Nauczyciel wyświetla mapę z Polecenia 2. Odczytuje treść polecenia i, jeśli to konieczne, wspomaga uczniów w poszukiwaniu odpowiedzi.

  4. Nauczyciel wspólnie z uczniami podsumowuje dotychczasowy przebieg zajęć.

  5. Uczniowie wykonują kolejne ćwiczenia i polecenia. Nauczyciel uzupełnia je o kontekst historyczny, przedstawiając uczniom niezbędne informacje. Sprawdza, czy zadania zostały prawidłowo wykonane, i udziela uczniom informacji zwrotnej.

  6. Uczniowie w parach rozwiązują Ćwiczenie 2.

Faza podsumowująca

  1. Nauczyciel pyta: Gdyby z przedstawionego na lekcji materiału miała się odbyć kartkówka, jakie pytania waszym zdaniem powinny zostać zadane? Gdyby uczniowie nie wyczerpali najistotniejszych zagadnień, nauczyciel może uzupełnić ich propozycje.

  2. Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie ćwiczenia słowniczkowego, które pomoże im utrwalić poznane podczas lekcji słownictwo.

Praca domowa

  1. Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

  2. Przedstaw swój punkt widzenia na temat analizowany podczas dzisiejszej lekcji. Pamiętaj o uwzględnieniu właściwej argumentacji.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Hussitism
Hussitism
RfY7X5n1pdUlD
Nagranie dźwiękowe słówka

Husytyzm – hussites – ruch o charakterze religijnym, społecznym i narodowym w Czechach zapoczątkowany w XV w. przez Jana Husa

Heresy
Heresy
RuGxy3BN1fFfG
Nagranie dźwiękowe słówka

Herezja – heresy – poglądy religijne, które są uznawane za sprzeczne z oficjalnymi naukami Kościoła. Pojawiały się przede wszystkim w pierwszych wiekach istnienia chrześcijaństwa (np. arianizm). W XV wieku za taki uznano ruch zapoczątkowany przez Jana Husa w Czechach.

Personal union
Personal union
RAgmVL9zoQ5lu
Nagranie dźwiękowe słówka

Unia personalna – personal union – związek dwóch lub więcej państw posiadających wspólnego władcę przy zachowaniu odrębności państwowej.

Succession
Succession
R1bgC3YHudIFo
Nagranie dźwiękowe słówka

Sukcesja – successor to hereditary – zasada przekazywania, dziedziczenia władzy monarszej następcy w przypadku śmierci, abdykacji lub innych okolicznościach.

Crusade
Crusade
RjLQFW5wvSpvq
Nagranie dźwiękowe słówka

Krucjata – crusade – średniowieczna wyprawa zbrojna ogłaszana najczęściej przez papieża i prowadzona przeciwko innowiercom (muzułmanom, heretykom, ale i katolikom) oraz poganom.

Ecumenical council
Ecumenical council
RC587fwqH9Omr
Nagranie dźwiękowe słówka

Sobór – ecumenical council – zebranie biskupów Kościoła katolickiego pod przewodnictwem papieża mające na celu ustanowienie nowych praw kościelnych i uregulowanie doktryny wiary.

Teksty i nagrania

RI9VZc7RW8iDK
Nagranie abstraktu

Jagiellonian Central and Eastern Europe

At the beginning of the 15th century, the Jagiellons ruled Poland and Lithuania. The outbreak of the Hussite Revolution in Bohemia made it possible for them to rule another country. Offered by Hussites to Vladislaus Jagiełło in 1420, the Bohemian crown was rejected by the Polish ruler primarily for religious reasons. He himself gave up the fight for the Bohemian throne, entering into an alliance with Emperor Sigismund of Luxemburg. New possibilities in dynastic politics appeared when the male descendants of the king – Vladislaus and Casimir, were born. After the death of Vladislaus Jagiełło (1434), the Polish throne was taken over by Vladislaus (named after Vladislaus of Varna) who was also elected the king of Hungary in 1440. Casimir became the Grand Duke of Lithuania the same year.

Unfortunately, the established Union of Poland and Hungary did not last long. In 1444, Vladislaus, the leader of the crusade against the Ottoman Turks died in the decisive Battle of Varna, thus ending the period of the second personal union. After his death, the Hungarian throne was taken over by Ladislaus the Posthumous Habsburg. His death in 1458 was another opportunity for Jagiellons to extend their power. Casimir Jagiellon, King of Poland and Lithuania since 1447, younger son of Vladislaus Jagiełło, began his efforts to make the way for his sons to the thrones of Bohemia and Hungary. In the end, Vladislaus Jagiellon did it, becoming the king of Bohemia in 1471 and the king of Hungary in 1490. As a result, the Jagiellons ruled a vast area of Central and Eastern Europe at the end of the 15th century, creating a real empire in Europe.