Tytuł: Przyprawa, przeprawa, wyprawa

Opracowanie scenariusza: Katarzyna Maciejak

Temat zajęć

Przyprawa, przeprawa, wyprawa. O podróżowaniu słów kilka.

Grupa docelowa

Uczniowie klasy VI ośmioletniej szkoły podstawowej

Podstawa programowa

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:

12) określa tematykę oraz problematykę utworu;

15) objaśnia znaczenia dosłowne i przenośne w tekstach;

2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:

2) wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost i pośrednio;

3) określa temat i główną myśl tekstu;

II Kształcenie językowe.

2. Zróżnicowanie języka. Uczeń:

4) rozumie dosłowne i przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi; rozpoznaje wyrazy wieloznaczne, rozumie ich znaczenie w tekście oraz świadomie wykorzystuje do tworzenia własnych wypowiedzi;

8) rozróżnia synonimy, antonimy, rozumie ich funkcje w tekście i stosuje we własnych wypowiedziach.

III. Tworzenie wypowiedzi.

1. Elementy retoryki. Uczeń:

1) uczestniczy rozmowie na zadany temat, wydziela jej części, sygnały konstrukcyjne wzmacniające więź między uczestnikami dialogu, tłumaczące sens;

2. Mówienie i pisanie. Uczeń:

3) tworzy plan odtwórczy i twórczy tekstu;

5) opowiada o przeczytanym tekście.

IV. Samokształcenie. Uczeń:

1) doskonali ciche i głośne czytanie;

8) rozwija umiejętność krytycznego myślenia i formułowania opinii;

9) rozwija umiejętności efektywnego posługiwania się technologią informacyjną oraz zasobami internetowymi i wykorzystuje te umiejętności do prezentowania własnych zainteresowań.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie rozwijają słownictwo związane z podróżowaniem (również w jego symbolicznym wymiarze).

Kształtowane kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• umiejętność uczenia się;

• kompetencje społeczne i obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

• podaje synonimy słowa „podróż”;

• podaje przykłady homonimów;

• tworzy plan wydarzeń;

• używa słownictwa związanego z podróżowaniem;

• identyfikuje Arktykę, objaśnia jej charakterystyczne cechy;

• rozmawia o korzyściach wynikających z podróżowania.

Metody/techniki kształcenia

• podająca: pogadanka;

• praktyczne: ćwiczenia przedmiotowe;

• eksponująca: nagranie;

• programowane: z użyciem komputera, z użyciem e‑podręcznika.

Formy pracy

• aktywność indywidualna jednolita;

• aktywność w parach;

• aktywność zbiorowa.

Przebieg zajęć

Faza wprowadzająca

1. Nauczyciel określa cel zajęć: uczniowie rozmawiają o podróżowaniu, poznają synonimy i homonimy.

2. Nauczyciel pyta uczniów, czy lubią podróżować, jakie kraje już zwiedzili, a jakie chcieliby zobaczyć w najbliższym czasie. Razem z uczniami formułuje odpowiedź na pytanie, co daje ludziom podróżowanie.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel i uczniowie uruchamiają lekcję pt. „Przyprawa, przeprawa, wyprawa”. Uczniowie wykonują zadanie interaktywne nr 1 – odnajdują w wykreślance synonimy słowa „podróż”, następnie wspólnie z nauczycielem dyskutują nad różnicami między poszczególnymi wyrazami.

2. Uczniowie czytają tekst pt. „Biegun Północny” ze zwróceniem szczególnej uwagi na przebieg wyprawy. Na podstawie tekstu samodzielnie tworzą plan wydarzeń oraz wyjaśniają, jaki biegun zdobył Kubuś Puchatek i jak tego dokonał. Następnie szukają w tekście wyrazów, których nie rozumiał Kubuś i podają ich synonimy. Wybrani uczniowie odczytują swoje odpowiedzi.

3. Nauczyciel nawiązuje do wyrazu „biegun” i wyjaśnia uczniom, co to są homonimy (podaje przykłady). Uczniowie w parach wykonują zadanie w abstrakcie – szukają swoich przykładów homonimów.

4. Nauczyciel przypomina, jaki biegun zdobył Kubuś i pyta uczniów, czy wiedzą, jak wygląda prawdziwy biegun północny. Uczniowie zapoznają się z mapą interaktywną w abstrakcie dotyczącą fauny, flory, klimatu i ludności Arktyki.

5. Nauczyciel pyta uczniów, czy znają podróżników, którzy zdobyli biegun północny. Nakierowuje rozmowę na postać Jasia Meli. Uczniowie odsłuchują wywiad z Jasiem Melą i wspólnie zastanawiają się, jakie są korzyści wynikające z podróżowania (z kimś lub samotnie).

Faza podsumowująca

Nauczyciel zadaje uczniom pytania skłaniajace do podsumowania, np.

• Czym dla ciebie jest podróż?

• Jakie synonimy słowa podróż znasz?

• Co to jest homonim?

• Co to znaczy zdobyć biegun?

Praca domowa

Wykorzystując generator krzyżówek, ułóż dla kolegi krzyżówkę zawierającą słowa poznane na lekcji (min. 5‑6 haseł).

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Expedition, expotition

Do you like travelling? Which countries have you visited? Which countries would you like to visit in the near future? What do you think people get when they travel?

What is the difference between particular synonyms? Do you know all the words from the word search?

Which expedition is mentioned in the extract of the “Winnie the Pooh”? List its members and write down a short plan of events.

Winnie the Pooh found a slightly different North Pole. Do you know what the real one looks like?

Do you know any travellers who have reached the North Pole? Jaś Mela is one of them.