Temat: Jak Słońce oświetla Ziemię?

Materiał uzupełniający do wykorzystania na lekcjach w grupie przedmiotów przyrodniczych (przyroda, biologia, chemia, geografia, fizyka), zajęciach dodatkowych, kołach zainteresowań. Może służyć jako zasób poszerzający wiedzę, przygotowujący uczniów do konkursów przyrodniczych.

Autor: Zyta Sendecka

Adresat

Uczeń klasy VI szkoły podstawowej (geografia).

Podstawa programowa

Klasa VI – geografia

V. Ruchy Ziemi: Ziemia w Układzie Słonecznym; ruch obrotowy i obiegowy; następstwa ruchów Ziemi. Uczeń:

6) wykazuje związek między ruchem obiegowym Ziemi a strefami jej oświetlenia oraz strefowym zróżnicowaniem klimatu i krajobrazów na Ziemi.

Cel lekcji

Uczniowie wykazują zależność między ruchem obiegowym Ziemi a strefami jej oświetlenia.

Kryteria sukcesu

• wyjaśnisz, jaki wpływ ma nachylenie osi obrotu Ziemi na powstawanie stref jej oświetlenia;

• wskażesz na globusie strefy oświetlenia Ziemi i ich granice.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się;

• kompetencje społeczne i obywatelskie.

Metody/techniki

• praca z tekstem;

• metoda warsztatowa;

• praca indywidualna;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• abstrakt;

• tablica interaktywna lub tradycyjna;

• tablety/komputery;

• globus indukcyjny i latarki.

Fazy lekcji

Wstępna

Nauczyciel podaje temat i cel lekcji w języku zrozumiałym dla ucznia oraz kryteria sukcesu.

Realizacyjna

1. Uczniowie, pracując w parach, wskazują na globusie równik, zwrotnik Raka, zwrotnik Koziorożca, koło podbiegunowe północne, koło podbiegunowe południowe, biegun północny i  biegun południowy.

2. Nauczyciel prosi podopiecznych, żeby zapoznali się z treścią abstraktu i wyjaśnili, jaki wpływ na powstawanie stref oświetlenia Ziemi ma nachylenie jej osi obrotu.

3. Prowadzący lekcję wspólnie z uczniami analizuje ilustrację interaktywną przedstawiającą strefy oświetlenia Ziemi.

4. Uczniowie samodzielnie wykonują ćwiczenia interaktywne.

5. Nauczyciel prosi ochotników, żeby za pomocą latarki oświetlili na globusie indukcyjnym wybrane strefy. Uczniowie nazywają je i określają ich położenie oraz poznane cechy.

Podsumowująca

Nauczyciel prosi uczniów, żeby dokończyli jedno ze zdań:

• „Na dzisiejszej lekcji dowiedziałem się...”.

• „Chciałbym się więcej dowiedzieć na temat...”.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

How does the Sun illuminate the Earth?

We already know that the length of day and night changes in Poland. Did you know that there are places in the world where the day and night are the same all year long? Do you know that at the poles for half a year the Sun does not go down, and for the next six months it does not rise at all?

Travelling around the Sun with a constant tilt in the axis of its rotation causes the Earth’s surface to be illuminated in different ways. On this basis, five climate zones on Earth can be distinguished. The zones have borders- tropics and polar zones, which are marked on maps and globes.

The most strongly illuminated and heated areas by the Sun are the tropics, including the centrally located equator that crosses it. In the tropics, almost everywhere, twice a year, (on the summer and winter solstices) the Sun rises to its zenith. When this happens, it lights and heats the surface of the Earth the strongest. Only at the borders of the tropics does the sun rise to its zenith once a year. Days and nights on the equator always last for 12 hours, and in the entire tropics the differences in the duration of them are small. Two temperate zones extend between The Tropic of Cancer and The Arctic Circle (in the northern hemisphere) and between The Tropic of Capricorn and The Antarctic Circle in the southern hemisphere. In these zones the Sun does not reach its zenith, and every day the duration of day and night changes.
The least illuminated and heated are the two polar zones the borders of which are the Arctic and Antarctic circles. In these zones there is a phenomenon called polar day, when for a long period of time the sun does not go down and glow low over the horizon 24 hours a day, and also polar night, when for a long period of time the Sun does not rise at all.

• The tilting of the Earth's axis causes the creation of Earth’s climate zones.

• We can distinguish 5 climate zones on Earth: the tropics, two temperate zones and two polar zones.