Temat: Cukry – zastosowanie polisacharydów

Adresat

Uczeń szkoły podstawowej (klasy 7. i 8.)

Podstawa programowa:

Szkoła podstawowa. Chemia.  

X. Substancje chemiczne o znaczeniu biologicznym. Uczeń:

10) podaje przykłady występowania skrobi i celulozy w przyrodzie; podaje wzory sumaryczne tych związków; wymienia różnice w ich właściwościach fizycznych; opisuje znaczenie i zastosowania tych cukrów; projektuje i przeprowadza doświadczenia pozwalające wykryć obecność skrobi za pomocą roztworu jodu w różnych produktach spożywczych.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń omawia zastosowanie skrobi i celulozy.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• opisywać występowanie skrobi i celulozy;

• podawać wzory sumaryczne polisacharydów;

• jakie właściwości i zastosowanie mają skrobia i celuloza.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja;

  • mapa myśli.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• tablica interaktywna, tablety/komputery;

• arkusze szarego papieru;

• kolorowe pisaki.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

1. Nauczyciel rozdaje uczniom metodniki lub kartki w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym do zastosowania w pracy techniką świateł drogowych. Przedstawia cele lekcji sformułowane w języku ucznia na prezentacji multimedialnej oraz omawia kryteria sukcesu (może przesłać uczniom cele lekcji i kryteria sukcesu pocztą elektroniczną lub zamieścić je np. na Facebooku, dzięki czemu uczniowie będą mogli prowadzić ich portfolio).

2. Prowadzący wspólnie z uczniami ustala – na podstawie wcześniej zaprezentowanych celów lekcji – co będzie jej tematem, po czym zapisuje go na tablicy interaktywnej/tablicy kredowej. Uczniowie przepisują temat do zeszytu.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel, inicjując dyskusję, zadaje uczniom pytania: Jakie rośliny zawierają najwięcej skrobi? Które zawierają najwięcej celulozy? Z których można pozyskiwać te dwa związki chemiczne na skalę przemysłową?.

2. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy, rozdaje arkusze papieru i mazaki. Uczniowie, korzystając z różnych źródeł wiedzy (np. e‑podręcznik, podręcznik książkowy, internet), opracowują zagadnienie zastosowania skrobi i celulozy. Przedstawiają wiadomości za pomocą mapy myśli, plakatu lub infografiki. Mogą również wykorzystać szkicownik zamieszczony w abstrakcie.

3. Liderzy grup prezentują wyniki zespołowej pracy. Nauczyciel ocenia jej efekty i w celu podsumowania zagadnienia prezentuje na tablicy multimedialnej ilustracje: „Zastosowanie skrobi” oraz „Zastosowanie celulozy”.

4. Uczniowie układają krzyżówki dotyczące zagadnień poznanych w czasie lekcji. Wymieniają się nimi w parach i rozwiązują je.

5. Uczniowie wykonują ćwiczenie nr 1 oraz ćwiczenie nr 2. Nauczyciel omawia z nimi właściwe rozwiązania.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie utrwalają zdobyte informacje, omawiając je ze swoimi najbliższymi sąsiadami (metoda „powiedz sąsiadowi”).

2. Nauczyciel prosi chętnego ucznia o podsumowanie lekcji z jego punktu widzenia. Pyta pozostałych uczniów, czy chcieliby coś dodać do wypowiedzi kolegi na temat wiedzy i umiejętności opanowanych na lekcji.

Praca domowa

1. Wykonaj ćwiczenie nr 3.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Sugars - application of polysaccharides

Polysaccharides are complex chemical compounds composed of many residues of simple sugars. The most well‑known polysaccharides are starch and cellulose. Recall the most important messages about these.

Starch is used primarily in the food industry. Due to the texture of the mixture of starch and water, it serves for the production of jelly and pudding. It is also used for the production of adhesives, medicines and cosmetics.

Cellulose also has a wide range of applications, mainly in the paper industry. It is also used for the production of varnishes, adhesives, explosives and artificial silk. In addition, it is used in the pharmaceutical industry, for the production of medicines (e.g. suppositories).

• The most widespread polysaccharides are starch and cellulose with a molecular formula of $\text{(}{\text{C}}_{\text{6}}{\text{H}}_{\text{10}}{\text{O}}_{\text{5}}{\text{)}}_{\text{n}}$.

• Starch has a granular structure and occurs mainly in potatoes, cereal grains, rice and corn.

• Cellulose is the basic building material of plants. It has a fibrous structure; occurs, among others in wood and cotton.

• Starch and cellulose are white solids. Starch weakly dissolves in cold water, while in hot water it forms starchy pap. Cellulose does not dissolve in water; it is flammable.

• Iodine testing is used to detect starch in food products – reaction of starch with iodine, resulting in a dark‑blue coloration.

• Starch undergoes hydrolysis in the human body: it breaks down into dextrins and then into glucose molecules. Man does not digest cellulose.