Temat: Genetyka człowieka

Adresat

Uczeń klasy VIII szkoły podstawowej.

Podstawa programowa

Wymagania ogólne

I. Znajomość różnorodności biologicznej oraz podstawowych zjawisk i procesów biologicznych. Uczeń:

2) wyjaśnia zjawiska i procesy biologiczne zachodzące w wybranych organizmach i w środowisku.

Cel lekcji

Uczniowie wyjaśniają, w jaki sposób dziedziczą się cechy warunkowane przez grupy genów.

Kryteria sukcesu

• przedstawisz przykłady cech człowieka warunkowanych przez grupy genów;

• wyjaśnisz, dlaczego w przypadku cech warunkowanych przez wiele genów możemy zaobserwować ciągły rozkład danej cechy wśród ludzi;

• na wybranym przykładzie omówisz dziedziczenie cechy warunkowanej przez grupę genów.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się;

• kompetencje społeczne i obywatelskie.

Metody/formy pracy

Miniwykład, dyskusja dydaktyczna, ćwiczenia przedmiotowe.

Praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach oraz praca zbiorowa.

Środki dydaktyczne

• abstrakt;

• tablety/komputery;

• tablica interaktywna lub tradycyjna.

Fazy lekcji

Wstępna

1. Nauczyciel określa cel lekcji i informuje uczniów o jej planowanym przebiegu. Przedstawia kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel podaje temat lekcji, uczniowie zapisują go w zeszytach.

Realizacyjna

1. Nauczyciel wprowadza pojęcie dziedziczenia wielogenowego, korzystając z tabeli prezentującej przegląd wybranych cech dominujących i recesywnych człowieka.

2. Prowadzący lekcję omawia zjawisko dziedziczenia wielogenowego na przykładzie koloru ludzkiej skóry, oczu lub odcienia włosów, posługując się ilustracją interaktywną przedstawiającą uproszczony model dziedziczenia wielogenowego (ograniczony do trzech par genów warunkujących daną cechę). Nauczyciel wyjaśnia, że w przypadku cechy warunkowanej przez wiele genów możemy zaobserwować ciągły rozkład danej cechy w ludzkiej populacji (np. kolor ludzkiej skóry może przyjmować różne odcienie od niemal białego do czarno‑brązowego).

3. Uczniowie, pracując w parach lub w niewielkich grupach, pomagają sobie nawzajem ustalić, jakie mają cechy recesywne i cechy dominujące. Następnie obliczają odsetek osób w klasie reprezentujących wybrane cechy.

4. Uczniowie dyskutują na forum klasy na temat dziedziczenia niektórych cech w ich rodzinach. Ochotnicy, na własnym przykładzie, próbują ustalić, w jaki sposób w ich rodzinie dziedziczyły się grupy genów warunkujących daną cechę (np. ktoś zauważył, że odziedziczył kolor włosów lub oczu będący kolorem pośrednim pomiędzy kolorami włosów lub oczu rodziców).

5. Uczniowie samodzielnie wykonują ćwiczenia interaktywne utrwalające wiadomości poznane w czasie lekcji.

Podsumowująca

Uczniowie zadają pytania, proszą o dodatkowe wyjaśnienia i uzupełniają notatki.

Praca domowa

Wyobraź sobie, że masz okazję przeprowadzić wywiad z genetykiem. Jakie pytania chciałbyś mu zadać? Zapisz je.