Temat: Zwierzęta wokół nas

Autor: Zyta Sendecka

Adresat

Uczeń klasy IV szkoły podstawowej.

Podstawa programowa

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Wiedza.

1. Opanowanie podstawowego słownictwa przyrodniczego (biologicznego, geograficznego, z elementami słownictwa fizycznego i chemicznego).

5. Poznanie przyrodniczych i antropogenicznych składników środowiska, rozumienie prostych zależności między tymi składnikami.

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

1. Prowadzenie obserwacji i pomiarów w terenie w tym korzystanie z różnych pomocy: planu, mapy, lupy, kompasu, taśmy mierniczej, lornetki itp.

2. Wykonywanie obserwacji i doświadczeń zgodnie z instrukcją (słowną, tekstową i graficzną), właściwe ich dokumentowanie i prezentowanie wyników.

3. Analizowanie, dokonywanie opisu, porównywanie, klasyfikowanie, korzystanie z różnych źródeł informacji (np. własnych obserwacji, badań, doświadczeń, tekstów, map, tabel, fotografii, filmów, technologii informacyjno-komunikacyjnych).

6. Wskazywanie przystosowań organizmów do środowiska życia i zdobywania pokarmu.

III. Kształtowanie postaw – wychowanie.

5. Rozwijanie wrażliwości na wszelkie przejawy życia.

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Sposoby poznawania przyrody. Uczeń:

4. stosuje zasady bezpieczeństwa podczas obserwacji i doświadczeń przyrodniczych;

6. korzysta z różnych źródeł wiedzy o przyrodzie.

VI. Środowisko przyrodnicze najbliższej okolicy. Uczeń:

7. rozpoznaje i nazywa pospolite organizmy występujące w najbliższej okolicy szkoły;

8. podaje nazwy warstw lasu, porównuje warunki abiotyczne w nich panujące; rozpoznaje podstawowe gatunki roślin i zwierząt żyjących w lesie oraz przyporządkowuje je do odpowiednich warstw lasu; wymienia zasady właściwego zachowania się w lesie;

11. obserwuje i podaje nazwy typowych organizmów łąki i pola uprawnego, podaje ich znaczenie dla człowieka;

13. rozpoznaje i nazywa organizmy żyjące w wodzie.

Cel lekcji

Uczniowie rozpoznają i nazywają pospolite zwierzęta występujące w ich otoczeniu.

Kryteria sukcesu

  • rozpoznasz zwierzęta w swoim najbliższym otoczeniu;

  • opiszesz charakterystyczne cechy ich wyglądu;

  • wyjaśnisz konieczność ochrony zwierząt.

Kompetencje kluczowe

  • porozumiewanie się w języku ojczystym;

  • porozumiewanie się w językach obcych;

  • kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne; 

  • kompetencje informatyczne;

  • umiejętność uczenia się;

  • kompetencje społeczne i obywatelskie.

Metody/formy pracy

Praca z tekstem, obserwacja.

Praca indywidualna i praca w grupie.

Środki dydaktyczne

  • abstrakt;

  • tablety/komputery;

  • tablica interaktywna lub tradycyjna;

  • lupy;

  • lornetki;

  • podkładki z klipsem;

  • ołówki.

Fazy lekcji

Wstępna

  1. Nauczyciel podaje temat i cel lekcji w języku zrozumiałym dla ucznia oraz kryteria sukcesu.

Realizacyjna

  1. Nauczyciel prezentuje pospolite gatunki ptaków („Galeria 1”). Uczniowie odczytują ich nazwy.

  2. Nauczyciel dzieli klasę na pięcio- lub sześcioosobowe grupy. Uczniowie uważnie przyglądają się fotografiom ptaków z „Galerii 1” i omawiają charakterystyczne cechy ich wyglądu (nauczyciel dokonuje wyboru gatunków, których atrybuty analizują uczniowie: powinny być to ptaki, które występują w najbliższej okolicy, np. wróbel, gawron, sroka, szpak, kos).

  3. Uczniowie zapoznają się z treścią abstraktu i wyjaśniają, jakie inne zwierzęta poza ptakami mogą spotkać w swoim otoczeniu. Omawiają gatunki przedstawione na ilustracji interaktywnej „Zwierzęta wokół nas”.

  4. Nauczyciel prezentuje zdjęcie biedronki i prosi uczniów, żeby wyszukali informacje na temat jej roli w przyrodzie. Ochotnik lub uczeń wskazany przez nauczyciela udziela odpowiedzi i wyjaśnia dlaczego biedronkę zalicza się do owadów pożytecznych dla człowieka.

  5. Nauczyciel wyjaśnia konieczność ochrony zwierząt.

  6. Nauczyciel przypomina zasady bezpieczeństwa, które obowiązują uczniów podczas zajęć odbywających się poza budynkiem szkoły i zaprasza podopiecznych do zabawy w tropienie zwierząt w najbliższej okolicy.

  7. Uczniowie wychodzą na zajęcia terenowe w pobliżu szkoły. Każdy z nich pracuje indywidualnie: obserwuje zwierzęta występujące na tym obszarze, a swoje spostrzeżenia zapisuje w zeszycie.

  8. Uczniowie w parach porównują wyniki swoich obserwacji.

  9. Nauczyciel prosi ochotników, aby wymienili nazwy zwierząt, które rozpoznali.

  10. Uczniowie samodzielnie wykonują ćwiczenie interaktywne.

Podsumowująca

  1. Runda zdań podsumowujących. Wskazani uczniowie kończą zdanie rozpoczęte przez nauczyciela:

„Po dzisiejszej lekcji umiem...”.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

invertebrates
invertebrates
R2WOK5jGwEsuv
Nagranie słówka: invertebrates

bezkręgowce – zwierzęta nieposiadające szkieletu wewnętrznego; najczęściej spotykanymi bezkręgowcami są owady

reptiles
reptiles
RQGqICsWU1ukG
Nagranie słówka: reptiles

gady – zwierzęta o suchej skórze pokrytej łuskami lub tarczkami; należą do nich m.in. węże, jaszczurki i żółwie

molehill
molehill
R17S2oYAWLj3H
Nagranie słówka: molehill

kretowisko – kopiec z ziemi wznoszony przez małe ssaki żyjące pod ziemią, np. krety lub nornice

amphibians
amphibians
RvmhObSr0IyNj
Nagranie słówka: amphibians

płazy – zwierzęta o cienkiej, wilgotnej skórze, żyjące na lądzie, a rozmnażające się w wodzie; należą do nich m.in. żaby i ropuchy

birds
birds
RAwcyY3zIwiKd
Nagranie słówka: birds

ptaki – zwierzęta posiadające ciało pokryte piórami, ich przednie kończyny mają postać skrzydeł; należą do nich na przykład kaczki, jaskółki, wróble

mammals
mammals
R14YUHA9D0Mkb
Nagranie słówka: mammals

ssaki – zwierzęta, których młode żywią się mlekiem matki; należą do nich m.in. koty, psy, szczury; człowiek też jest ssakiem

Teksty i nagrania

R1IGoysPhBl7N
nagranie dźwiękowe dotyczące dzikich zwierząt

Animals around us

Whether you live in the countryside or in the city, you're bound to see various animals. Birds are the easiest to see. Cities are home to rookies, magpie, pigeons, sparrows, scythes and tits. In the countryside you can see larks, chaffinches and swallows, as well as storks that come to our country in spring to find a partner and breed the young, and in winter they fly to Africa. In gardens and allotments we can often see starlings that eat fruit from trees. Colorful jays, bullfinches and woodpeckers, who knock on the trees and look for food under the bark, live near forests. Ducks, swans and herons can be found around ponds, rivers and lakes.

Apart from birds, there are also mammals living in our neighbourhood. In the branches of trees in parks and forests you can see squirrels. A curled hedgehog can sleep in forest bed or even under a pile of leaves in the garden. Small mounds of soil, called molehills, indicate that there are moles underground. In a field adjacent to the forest, a herd of deer may graze.

Outside the city, on sunny days, you can sometimes see reptiles basking on roadside stones: lizards or vipers. In the evening, at the pond, you will hear the sounds of the amphibians – frogs living there. Toads, which are similar to them, can be found in forests and meadows. In the garden or allotment you can see invertebrates – small animals such as earthworms, snails and insects. Some insects, such as aphids and potato beetles, cause damage to fields and orchards. Other, such as ladybirds, are useful from a human point of view, as they eat animals that destroy crops. Some insects, such as water striders, live on the water surface.

  • The animals that we can observe in our environment are, among others, birds, mammals, frogs, lizards and small invertebrates.

  • Some animals are domesticated and bred by humans.