Temat: Szok. Wojna rosyjsko‑japońska i jej skutki

Adresat

Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

XXIII. Europa i świat w II połowie XIX i na początku XX wieku. Uczeń:

3) wyjaśnia przyczyny, zasięg i następstwa ekspansji kolonialnej państw europejskich w XIX wieku;

XXIV. Ziemie polskie pod zaborami w II połowie XIX i na początku XX wieku. Uczeń:

5) wyjaśnia społeczne i narodowe aspekty rewolucji w latach 1905–1907;

Ogólny cel kształcenia

Uczeń poznaje i opisuje przyczyny i skutki wojny rosyjsko‑japońskiej 1904‑1905.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• wskazywać kierunki ekspansji Rosji na Dalekim Wschodzie;

• charakteryzować przyczyny wybuchu wojny z Japonią;

• wymieniać konsekwencje wojny dla Rosji i Japonii.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Nauczyciel prosi wybranego ucznia lub uczniów o zapoznanie się z materiałem abstraktu i przygotowanie materiału ilustracyjnego do lekcji.

Faza wstępna

1. Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie Polecenia 1.

2. Nauczyciel podaje uczniom cele lekcji i wspólnie z nimi opracowuje kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie wykonują Ćwiczenie 1. Zastanawiają sie nad kłopotami politycznymi, jakie rodziły madżurskie ambicje Rosji. Czy miała ona wsparcie państw europejskich? Nauczyciel opowiada uczniom o stanowisku władz japońskich i rosyjskich wobec nadchodzącego konfliktu. Następnie zaprasza do zapoznania się ze źródłem z epoki. Uczniowie wykonują Polecenie 2. Zapisują wnioski.

2. Uczniowie wykonują Ćwiczenie 2. Nauczyciel skrótowo przedstawia momenty przełomowe wojny. Następnie uczniowie wykonują podsumowujące główne fakty Ćwiczenie 3. Nauczyciel dba o udzielanie uczniom informacji zwrotnej.

3. Nauczyciel rozdaje uczniom przygotowane zawczasu schematy piramidy priorytetów. Temat pracy brzmi: Jakie czynniki zdecydowały o klęsce Rosji i zwycięstwie Japonii? Uczniowie pracują w parach, na kartkach samoprzylepnych wypisują czynniki (priorytety stron konfliktu, atuty położenia, wewnętrzne uwarunkowania, główne starcia wojny i ich konsekwencje, etc.). Następnie każdy z wyznaczonych zespołów na odpowiednich poziomach piramidy umieszcza kolejne aspekty zagadnienia. Celem pracy jest ustalenie hierarchii czynników, które zdecydowały o klęsce Rosji i zwycięstwie Japonii.

4. Nauczyciel dba o udzielanie uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca

1. Przedstawiciele grup odczytują czynniki umieszczane na kolejnych poziomach. Uzasadniają dokonane przez grupę wybory. Nauczyciel lub wyznaczony uczeń podsumowuje lekcję.

2. Nauczyciel rozdaje uczniom ankietę ewaluacyjną, w której ocenią pracę własną, kolegów i koleżanek oraz prowadzącego zajęcia.

Praca domowa

1. Zadanie domowe (Uwaga, zadanie domowe nie jest obligatoryjną częścią scenariusza) Poszukaj w Internecie informacji o Polakach walczących w wojnie rosyjsko‑japońskiej. Napisz krótki esej na ten temat.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Shock. Russo‑Japanese War and its aftermath

On the night of 8 to 9 February 1904, the Japanese attacked Russian ships at Port Arthur without any warning or declaring a war. Main Japanese forces attacked Korea and the remaining ones in – Manchuria. The conquest of Port Arthur, after a few months' sieges in January 1905, was the key moment. During the war, it turned out that Russia was a colossus on clay legs. Most of its fleet had to sail around the whole continent of Africa and across the Indian Ocean to reach the destination. When they eventually got there after the 8‑month journey, they got completely destroyed in the Battle of Tsushima (27–28 May 1905). That defeat was shocking not only to Russian public opinion but also to the European superpowers and the United States.

Russo‑Japanese war, Trans‑Siberian Railway, Manchuria, Kwantung, Liaodong Peninsula, Tsushima, Mukden, Shenyang, photography