Temat: Maszyna. Rewolucja naukowo‑techniczna

Adresat

Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

XIX. Europa po kongresie wiedeńskim. Uczeń:

2. charakteryzuje najważniejsze przejawy rewolucji przemysłowej (wynalazki i ich zastosowania, obszary uprzemysłowienia, zmiany struktur społecznych i warunków życia).

XXIII. Europa i świat w II połowie XIX i na początku XX wieku. Uczeń:

4. wymienia nowe idee polityczne i zjawiska kulturowe, w tym początki kultury masowej i przemiany obyczajowe.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie zapoznają się z najważniejszymi wynalazkami i odkryciami XIX wieku oraz następstwami ekonomicznymi i społecznymi ich zastosowania.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• wymieniać najważniejsze wynalazki i odkrycia XIX w;

• wskazywać następstwa ekonomiczne i społeczne ich zastosowania;

• charakteryzować najważniejszych odkrywców i wynalazców XIX wieku.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Nauczyciel prosi o przypomnienie wiadomości dotyczących rewolucji przemysłowej (lekcja: Wynalazcy, finansiści i uczeni. Narodziny rewolucji przemysłowej).

Faza wstępna

1. Nauczyciel podaje uczniom temat, cel lekcji oraz kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel przypomina uczniom, jaką rolę w postępie technicznym odegrała nauka i poszukiwanie zysku przez przedsiębiorców.

3. Uczniowie w swobodnej rozmowie wymieniają znane sobie, a kojarzone z XIX wiekiem wynalazki techniczne. Nauczyciel w rozmowie nauczającej pomaga im umiejscowić je w odpowiedniej części epoki. Uczniowie wykonują – z pomocą nauczyciela, który odpowiada na ich ewentualne pytania, podsuwając tropy i wskazówki – Ćwiczenie 1.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie samodzielnie wykonują – jako wprowadzenie do pracy w grupach - Ćwiczenia 2, 3, 4 i 5 związane z różnymi ważnymi wynalazkami tamtych czasów, m.in. telefonem, automobilem. Wskazują, do jakiej sfery aktywności można przypisać każdy z wymienionych w ćwiczeniach wynalazek. Oceniają ich użyteczność. Uzasadniają swoje stanowisko.

2. Nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy i rozdaje przygotowane zawczasu pisemne instrukcje dla każdej z grup. Zawierają one pytania i wskazówki przydatne w pracy nad plakatem. Zasady przedstawione w instrukcji trzeba omówić z uczniami. Grupa I opracowuje plakat z informacjami o sposobach przemieszczania się ludzi w przestrzeni w XIX wieku. Grupa II opracowuje plakat dotyczący sposobów rejestrowania i przekazywania na odległość dźwięku i obrazu w XIX wieku. Grupa III opracowuje plakat dotyczący starych i nowych źródeł energii w XIX wieku. Uczniowie w trakcie pracy nad nim korzystają z anglojęzycznych materiałów zamieszczonych w Internecie, zamiennie z e‑podręcznikiem. Projekt plakatu na wstępnym etapie musi uzyskać akceptację nauczyciela.

3. Plakat powinien być efektem pracy całej grupy. W ocenie plakatów nauczyciel uwzględnia: dobór i sposób przedstawienia informacji, pomysłowość, staranność wykonania. Nie ocenia walorów artystycznych.

4. Nauczyciel dba o informację zwrotną przekazywaną uczniom podczas rozwiązywania ćwiczeń i wykonywania poleceń.

Faza podsumowująca

1. Zespoły odpowiednio eksponują i omawiają plakaty na forum klasy (w razie konieczności tę część można przenieść na początek kolejnej lekcji).

2. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Może w tym celu przygotować ankietę ewaluacyjną do samooceny oraz oceny pracy prowadzącego i innych uczniów.

Praca domowa

1. Nauczyciel zadaje zadanie domowe (nie jest obligatoryjną częścią scenariusza): prosi o wykonanie Polecenia 7 z e‑podręcznika. Dodatkiem do zadania powinno być wyszukanie informacji o zasługach kobiet w postępie naukowo‑technicznym w XIX wieku i na początku XX wieku.

2. Zadanie alternatywne: nauczyciel prosi o wykonanie Polecenia 1. Uczeń, na podstawie załączonych ilustracji, charakteryzuje warunki podróży trzecią klasą kolei.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

The machine The scientific and technical revolution

In the second half of the 19th century electricity became a generally available good, and the costs of its obtaining were gradually decreasing. In 1882 in New York, under the direction of Thomas Edison, the first municipal power plant in the world was built. The light bulb, improved by Edison in 1879, became the symbol of this epochal transformation. Since the 30s/40s of the 19th century the growing network of railway began to cover Europe and the United States. Technical innovations contributed to the steam technology development. In 1840 the first electric motor was constructed. The peak achievement of this era was Rudolf Diesel’s compression‑ignition engine (diesel) from 1895. It could work on virtually any fuel. This invention had a significant impact on the automotive industry development – creating a car. The car was born in Europe in 1886, when the German constructors Karl Benz and Gotlieb Daimler constructed their prototype motor vehicles. The field of aviation was revolutionised by the Wright brothers. The first flight of their engine‑powered aeroplane took place in 1903. Six years later, the French aviation pioneer Louis Blériot set off on a plane to travel over the English Channel. The beginning of the aviation era dates from this year. In 1837, an American, Samuel Morse constructed the telegraph. The telephone that allowed distance communication, was constructed by Graham Bell in 1876. Thanks to the research on the crude oil extraction and processing conducted by the Lviv pharmacist Ignacy Łukasiewicz, that had been conducted since 1854, the crude oil became the basic fuel used in internal combustion engines. In the second half of the 19th century the chemistry developed. In 1869, a Russian chemist, Dmitry Mendeleev, developed the periodic table of elements. Also, the phenomenon of radioactivity was studied. The ground‑breaking research in this field was conducted by the Polish scholar Maria Skłodowska‑Curie and her husband Pierre Curie. In 1988 they discovered two radioactive elements: polonium and radium, and later they received the Nobel Prize for their research