Temat: Łańcuch pokarmowy

Autor: Leokadia Stalewicz

Adresat

Uczniowie klasy VIII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

Wymagania ogólne

I. Znajomość różnorodności biologicznej oraz podstawowych zjawisk i procesów biologicznych. Uczeń:

3. przedstawia i wyjaśnia zależności między organizmem a środowiskiem.

Wymagania szczegółowe

VII. Ekologia i ochrona środowiska. Uczeń:

6. analizuje zależności pokarmowe (łańcuchy pokarmowe i sieci troficzne), konstruuje proste łańcuchy pokarmowe (łańcuchy spasania) oraz analizuje przedstawione (w postaci schematu) sieci i łańcuchy pokarmowe.

Ogólny cel kształcenia

Dowiesz się jakie zależności pokarmowe wiążą organizmy w ekosystemie.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• szeregować organizmy w łańcuchach pokarmowych.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• eksponujące

  • pokaz.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

• Uczniowie zapoznają się z treścią abstraktu. Przygotowują się do pracy na lekcji w taki sposób, żeby móc przeczytany materiał streścić własnymi słowami i samodzielnie rozwiązać zadania.

Faza wstępna

• Prowadzący lekcję określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

• Następnie zapisuje na tablicy lub tablicy interaktywnej temat lekcji. Uczniowie notują go w zeszytach.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel prosi uczniów, aby samodzielnie przeczytali abstrakt, zwracając szczególną uwagę na grafiki.

• Prowadzący na podstawie zasobów z lekcji „Łańcuch pokarmowy” wyjaśnia uczniom znaczenie pojęcia łańcuch troficzny (pokarmowy). Razem z uczniami analizuje przykłady łańcuchów pokarmowych zamieszczonych w lekcji i wyjaśnia rolę poszczególnych organizmów w tych łańcuchach.

• Pracując w grupach uczniowie analizują sieć pokarmową przedstawioną na ilustracji „Sieć pokarmowa” a następnie wykonują polecenie 1 z tej lekcji. Nauczyciel wskazuje osobę, która przedstawi prawidłowe rozwiązanie. Pozostali uczniowie w razie potrzeby uzupełniają odpowiedź.

• Uczniowie samodzielnie wykonują zamieszczone w abstrakcie ćwiczenia interaktywne sprawdzające stopień opanowania wiadomości poznanych w czasie lekcji. Nauczyciel inicjuje dyskusję, w trakcie której omówione zostają prawidłowe rozwiązania wszystkich ćwiczeń samodzielnie wykonanych przez uczniów.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel metodą losową wybiera jednego ucznia i prosi go, by swoimi słowami przedstawił znaczenie danego słowa lub pojęcia poznanego na lekcji.

Praca domowa

• Napisz krótką notatkę dotyczącą tematów poruszanych na lekcji.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Food chain

Organisms in ecosystems are interrelated with food dependencies in such a way that they form food chains. In the food chain, the species that is one link in the chain becomes the food of the species being next link in the chain.

The food chain (also referred to as trophic) begins with the producer. The next link in the chain is the first level consumer eating the producer, i.e. herbivore. The next link is a carnivore, i.e. a second level consumer, followed by a third level consumer and possibly other consumers. The place that a given organism has in the food chain depends on what it feeds itself and for what organisms it becomes food. We call this a trophic level.

The arrows used in the food chain illustrate the flow of matter and energy through the trophic levels. These arrows run from producers who create organic compounds from inorganic compounds to consumers. Species, especially omnivorous, may take different trophic levels in different food chains, depending on what is their primary source of food.

In the first food chain, the producer is a potato, a first level consumer Colorado beetles, a second level consumer is a pheasant, and, finally, a fox is the third level consumer. This chain is longer than the next one, in which the last link – fox – is the second level consumer. This is due to the fact that the pheasant is an omnivorous bird – it may appear in the food chain both as a herbivore (when feeding on wheat) or as a carnivore (when feeding on a herbivorous Colorado beetles). Potatoes can be food for mice that are eaten by foxes, buzzards or kestrels. On the other hand, not only the pheasant, but also partridge and robin feed on the Colorado beetles. The same organisms often occur simultaneously in several food chains that are all connected and form trophic networks. The richer and more diverse the ecosystem, the more complex the food chains are.

Some food chains are very short while other are long. An example of a very short food chain is that of an elephant. Elephant is the consumer of the first level and also of the last one. Due to its size, it rarely becomes prey.

Examples of extremely long food chains are found in some aquatic ecosystems, inhabited by many species.

• All organisms in the ecosystem are connected by complex food dependencies – they form chains and trophic networks.

• The trophic levels are distinguished in the ecosystem: producers, consumers of the first, second and subsequent levels and decomposers.