Tytuł: Opisywanie przedmiotów

Opracowanie scenariusza: Magdalena Trysińska

Temat:

Jak opisać przedmiot?

Grupa docelowa

Uczeń klasy VII ośmioletniej szkoły podstawowej.

Podstawa programowa

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:

1) wyszukuje w tekście potrzebne informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu publicystycznego, popularnonaukowego lub naukowego;

2) porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie;

3) interpretuje dzieła sztuki (obraz, grafika, rzeźba, fotografia);

II. Kształcenie językowe.

2. Zróżnicowanie języka. Uczeń:

3) zna sposoby wzbogacania słownictwa.

III. Tworzenie wypowiedzi

1. Elementy retoryki. Uczeń:

1) funkcjonalnie wykorzystuje środki retoryczne oraz rozumie ich oddziaływanie na odbiorcę;

2) gromadzi i porządkuje materiał rzeczowy potrzebny do tworzenia wypowiedzi; redaguje plan kompozycyjny własnej wypowiedzi;

3) tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla danej formy gatunkowej kompozycję oraz zasady spójności językowej między akapitami; rozumie rolę akapitów jako spójnych całości myślowych w tworzeniu wypowiedzi pisemnych oraz stosuje rytm akapitowy (przeplatanie akapitów dłuższych i krótszych).

Ogólny cel kształcenia

Uczeń kształci umiejętność opisywania przedmiotów.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• umiejętność uczenia się;

• kompetencje społeczne i obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

• charakteryzuje opis jako formę gatunkową;

• rozpoznaje różne typy opisów;

• wyszukuje w tekście potrzebne informacje;

• tworzy opis wybranego przedmiotu;

• świadomie dobiera słownictwo w zależności od typu i celu opisu;

• korzysta ze słowników.

Metody/techniki kształcenia

• podająca: wykład informacyjny, wyjaśnienie;

• dyskusja kontrolowana;

• eksponująca: film;

• praktyczna: ćwiczenia przedmiotowe;

• programowana: z użyciem komputera.

Formy pracy

• indywidualna;

• zbiorowa jednolita;

• praktyczna: ćwiczenia dotyczące opisu.

Przebieg zajęć

Faza wprowadzająca

1. Nauczyciel zapoznaje uczniów z celami zajęć. Następnie wspólnie z nimi określa kryteria sukcesu.

2. Prowadzący czyta uczniom przygotowany przez siebie przed lekcją opis wybranego przedmiotu. Dobrze by było, żeby był to opis bardzo szczegółowy. Uczniowie, słuchając słów nauczyciela, rysują w zeszytach lub na kartce opisywany przedmiot. Kiedy skończą, porównują swoje rysunki. Nauczyciel pyta uczniów, co pomogło im w dokładnym odtworzeniu przedmiotu.

Faza realizacyjna

1. Po wykonanym ćwiczeniu czytają fragment w abstrakcie “Co to jest opis?”, jednocześnie słuchając nagrania abstraktu.

2. Uczniowie wykorzystując mapę myśli tworzą definicję opisu. Jakie elementy składają się na opis? Na tablicy należy napisać słowo OPIS, uczniowie dopisują np. kolory, kształty, wielkość, materiał, relacje przestrzenne, informacje o wyglądzie, cechy charakteru, wartości itp.

3. Uczniowie indywidualnie wykonują zadania w abstrakcie, mające na celu wzbogacenie słownictwa przydatnego podczas opisywania (zad. 1‑3).

4. Nauczyciel przygotowuje 20 kartoników z ilustracjami przedstawiającymi rozmaite przedmioty lub z nazwami przedmiotów (wszystkie mogą należeć do jednej kategorii, np. drzewa, owoce egzotyczne, przedmioty związane z polskimi tradycjami świątecznymi, instrumenty muzyczne). Wybiera jednego ucznia w klasie, który losuje kartonik. Następnie uczeń opisuje przedmiot, który widzi na obrazku (jego wygląd, przeznaczenie), nie używając jego nazwy. Zadaniem pozostałych uczniów jest odgadnięcie nazwy przedmiotu.

5. Uczniowie analizują treść ogłoszenia znalezionego w internecie (zadanie 5 z e‑podręcznika). Dyskutują na temat wykorzystanych w nim środków językowych.

6. Uczniowie oglądają krótki film wskazany w lekcji i wykonują związane z nim zadanie: wyszukują w filmie potrzebne informacje.

7. Posiłkując się informacjami zdobytymi w czasie lekcji, uczniowie tworzą własne opisy. Zwracają przy tym uwagę na przeznaczenie tekstu: opis z przeznaczeniem do encyklopedii, internetu, opis literacki. Opisy można tworzyć indywidualnie, w parach lub w grupie.

Faza podsumowująca

Nauczyciel zadaje uczniom pytania skłaniające do podsumowania. Np.

• Co to jest opis?

• O czym należy pamiętać, tworząc opis?

• Co opisujemy najpierw? Co w drugiej kolejności?

• W jaki sposób możemy uniknąć powtarzania wyrazów?

Praca domowa

Przygotuj trzy różne wersje opisu jednego z zegarków prezentowanych na ilustracjach w abstrakcie.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Objects description

A description is a form of expression that serves to provide information about the appearance of a character, object, animal, phenomenon. We describe the situation, landscape, weather or work of art. A typical description of an object should contain i.e.: information about its shape, size, colour, material that it is made of, its purpose, properties, advantages, disadvantages, distinguishing features. In literary texts, descriptions serve to show the character, the place of action, and describe the background of events. Description works on our imagination, so it is worth using a variety of language resources to colour it. The skill of describing will be useful not only during Polish classes, but in everyday life, for example, when we write an advertisement about the sale or losing something.

The first stage of every description includes a thorough observation of the object. Then, we collect information about it and gather the vocabulary. To avoid repetitions, we use synonyms, periphrasis of the described object. After that, we should group the collected information by subject in separate paragraphs and decide on the order they appear in the description. It is worth to apply the principle: from the general to the detail. At the end, we read the entire text, remove the repetitions, check whether we have not abused the verb „to be”, or whether we have used various sentences. Editing, correction and additions are necessary.

Surprising comparisons, unusual metaphors, idioms will emphasize the attractiveness of the description.