Temat: W morskiej toni

Adresat

Uczniowie klasy IV szkoły podstawowej

Podstawa programowa

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie omawiają warunki panujące w toni morskiej oraz charakteryzują wybrane organizmy oceanu, opisując ich znaczenie w łańcuchu pokarmowym.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• przedstawiać warunki panujące w toni morskiej;

• omawiać znaczenie planktonu roślinnego w łańcuchu pokarmowym;

• rozpoznawać zwierzęta zamieszkujące toń wodną;

• oceniać zagrożenie dla zwierząt toni morskiej ze strony nadmiernych połowów.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery;

• kolorowy papier;

• gazety;

• sztywna przezroczysta folia;

• nożyczki;

• klej;

• mapa sali, w której odbywa się lekcja (po jednej mapie dla każdej grupy).

Przebieg lekcji

Przed lekcją

• Nauczyciel przygotowuje mapy sali, w której będą odbywać się zajęcia (po jednej dla każdej trzyosobowej grupy).

• Nauczyciel wycina trzy ryby z czerwonego, niebieskiego i zielonego papieru oraz trzy z gazety. Następnie przykleja wszystkie do dużych arkuszy gazety. Ryby z gazety rozmieszcza w taki sposób, żeby były jak najmniej widoczne. Zanim uczniowie wejdą do sali, wiesza arkusze na nieprzezroczystej powierzchni (np. ścianie).

Faza wstępna

• Nauczyciel podaje temat, cele lekcji i kryteria sukcesu sformułowane w języku zrozumiałym dla ucznia.

• Nauczyciel prosi wybranego ucznia, żeby wymienił czynniki, od których zależy życie w wodzie.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel poleca uczniom, żeby przeczytali fragment pt. „Warunki życia w toni morskiej”, a następnie omówili cechy wspólne toni morskiej i toni jeziora oraz określili różnice między nimi.

• Uczniowie czytają fragment pt. „Znaczenie planktonu w oceanicznych łańcuchach pokarmowych”. Ochotnik zapisuje na tablicy przykład oceanicznego łańcucha pokarmowego. Pozostali uczniowie oceniają jego poprawność, a następnie odnotowują w zeszytach własne propozycje oceanicznych łańcuchów pokarmowych. Nauczyciel monitoruje pracę uczniów, udziela rad, koryguje błędy..

• Nauczyciel prosi, aby uczniowie samodzielnie wykonali wskazane ćwiczenie interaktywne.

• Uczniowie oglądają fotografie przedstawiające wybrane gatunki organizmów zamieszkujących morską toń. Omawiają ich charakterystyczne cechy.

• Nauczyciel prosi uczniów, żeby policzyli, ile ryb znajduje się na arkuszach gazety. Następnie oświetla każdy arkusz i zadaje pytanie inicjujące dyskusję na temat kamuflażu zwierząt: „Które z ryb zostałyby najprawdopodobniej zjedzone jako ostatnie i dlaczego?”.

• Nauczyciel podsumowuje wnioski z dyskusji i omawia ilustrację interaktywną „Kamuflaż ryb”..

• Uczniowie dobierają się w trzyosobowe grupy. Prowadzący każdemu zespołowi przypisuje określoną literę i przekazuje zestaw materiałów potrzebnych do wykonania następnego zdania (kolorowy papier, sztywną przezroczystą folię, gazety, nożyczki, klej). Uczniowie tworzą ryby o wymiarach co najmniej 15x5 cm, które będą jak najmniej zauważalne, mimo że zostaną wyeksponowane w widocznych miejscach sali. Każdy zespół oznacza rybę przypisaną mu literą i zastanawia się, gdzie może ją umieścić.

• Cała klasa opuszcza salę. Wchodzą do niej kolejno przedstawiciele zespołów i zostawiają swoje ryby w ustalonych wcześniej miejscach.

• Wszyscy uczniowie wracają do sali, a każdy zespół otrzymuje jej mapę. Przez 2–3 minuty uczniowie „polują” na ryby, oznaczając ich lokalizację na mapie sali. Nauczyciel zbiera mapy i wskazuje zwycięską drużynę, której ryba miała najlepszy kamuflaż, dzięki czemu była najrzadziej odnajdywana.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel prosi uczniów, żeby opisali adaptacje swoich ryb do „siedliska” w klasie.

Praca domowa

• Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

In the pelagic zone

By far the largest part of seas and oceans lie in the pelagic zone, separated from the shores. This means that the living conditions for organisms are completely different to those on land, and in the coastal zone. As the water deepens, the living conditions of organisms change significantly. The amount of light decreases, which makes it difficult for organisms which feed via photosynthesis to grow. The oxygen content and water temperature also decrease.

The first link in the pelagial food chain is phytoplankton. Microscopic organisms float in the pelagic zone to depths, where sunlight still reaches. They are not able to move independently. Phytoplankton is eaten by zooplankton. These microscopic planktonic animals have small organs of movement, but even so, they are unable to resist waves or sea currents. Both types of plankton become food for fish, cephalopods and shellfish. These in turn are food for certain birds and mammals. Birds which look for food in the pelagic zone spend most of their lives in the air. They lay eggs on rocky islands where there are no predators and their chicks can remain for a long time without being cared for.

• Only phytoplankton ensures the production of organic substances in the pelagic zone.

• Zooplankton feed on phytoplankton and become food for other animals.

• Most animals living in the pelagic zone of seas and oceans feed on plankton.

• The excessive catching of fish and other organisms living in the pelagic zone has caused a reduction in their numbers and threatens them with extinction.