Tytuł: Opowiedz mi swoje przygody

Opracowanie scenariusza: Magdalena Trysińska

Temat zajęć

Opowiedz mi swoje przygody. Czas akcji a czas narracji

Grupa docelowa

Uczniowie klasy V ośmioletniej szkoły podstawowej

Podstawa programowa

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:

3) rozpoznaje czytany utwór jako baśń, legendę, hymn, przypowieść, mit, opowiadanie, nowelę, dziennik, pamiętnik, lub powieść oraz wskazuje jego cechy gatunkowe; rozpoznaje odmiany powieści i opowiadania, np. obyczajowe, przygodowe, detektywistyczne, fantastycznonaukowe, fantasy;

7) opowiada o wydarzeniach fabuły oraz ustala kolejność zdarzeń i rozumie ich wzajemną zależność;

8) odróżnia dialog od monologu, rozumie ich funkcje w utworze;

9) charakteryzuje podmiot liryczny, narratora i bohaterów w czytanych utworach;

10) rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz wskazuje ich funkcje w utworze;

14) nazywa wrażenia, jakie wzbudza w nim czytany tekst.

2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:

2) wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost i pośrednio;

3) określa temat i główną myśl tekstu;

4) dostrzega relacje między częściami wypowiedzi (np. tytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie);

II. Kształcenie językowe.

2. Zróżnicowanie języka. Uczeń:

2) posługuje się oficjalną i nieoficjalną odmianą polszczyzny;

3) używa stylu stosownego do sytuacji komunikacyjnej;

9) zna i stosuje zasady spójności formalnej i semantycznej tekstu.

III. Tworzenie wypowiedzi.

1. Elementy retoryki. Uczeń:

1) uczestniczy rozmowie na zadany temat (...);

3) tworzy logiczną, semantycznie pełną i uporządkowaną wypowiedź, stosując odpowiednią do danej formy gatunkowej kompozycję i układ graficzny (...).

2. Mówienie i pisanie. Uczeń:

1) tworzy spójne wypowiedzi - opowiadanie;

5) opowiada o przeczytanym tekście;

9) wykorzystuje wiedzę o języku w tworzonych wypowiedziach.

IV Samokształcenie. Uczeń:

1) doskonali ciche i głośne czytanie.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie rozwijają umiejętność opowiadania z zastosowaniem czasu akcji i czasu narracji.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje społeczne i obywatelskie;

• świadomość i ekspresja kulturalna.

Cele operacyjne

Uczeń:

• rozpoznaje w tekście opowiadania części kompozycyjne: wstęp, rozwinięcie, zakończenie;

• używa czasów przeszłego i teraźniejszego w tekście opowiadania;

• określa czas podanych czasowników;

• pisze opowiadanie według poznanych na lekcji reguł;

• określa emocje towarzyszące lekturze.

Metody/techniki kształcenia

• problemowa: rozmowa kierowana;

• programowane: z użyciem komputera i e‑podręcznika;

• praktyczna: ćwiczeń przedmiotowych, praca z tekstem.

Formy pracy

• aktywność indywidualna jednolita;

• aktywność zbiorowa jednolita;

• aktywność w grupach;

• aktywność w parach.

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca

1. Nauczyciel określa cel zajęć, którym jest kształcenie umiejętności opowiadania. Podaje uczniom kryteria sukcesu.

2. Prowadzący pyta uczniów, kim jest pisarz i jakie powinien mieć cechy charakteru. Pozwala na swobodne wypowiedzi. Następnie mówi dzieciom, że dzisiaj będą początkującymi pisarzami i będą się uczyć pisania opowiadania od mistrza, Henryka Sienkiewicza.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel prosi uczniów, aby zamknęli oczy i przypomnieli sobie jakąś fascynującą wakacyjną przygodę. Następnie prosi uczniów, aby zapisali w zeszycie początek opowiadania, którego tematem będzie owa przygoda (ćw. 1).

2. Praca w grupach: dyskusja nad przygotowanymi przez uczniów tekstami. Głośne odczytanie wstępów do opowiadań, wybór najciekawszych, wskazanie mocnych i słabych stron (ćw. 2).

3. Uczniowie czytają opowiadanie H. Sienkiewicza „Przygoda w górach” (e‑podręcznik). Z uwagi na to, że lektura wskazanego tekstu może wywołać w uczniach różne emocje, nauczyciel zachęca podopiecznych do nazwania ich (plansza interaktywna) oraz określenia ich skali (ćw. 4). Dzięki temu uczniowie nabywają świadomość czytelniczą. W następnym kroku określają, gdzie w tekście znajdują się wstęp, rozwinięcie i zakończenie (ćw. 3), dzięki czemu dostrzegają kompozycję przeczytanego tekstu.

4. Określenie czasu form czasownikowych w opowiadaniu (ćw. 5). Uczniowie powinni zauważyć, że czasowniki w opowiadaniu występują w dwóch czasach – teraźniejszym i przeszłym – chociaż dotyczą tych samych wydarzeń. Dyskusja na temat korzyści wynikających z zastosowania takiego zabiegu przez autora (ćw. 6, wpływ na dynamikę wydarzeń i emocje bohaterów).

5. Nauczyciel podsumowuje dyskusję uczniów, opowiadając o czasie akcji i czasie narracji oraz ich wzajemnych zależnościach (informacje ważne w abstrakcie).

6. Uczniowie wykonują zadanie 7 w abstrakcie, które pozwoli powtórzyć wiadomości na temat narratora pierwszoosobowego.

7. Praca w parach: tworzenie opowiadań (ćw. 8‑9). W razie potrzeby zadania te można zadać jako pracę domową.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie oceniają swoje opowiadania, biorąc pod uwagę następujące kryteria:

• poprawność językowa,

• ciekawa treść,

• interesujący tytuł.

W zeszycie lub e‑podręczniku zapisują wnioski dotyczące realizacji zadania (jakie były tematy opowiadań, które były najciekawsze i dlaczego).

2. Nauczyciel pyta uczniów, czego się dziś nauczyli, czy lekcja była dla nich ciekawa. Prosi ich o ocenę pracy własnej na lekcji. Może w tym celu posłużyć się planszą interaktywną w abstrakcie.

Praca domowa

W domu uczniowie kończą swoje opowiadania, a ci, którzy uporali się z tym zadaniem podczas leksji, tworzą ilustracje do swoich tekstów.

Wykonane prace można zawiesić na dysku klasowym utworzonym za pomocą narzędzi Google lub klasowej wirtualnej tablicy. Można również zrobić z nich wystawę klasową.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Tell me about your adventures

Holidays are usually a time full of adventures, amazing journeys and new acquaintances. You probably want to tell your friends everything. Everyone will be happy to listen to your stories and see your photos, if you will be able to interest them.