Temat: Alkany – właściwości fizyczne

Adresat

Uczeń szkoły podstawowej (klasy 7. i 8.)

Podstawa programowa:

VIII. Związki węgla z wodorem – węglowodory. Uczeń:

3) obserwuje i opisuje właściwości fizyczne alkanów; wskazuje związek między długością łańcucha węglowego a właściwościami fizycznymi w szeregu alkanów (gęstość, temperatura topnienia i temperatura wrzenia).

Ogólny cel kształcenia

Uczeń omawia właściwości fizyczne alkanów

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• wyjaśniać wpływ długości łańcucha węglowego na właściwości fizyczne alkanów, np. na stan skupienia;

• planować doświadczenia pozwalające zbadać właściwości alkanów na przykładzie metanu i etanu;

• obserwować i opisywać właściwości fizyczne i chemiczne (reakcje spalania) alkanów na przykładzie metanu i etanu.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• eksponujące

  • film.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

1. Nauczyciel rozdaje uczniom metodniki lub kartki w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym do zastosowania w pracy techniką świateł drogowych. Przedstawia cele lekcji sformułowane w języku ucznia na prezentacji multimedialnej oraz omawia kryteria sukcesu (może przesłać uczniom cele lekcji i kryteria sukcesu pocztą elektroniczną lub zamieścić je np. na Facebooku, dzięki czemu uczniowie będą mogli prowadzić ich portfolio).

2. Prowadzący wspólnie z uczniami ustala – na podstawie wcześniej zaprezentowanych celów lekcji – co będzie jej tematem, po czym zapisuje go na tablicy interaktywnej/tablicy kredowej. Uczniowie przepisują temat do zeszytu.

3. BHP – przed przystąpieniem do eksperymentów uczniowie zapoznają się z kartami charakterystyk substancji, które będą używane na lekcji. Nauczyciel wskazuje na konieczność zachowania ostrożności w pracy z nimi.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel przypomina wiadomości na temat właściwości węglowodorów nasyconych – są grupą związków chemicznych o podobnym składzie, wszystkie posiadają węgiel i wodór – czy ich właściwości też są podobne? Tym pytaniem zachęca uczniów do przeanalizowania danych w trakcie lekcji.

2. Nauczyciel wykonuje eksperyment z abstraktu „Otrzymywanie metanu i badanie właściwości fizycznych”. Uczniowie formułują pytanie badawcze i hipotezy, zapisują je w dzienniku obserwacji w abstrakcie. Obserwują zmiany podczas oglądanego eksperymentu, wysnuwają wnioski dotyczące właściwości fizycznych metanu i zapisują je.

3. Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie samodzielnie polecenia przedstawienia danych z tabeli z abstraktu opisującej właściwości alkanów z uwzględnieniem zależności liczby atomów węgla od temperatury wrzenia i topnienia w postaci wykresu słupkowego. Prosi też o odczytanie w tablicach chemicznych gęstości pierwszych pięciu węglowodorów z szeregu homologicznego alkanów. Zachęca uczniów do dyskusji.

4. Nauczyciel prosi uczniów (praca indywidualna) o wykonanie zadań oraz ćwiczeń interaktywnych w abstrakcie.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań:

   • Dziś nauczyłem się…

   • Zrozumiałem, że…

   • Zaskoczyło mnie…

   • Dowiedziałem się…

   W celu przeprowadzenia podsumowania może posłużyć się tablicą interaktywną w abstrakcie lub polecić uczniom pracę z nią

2. Wskazany przez nauczyciela uczeń podsumowuje lekcję, opowiadając, czego się nauczył i jakie umiejętności ćwiczył.

Praca domowa

1. Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

2. Wykonaj w domu notatkę z lekcji metodą sketchnotingu.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Alkanes – physical properties

The physical properties of alkanes change as the number of carbon atoms in their molecules increases – they move from the gaseous state through the liquid state to the solid state. Look at the dropdown table and memorize what the physical properties of alkanes are.

• Physical properties of alkanes change as the length of carbon chain is increasing.

• Alkanes are colorless substances of low density, they are not soluble in water.