Temat: W jakich warunkach powstają lodowce i lądolody?

Adresat:

Uczeń klasy I liceum lub technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa

(geografia, liceum/technikum)

Wymagania ogólne

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

3. Identyfikowanie relacji między poszczególnymi elementami środowiska geograficznego (przyrodniczego, społeczno‑gospodarczego i kulturowego).

Wymagania szczegółowe

IV. Hydrosfera: zasoby wód na Ziemi, morza, prądy morskie, sieć rzeczna, lodowce.

Uczeń:

5) wyjaśnia proces powstawania lodowców i przedstawia ich występowanie na Ziemi.

Ogólny cel kształcenia

Zapoznanie uczniów z procesami prowadzącymi do powstawania lodowców i lądolodów.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• opisywać warunki, w jakich tworzą się lodowce i lądolody;

• wyjaśniać, jak lodowce kształtują podłoże skalne;

• wymieniać przyczyny aktualnego rozmieszczenia lodowców na Ziemi;

• przedstawiać konsekwencje zlodowaceń.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg zajęć

Faza wstępna

• Nauczyciel prosi uczniów aby samodzielnie zapoznali się z całością materiału z lekcji „W jakich warunkach powstają lodowce i lądolody, po czym wyznacza osoby, które omówią następujące zagadnienia: granica wiecznego śniegu oraz jej przebieg dla różnych szerokości geograficznych; powstawanie lodowców oraz lądolodów; przykłady śladów lodowców w polskich górach.

Faza realizacyjna

• Podczas gdy uczniowie podają przykłady lodowców i lądolodów jedna osoba notuje je na tablicy wraz z ich szerokością geograficzną oraz wysokością nad poziomem morza. Klasa stara się umiejscowić podane przykłady na wykresie przedstawiającym przebieg granicy wiecznego śniegu w zależności od szerokości geograficznej. W razie potrzeby nauczyciel udziela wskazówek.

• Uczniowie wspólnie zastanawiają się nad współczesnym przebiegiem granicy wiecznego śniegu, próbując powiązać ją z takimi czynnikami jak klimat (średnia temperatura, ilość opadów) oraz ukształtowanie terenu. Ochotnik lub osoba wskazana przez nauczyciela formułuje wnioski wynikające z dyskusji.

• Uczniowie samodzielnie wykonują zamieszczone w abstrakcie ćwiczenia interaktywne sprawdzające stopień opanowania wiadomości poznanych w czasie lekcji. Nauczyciel inicjuje dyskusję, w trakcie której omówione zostają prawidłowe rozwiązania wszystkich ćwiczeń samodzielnie wykonanych przez uczniów.

• Praca całego zespołu klasowego. Uczniowie ustawiają się w okręgu. Nauczyciel zachęca ich do zabawy: rzuca piłkę lub maskotkę do jednego z uczniów, wypowiadając po angielsku słówko‑pojęcie poznane na lekcji. Uczeń podaje polski odpowiednik, wymienia kolejne słówko po angielsku i rzuca piłką lub maskotką do kolegi lub koleżanki.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel krótko przedstawia najważniejsze zagadnienia omówione na zajęciach. Odpowiada na dodatkowe pytania podopiecznych i wyjaśnia wszelkie ich wątpliwości. Uczniowie uzupełniają notatki.

Praca domowa

• Wykonaj w domu notatkę z lekcji metodą sketchnotingu.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

In what conditions are glaciers and ice sheets created?

Glaciers and ice sheets are created in places where the average annual air temperature is below 0°C, where there are snowfalls, and, simultaneously, where the terrain is almost flat or even concave. The conventional line, above which snowfall during the year is higher than the loss of snow due to melting and evaporation, i.e., where there are conditions conducive to the creation of glaciers, is called the snow line.

In areas located above this line, the snow cover lies in the summer and is fed by new snowfalls in winter. Year after year, the snow cover gets thicker and thicker. Under the influence of gravity, a layer of snow is pressed and gradually turns into granular ice also known as firn, and, ultimately, into glacial ice. The area where this process occurs is called a firn field. Most often, firn fields form in upper parts of valleys or at the bases of mountain peaks. When a lot of ice has been created, it becomes partially malleable under the pressure of the higher layers, and starts to flow below the snow line in the form of glacier tongues. A firn field and the tongue that flows out of it are called a mountain glacier.

In suitable climatic conditions (low temperature, more snowfall during the year than loss of snow due to melting and evaporation) and in areas with favorable terrain (concave or flat), many glaciers may come together in a huge massif called an ice sheet. Ice sheets can cover almost the whole continent, or a large part of it. In Pleistocene (2.6 million – 11.7 thousand years ago), vast areas of the northern hemisphere were repeatedly covered by ice sheets.

Currently, in polar areas, the snow line runs at a height of about 200–1000 m above sea level. It reaches the sea level only in Greenland and Antarctica. In the temperate zone, it occurs at a height of about 800–3200 m above sea level. In the tropical zone and in the Himalayas, it runs at 5000–6000 m above sea level, and on the equator it goes down to about 4500–5000 m above sea level.

• The line above which there are conditions conducive to the creation of glaciers is called the snow line.

• In suitable climatic conditions and in areas with favorable terrain, many glaciers may come together in a huge massif called an ice sheet.

• Considerable areas of the Earth have many times been glaciated.