Temat: Mięśnie

Adresat

Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

3. Układ ruchu. Uczeń:

3) przedstawia rolę i współdziałanie mięśni, ścięgien, kości i stawów w wykonywaniu ruchów.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie opisują budowę i funkcjonowanie mięśni szkieletowych

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• opisywać funkcje układu mięśniowego;

• wykazywać związek budowy mięśnia z pełnioną funkcją;

• wyjaśniać, na czym polega antagonizm pracy mięśni;

• opisywać, na czym polega współdziałanie kości, stawów, mięśni i ścięgien w funkcjonowaniu układu ruchu.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• eksponujące

  • pokaz.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

• Uczniowie zapoznają się z treścią abstraktu. Przygotowują się do pracy na lekcji w taki sposób, żeby móc przeczytany materiał streścić własnymi słowami i samodzielnie rozwiązać zadania.

Faza wstępna

• Prowadzący lekcję określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

• Nauczyciel, nawiązując do poprzednich lekcji, prosi wybranego ucznia, żeby wymienił poznane elementy układu ruchu i wyjaśnił, czy wystarczą one do poruszania się.

Faza realizacyjna

• Uczniowie czytają fragment pt. „Mięśnie szkieletowe”. Następnie wyjaśniają pisemnie, co oznacza stwierdzenie, że ten rodzaj mięśni stanowi czynną część układu ruchu.

• Nauczyciel prosi, żeby uczniowie obejrzeli ilustrację interaktywną Mięsień dwugłowy i spróbowali sobie wyobrazić, co się stanie, gdy mięsień dwugłowy się skurczy. Uczniowie podają różne rozwiązania.

• Nauczyciel prosi uczniów, żeby wytłumaczyli, co stanie się, gdy mięsień dwugłowy ulegnie skurczowi. Uczniowie podają różne rozwiązania.

• Nauczyciel prosi uczniów, żeby zademonstrowali na sobie ruch mięśni ramienia i opisali jego mechanizm. Oznajmia, że mięśnie zginacze i prostowniki znajdują się także w innych częściach ciała. Zachęca uczniów, żeby spróbowali je odnaleźć, wykonując różne ruchy. Uczniowie przedstawiają wyniki swoich poszukiwań.

• Uczniowie, pracując indywidualnie lub w parach, wykonują ćwiczenia interaktywne sprawdzające i utrwalające wiadomości poznane w czasie lekcji. Wybrane osoby omawiają prawidłowe rozwiązania ćwiczeń interaktywnych. Prowadzący uzupełnia lub prostuje wypowiedzi podopiecznych.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel krótko przedstawia najważniejsze zagadnienia omówione na zajęciach. Odpowiada na dodatkowe pytania podopiecznych i wyjaśnia wszelkie ich wątpliwości. Uczniowie uzupełniają notatki.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Muscles

Striated muscles of the skeleton are the active part of the motor system. They are attached to bones and allow their movement in regard to each other (and at the same time the movement of the body), participate in maintaining the vertical posture and facilitate breathing. A human being to a greater degree controls the movements of his skeletal muscles, thanks to which they can be exercised.

Skeletal muscles have different sizes, shapes, placements and functions.

Some of them, like biceps brachii, called biceps, is a surface muscle and you can feel it and observe how it works. Other muscles are invisible, situated deep under the skin or very small. Facial muscles, also know as mimic muscles, have one side attached to the skull and the other to the skin of the face. They allow us to express various emotions.

The most important muscle when it comes to its movements is the diaphragm. It separates the abdominal cavity from the chest cavity. Its contraction causes us to inhale.

Skeletal muscles are mainly fusiform. The main muscle mass is the muscle belly which is composed of long fibres that can contract. At its ends there are tendons, which attach muscles to the bones. Tendons are built of connective tissue which cannot contract, but it tenses during muscle contraction.The muscle belly at one end can be split and create muscle heads, just like in the case of a biceps, which has two heads.

In order to cause movement, a muscle must contract. The contraction happens thanks to protein fibers that are present in muscle cells. Reacting to a signal that comes from the nervous system (neural impulse) they slip between each other thus making the entire muscle thicker and shorter. When it is attached to 2 bones (which are connected together by a joint), over the joint and under the joint, it becomes shorter, bringing the bones closer to each other.

The majority of body movements is based on the work of pairs of muscles (single or working as a group) - when one of them contracts, the other loosens. Bones and muscles work closely together while moving, and together they act like levers. When we bend the forearm, the biceps contracts, its tendons are tense and bring the bones of the forearm closer to the arm. At the same time the antagonist of the biceps, the triceps, must be loosened. The triceps is responsible for extending the forearm in the elbow.

The biceps is situated in the front part of the arm, whereas the triceps is located in the back part of the arm. The muscle which contracts and brings the forearm closer is the flexor, and the one that is loosened at that time is the extensor. While the flexor contracts, the limb becomes bent in the elbow. The work of the biceps and triceps is antagonistic in nature.

• Skeletal muscles are the active part of the motor system, whereas bones and their connections are the passive part.

• Bones, muscles, joints and tendons work with each other to make our bodies move.

• Muscle is composed of a muscle belly able to contract and of tendons.

• Movement of the muscles is realized in an antagonistic way.

• The motor system works closely with the cardiovascular system and the nervous system.