Temat: Przegląd państw na mapie politycznej Europy

Autor: Magdalena Jankun

Adresat

Uczeń klasy VI szkoły podstawowej

Podstawa programowa

VII. Geografia Europy: położenie i granice kontynentu; podział polityczny Europy; główne cechy środowiska przyrodniczego Europy; zjawiska występujące na granicach płyt litosfery; zróżnicowanie ludności oraz starzenie się społeczeństw; największe europejskie metropolie; zróżnicowanie źródeł energii w krajach europejskich; rolnictwo, przemysł i usługi w wybranych krajach europejskich; turystyka w Europie Południowej. Uczeń:

2) przedstawia podział polityczny Europy oraz rolę Unii Europejskiej w przemianach społecznych i gospodarczych kontynentu;

Cel lekcji

Poznasz podział polityczny Europy.

Kryteria sukcesu

• wskażesz państwa na mapie politycznej Europy;

• określisz położenie geograficzne państw;

• wskażesz największe państwa Europy;

• określisz położenie względem innych krajów w Europie;

• wskażesz stolicę państw europejskich;

• omówisz najważniejsze zmiany na mapie Europy w końcu XX wieku i na początku XXI.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w języku obcym;

• umiejętność uczenia się;

• kompetencje informatyczne.

Metody/formy pracy

• z wykorzystaniem narzędzi TIK;

• praca z materiałami edukacyjnymi oraz multimedialnymi na platformie epodreczniki.pl;

• wykorzystanie aplikacji Quzizz;

• praca indywidualna, w parach i zbiorowa.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik do nauczania geografii;

• tablica interaktywna;

• rzutnik multimedialny;

• tablety/komputery;

• mapa fizyczna Europy;

• mapa polityczna Europy;

• atlasy geograficzne.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

1. Nauczyciel przedstawia uczniom cele lekcji oraz wymienia kryteria sukcesu, które powinni uczniowie osiągnąć.

2. Wprowadza uczniów w temat zaczynając od rozwiązania zadania interaktywnego: połącz nazwy państw z ich stolicami. Nauczyciel odwołuje się do wiedzy uczniów.

3. Nauczyciel analizuje z uczniami mapę polityczną Europy. Zwraca uwagę na dużą liczbę państw na stosunkowo niewielkim obszarze kontynentu europejskiego. Podaje informacje na temat obecnej liczby państw w Europie.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie zapoznają się z materiałem abstraktu “Overview of countries on the political map of Europe” wprowadzającym nowe wiadomości o politycznej mapie Europy.

2. Praca z całym zespołem klasowym. Na mapie politycznej Europy uczniowie, za pomocą interaktywnej lupy, przyglądają się wszystkim państwom położonym na kontynencie europejskim.

3. Uczniowie wyszukują największe państwo Europy. Jest to Rosja, której powierzchnia przekracza 17 mln kmIndeks górny 2² (mimo że jej większa część leży w Azji, jest zaliczana do krajów europejskich). Uczniowie lokalizują na mapie najmniejsze państwo Europy, którym jest Watykan, mający zaledwie 0,44 kmIndeks górny 2².

4. Wskazują państwa, które położone są na granicy dwóch kontynentów, Europy i Azji.

5. Wskazują wybrane państwa europejskie oraz odczytują ich stolice.

6. Wyszukują państwa, które należą do najmłodszych w Europie.

7. Wskazują na mapie obszary, które mają status terytorium zależnego.

8. Uczniowie czytają materiał w abstrakcie dotyczący zmian na mapie Europy w ostatnich dekadach. Następnie wykonują zadanie z mapą: zaznacz na mapie kraje, które mają powierzchnię większą od Polski.

9. Praca w parach. Uczniowie korzystając z atlasów geograficznych określają położenie geograficzne państw w Europie. Wskazują, z jakimi państwami graniczą. Naprzemiennie uczniowie w parach wskazują kraje na mapie politycznej Europy.

10. Praca całego zespołu. Ćwiczenie interaktywne z mapą Europy. Wskaż, jakie to państwo. Uczniowie kolejno podchodzą do tablicy interaktywnej, zaznaczają dany obszar i wpisują nazwę państwa.

11. Uczniowie czytają kolejny fragment materiału w abstrakcie. Następnie wykonują ćwiczenie interaktywne polegające na odnalezieniu i wpisaniu we wskazane miejsca nazwy państwa i jego stolicy przy podanej wartości szerokości geograficznej.

12. Praca w parach. Na podstawie tekstu w e‑podręczniku i innych materiałach źródłowych uczniowie wykonują zadania:

• wskaż wydarzenia, które zadecydowały o podziale politycznym w Europie (od 1945 r.),

• wymień wydarzenia polityczne w Europie środkowej pod koniec XX wieku, które zadecydowały o podziale państw,

• wyjaśnij, dlaczego Kosowo niedawno uzyskało niepodległość?

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel podsumowując lekcję odwołuje uczniów do testu opracowanego na stronie programu Quzizz: Położenie państw w Europie.

2. Ocena pracy uczniów.

Praca domowa

1. Odsłuchaj nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

Praca domowa (dla chętnych uczniów)

1. Uczniowie czytają ostatni fragment materiału w abstrakcie o systemie politycznym państw w Europie. Następnie wykonują ćwiczenie polegające na sprawdzeniu i wpisaniu imion i nazwisk przywódców wybranych państw europejskich. Ponieważ przywódcy mogą się zmienić, ćwiczenie pozwala na dowolne wpisanie danych (bez sprawdzania). Nauczyciel powinien zweryfikować, czy ćwiczenie zostało rozwiązane poprawnie.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Review of countries on the political map of Europe

The political map is a thematic map that shows the division of an area into political units which are countries. One of the most important attributes of an independent country is its territory. The borders of countries on the political map are precisely delineated, and their area is in a uniform colour. The official names of countries are longer and contain references to history or political systems, while the commonly used abbreviated names are used on the political map.

The political map allows determining the location of the selected country with respect to neighbouring countries and geographical features which sometimes are of major economic importance - for example - access to the sea. This location of a country is called political location. As you know from history, the political location had and still has great significance. Experience shows that it is worth maintaining good relations with neighbours, which applies not only to international politics but also our everyday life.
Changes on the political map may have a different course. The creation of a new state or the change of state borders may be the result of bloody wars. Sometimes multinational states are divided through internal agreements. Sometimes the borders remain unchanged, but the name of the state or its symbols change.
Europe is the most divided continent in political terms. Today, on this relatively small continent there are as many as 47 independent countries and 8 small dependent territories. In total, there are 44 countries in Europe, the remaining 3 - the Russian Federation, Kazakhstan and Turkey - are in larger parts in Asia.

The political map of Europe has been changing for thousands of years. In the 20th century alone, many important events took place that determined the political division of our continent, for example:

• the end of World War I and the Treaty of Versailles;

• arrangements at conferences in Yalta and Potsdam after the end of World War II;

• changes initiated in Central and Eastern Europe in the 1980’s of the twentieth century;

• bloody local wars on the Balkan Peninsula in the 1990’s of the twentieth century;

• changes taking place in the Balkans at the beginning of the 21st century.

Below, we briefly present the most important events that led to the current shape of the political map of Europe.
In 1989, after dramatic events in Poland, countries in Central and Eastern Europe began to free themselves from the Soviet domination. In 1991, the Union of Soviet Socialist Republics broke up. Then, the Russian Federation was established, and the former Soviet republics declared independence. The following have again become independent states: Estonia, Latvia, Lithuania and Moldova, whereas Belarus, Ukraine, and Kazakhstan (also other Asian republics) gained independence.
In 1990, two German states were united: The Federal Republic of Germany and the German Democratic Republic. One state was created – Germany.
Czechoslovakia, a state of two nations, was divided into two independent countries in 1993 – the Czech Republic and Slovakia. The new countries also changed some national symbols and emblems, such as the national anthem, national emblem, or national flag.

Great changes also took place on the Balkan Peninsula. The transformations included Yugoslavia lying on the Adriatic Sea. Until 1991, it was a multinational federation state consisting of six republics inhabited by followers of three religions: Catholics, Orthodox and Muslims. There were 5 languages and 2 alphabets in use (Latin and Cyrillic). In 1991, individual republics declared independence. The intervention of the Serbian army began a bloody civil war. Thousands of people moved, seeking shelter. The wave of cruelty was stopped by the arbitrary armed forces of the North Atlantic Alliance (NATO) in 1995. Today, all the former republics of Yugoslavia are separate states, and the youngest seventh country in this area is the Republic of Kosovo, which declared independence on 17 February, 2008.

The Russian Federation is the largest country, not only in Europe but also in the world. The country covers an area of over 17 million kmIndeks górny 2², which is more than the entire Europe (10.5 million kmIndeks górny 2²). On our continent there is only about ¼ of Russia’s area (¾ is in Asia).
Apart from huge Russia, attention on the political map of Europe is drawn to 10 large countries with an area of 300 - 600 thousand kmIndeks górny 2², among which there is also Poland.
Other European countries, due to the size of the area, are classified as medium, small and very small.

According to data from 2015, the most populous country in Europe is the Russian Federation with 143.5 million inhabitants of which over 110 million is in the European part. The second largest European country in terms of population is Germany – 80.7 million inhabitants. Then, the group of countries with approximately 60 million inhabitants is distinguished – Great Britain (64.7 million), France (64.4 million) and Italy (59,8 million). The next group includes countries with approximately 40 million inhabitants – Spain (46.1 million), Ukraine (44.8 million) and Poland (38.5 million). The next European countries have significantly fewer inhabitants, below 20 million – Romania (19.5 million), the Netherlands (16.9 million).

The term state system is the way how power is exercised in a given country based on what is written down in the constitution. Most European countries are parliamentary republics in which democratic principles of division of legislative, executive and judiciary power, protection of civil liberties, and the possibility to control power by citizens are applied. Some European countries are monarchies in which the head of state is a king/queen or a prince/princess. However, in most of these countries they only perform representative functions, and the power – like in republics – is exercised in a democratic way.