Temat: Granice prowokacji w sztuce

Opracowanie scenariusza: Magdalena Trysińska

Temat lekcji: Granice prowokacji w sztuce.

Grupa docelowa:

Uczniowie klasy IV liceum lub technikum.

Podstawa programowa

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie analizują i interpretują dzieła sztuki dawnej i współczesnej należące do nurtu „sztuki krytycznej”.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się;

• kompetencje społeczne i obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

• charakteryzuje sztukę XX w., w tym nurt „sztuki krytycznej;”

• posługuje się pojęciami: skandal, prowokacja, tabu;

• podejmuje próbę analizy i interpretacji dzieł sztuki współczesnej;

• omawia przykłady sztuki krytycznej, zarówno XIX‑wieczne, jak i XX‑wieczne.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja;

  • metoda stolików eksperckich.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• tablica interaktywna, tablety/komputery;

• kolorowy papier;

• gazety;

• nożyczki;

• klej;

• kartki.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Uczniowie zapoznają się z pojęciem „sztuki krytycznej” i przynoszą na zajęcia jeden przykład realizacji tego nurtu (np. na nośniku elektronicznym).

2. Uczniowie przynoszą na zajęcia kredki, flamastry, czyste kartki A4 oraz wycinki z gazet, które przydadzą się do tworzenia kolaży.

Faza wstępna

1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Wybrany przez nauczyciela uczeń opowiada, czym jest sztuka krytyczna i jakich zna przedstawicieli tego nurtu. Następnie chętni uczniowie prezentują przykłady realizacji sztuki krytycznej i omawiają je.

Faza realizacyjna

1. Ustalenie pojęć. Uczniowie zapoznają się z częścią wstępną abstraktu, a następnie wykonują ćw. 1 (definicje: tabu, skandal, prowokacja).

2. Odniesienie zaprezentowanych w części wstępnej lekcji przykładów do omówionych kategorii: uczniowie w krótkiej dyskusji ustalają, które przykłady można zaliczyć do prowokacji, które łamią lub łamały tabu, a które wywołały skandal.

3. Analiza obrazów E. Maneta w abstrakcie. Rozmowa o przyczynach wywołania skandalu przez francuskiego malarza.

4. Praca w grupach metodą stolików eksperckich. Nauczyciel dzieli klasę na cztery grupy. Każdej z nich przydziela fragment do przeczytania. Zadaniem zespołu będzie przygotowanie streszczenia zadanego tekstu i przekazanie jego treści innym grupom. Po upływie wyznaczonego czasu tworzone są nowe grupy, w skład których wchodzi po jednym ekspercie ze wszystkich zespołów. Eksperci kolejno relacjonują, czego nauczyli się przed chwilą. Następnie wracają do swoich grup, konfrontują zdobytą wiedzę, uzupełniają ewentualne braki, sprawdzają, czy wszyscy nauczyli się wszystkiego.
   Grupa I: Aleksander Wojciechowski, Édouard Manet
   Grupa II: Henri Perruchot, Manet
   Grupa III: Émile Zola, Édouard Manet (cz. I)
   Grupa IV: Émile Zola, Édouard Manet (cz. II).

5. Analiza pracy Banksy'ego „The Sirens of the Lambs” w abstrakcie. Uczniowie wykonują ćw. 7 i dyskutują na temat: „Czy są granice w sztuce?”.

6. Uczniowie indywidualnie realizują własny przykład sztuki krytycznej (praca plastyczna, kolaż), do ukończenia w domu.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel metodą losową wybiera jednego ucznia i prosi go, by swoimi słowami przedstawił znaczenie danego słowa lub pojęcia poznanego na lekcji.

2. Nauczyciel prosi chętnego ucznia o podsumowanie lekcji z jego punktu widzenia. Pyta pozostałych uczniów, czy chcieliby coś dodać do wypowiedzi kolegi na temat wiedzy i umiejętności opanowanych na lekcji.

Praca domowa

1. Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

2. W dostępnych źródłach poszukaj innych przykładów dzieł sztuki, które miały prowokować lub szokować odbiorców. Zastanów się nad przesłaniem tych dzieł, wpisz swój komentarz do zeszytu.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

The boundaries of provocation in art

The term critical art has been functioning in Poland since the end of 1990’s. It refers to the works of artists who boldly comment and evaluate the contemporary times. Such art is controversial and often adopts non‑conventional forms, e.g. of artistic actions, while its criticism is pointed both at history, religion, corporeality, sexes, and social identity. However, it is worth to ask whether the activities of the artists are in fact able to change the world and human behaviour.

The today’s art tries to take this challenge. It uses provocation to stir the conscience, consequently becoming the subject of public discussion. Hence, the field of its activity is intensive dialogue, or even hot dispute between the authors and recipients, especially when artistic actions have a negative moral significance. Scandals accompanying contemporary art became common – however, it is worth to stress that in previous periods they also happened. In the 17th century the Caravaggio’s paintings were criticised on the wave of indignation, similar as the works of Courbert or Manet in the 19th century.

In 2013, an animal transport van filled with squeaking puppets of slaughter animals, such as cattle, swine and sheep, appeared in the New York streets. It was an artistic action of Banksy entitled The Sirens of the Lambs. The association of nice plush toys with living creatures and suggesting their dramatic fate caused deep shock not only in children, but also in adults. English artist resigned of literary presentation and the use of living matter as the material of art. Thus, he avoided the basic ethical controversy accompanying many contemporary artistic actions, which is the suffering of animals directly involved in the art activities. Thanks to generalisation and the use of a symbol, he achieved the intended goal, and his work gained an important moral implication.