Lesson plan (Polish)
Temat: Komisja Edukacji Narodowej
Adresat
Uczniowie klasy VI szkoły podstawowej
Podstawa programowa
XVI. Rzeczpospolita w dobie stanisławowskiej. Uczeń:
podaje przykłady naprawy państwa za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, w tym osiągnięcia Komisji Edukacji Narodowej.
Ogólny cel kształcenia
Uczniowie zapoznają się z okolicznościami powstania, zadaniami i osiągnięciami Komisji Edukacji Narodowej
Kompetencje kluczowe
porozumiewanie się w językach obcych;
kompetencje informatyczne;
umiejętność uczenia się.
Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:
charakteryzować okoliczności powołania Komisji Edukacji Narodowej (KEN);
charakteryzować system szkolnictwa podległy KEN;
rozpoznawać najważniejszych reformatorów polskiej edukacji w II połowie XVIII w.;
wskazywać najważniejsze osiągnięcia KEN.
Metody/techniki kształcenia
aktywizujące
dyskusja.
podające
pogadanka.
eksponujące
film.
programowane
z użyciem komputera;
z użyciem e‑podręcznika.
praktyczne
ćwiczeń przedmiotowych.
Formy pracy
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne
e‑podręcznik;
zeszyt i kredki lub pisaki;
tablica interaktywna, tablety/komputery.
Przebieg lekcji
Przed lekcją
Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie ilustracji dotyczących kultury czasów stanisławowskich. Będą przydatne w toku lekcji.
Faza wstępna
Nauczyciel podaje uczniom cel lekcji, temat oraz kryteria sukcesu.
Nauczyciel przybliża uczniom okoliczności likwidacji zakonu jezuitów.
Uczniowie w parach wykonują Polecenie 1. Omawiają z nauczycielem problem „czarnej legendy” jezuitów oraz jej konsekwencje. Nauczyciel wspomina o innych tego typu pamfletach w historii (np. Protokoły Mędrców Syjonu).
Faza realizacyjna
Nauczyciel wyjaśnia uczniom, że celem tej części lekcji będzie sporządzenie mapy mentalnej zjawiska, jakim była Komisja Edukacji Narodowej. Wstępem do jej przygotowania będzie wysłuchanie krótkiej pogadanki nauczyciela. Uczniowie sporządzają notatki, poszukują także dodatkowych informacji w Internecie. Zastanawiają się wraz z nauczycielem, czy w okresie działalności KEN nastąpiła sekularyzacja szkolnictwa. Wykonują Polecenie 2. Rozmawiają na temat roli nauczyciela w wyobrażeniach XVIII‑wiecznych i dziś. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej.
Następnie uczniowie w parach wykonują Ćwiczenie 1, dopasowując tezy do odpowiednich argumentów**.** W kolejnym kroku na jednym arkuszu papieru rozrysowują mapę mentalną. Wykorzystują przyniesione z domu ilustracje, zdjęcia, rysunki, symbole, wycinki z prasy – odpowiednio osadzając je na wykonywanej mapie i szukając dla nich odpowiedniego kontekstu. Nauczyciel dba o udzielanie uczniom informacji zwrotnej.
Faza podsumowująca
Nauczyciel ocenia pracę uczniowskich par, zwracając uwagę na takie elementy, jak wartość merytoryczna pracy i jej oryginalność. Walory plastyczne nie podlegają ocenie.
Nauczyciel rozdaje uczniom ankietę ewaluacyjną, w której ocenią własną pracę.
Praca domowa
Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.
Wykonaj w domu notatkę z lekcji, np. metodą sketchnotingu.
W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania
Pojęcia
apokryf - utwór przypisywany nieżyjącemu lub wymyślonemu twórcy, często w celu wprowadzenia odbiorcy w błąd i nadania utworowi większej wartości
Jezuici – inaczej Towarzystwo Jezusowe (łac. Societas Iesu), katolicki męski zakon kleryków regularnych, założony 1534 przez świętego I. Loyolę w Paryżu
Komisja Edukacji Narodowej – pierwsza na ziemiach polskich i w Europie centralnej świecka władza oświatowa, powołana 1773 po rozwiązaniu zakonu jezuitów;
pamflet - utwór publicystyczny lub literacki ośmieszający i krytykujący określone osoby, grupy społeczne lub instytucje polityczne
Paszkwil - artykuł, utwór lub inna publiczna wypowiedź zniesławiająca kogoś, czasami także ubliżająca komuś.
Sekularyzacja – przejęcie kierownictwa nad szkołami przez władze świeckie Towarzystwo Ksiąg Elementarnych – organ Komisji Edukacji Narodowej, działający w latach 1773‑1792.
Teksty i nagrania
The Commission of National Education
One of the most important achievements of the Partition Sejm was obtaining the consent to create the Commission of National Education. In character, it was an almost an independent “ministry”. The principle stating that post‑Jesuit goods should be passed into private hands, and that a part of the income they generated be donated to education, was adopted. The Commission managed to introduce a simple and well‑thought out structure of the schools subject to it – from the universities (of Cracow and Vilnius), through faculty, sub‑faculty and parish schools. In 1775, the Commission of National Education created the Society of Elementary Books. Its task was to compose teaching programs for state schools, and manuals for different levels and subjects of education. The two universities, or so‑called higher schools, in Cracow and Vilnius were reorganized.