Temat: Po co nam partie polityczne

Autorka: Anna Rabiega

Adresat:

Uczeń klasy 8 szkoły podstawowej.

Podstawa programowa:

XI. Demokracja w Rzeczypospolitej Polskiej.

Uczeń:

4) wyjaśnia zasadę pluralizmu politycznego; wymienia partie polityczne, których przedstawiciele zasiadają w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej oraz w organach stanowiących samorządu terytorialnego; przedstawia cele działania partii politycznych oraz wykazuje, że konkurują one w życiu publicznym; znajduje informacje na temat działań wybranej partii (jej struktur regionalnych lub centralnych).

Ogólny cel kształcenia:

Uczeń przedstawia zasady ustroju Rzeczypospolitej Polskiej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• przedstawia definicję systemu partyjnego.

• analizuje najczęściej występujące systemy partyjne.

• dyskutuje wady i zalety najczęściej występujących systemów partyjnych.

• wyjaśnia różnicę między większościową i proporcjonalną ordynacją wyborczą i analizuje konsekwencje funkcjonowania tych ordynacji.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• porozumiewanie się w języku obcym,

• kompetencje informatyczne,

• umiejętność uczenia się,

• kompetencje społeczne i obywatelskie.

Metody nauczania:

• dyskusja,

• mapa myśli,

• analiza SWOT,

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem filmu, infografiki, ćwiczeń interaktywnych

Formy pracy:

• indywidualna,

• w parach,

• grupowa,

• zbiorowa.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki,

• zasoby multimedialne zawarte w e‑podręczniku,

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel przedstawia cel zajęć: Przeanalizujecie najczęściej występujące systemy partyjne i wyborcze oraz ustalicie konsekwencje funkcjonowania każdego z nich.

2. Nauczyciel prosi uczniów, by na podstawie własnej wiedzy wypisali na tablicy partie polityczne działające w Polsce oraz ich liderów. Informuje, że propozycje powinny być podzielone na partie zasiadające w parlamencie i pozostające poza nim, a także na te, które należą do opozycji i partii rządzących. Dodatkowo nauczyciel wybiera pięciu uczniów, którzy w tym samym czasie wyszukują informacje w internecie, a po zakończeniu zadania jako eksperci weryfikują propozycje reszty klasy.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel informuje uczniów, że na początku lekcji spróbują wspólnie ustalić definicję pojęcia „system partyjny”. W rozmowie nauczającej nauczyciel zadaje pytania pomocnicze, które pozwalają uczniom wypracować definicję:

• Jak rozumiecie pojęcie „system”? Co to znaczy, że coś jest systemem (np. system nagłośnienia, system operacyjny komputera)? Uczniowie powinni ustalić, że system obejmuje jakieś elementy i zależności między nimi.

• Jakie elementy wchodzą w skład systemu partyjnego?

• Jakie zależności zachodzą między elementami systemu partyjnego, tj. partiami? W jakich relacja mogą być partie względem siebie?

2. Nauczyciel prosi uczniów, by przeczytali definicję systemu partyjnego zawartą w abstrakcie i porównali, czy udało im się ustalić te same najważniejsze elementy definicji. Informuje uczniów, że w różnych państwach funkcjonują różne systemy i pyta, jakie pytania należałoby zadać na podstawie definicji, by móc wyróżnić takie systemy. Chętni uczniowie wskazują kryteria wyróżniania systemów partyjnych. Nauczyciel zapisuje na tablicy pytania zaproponowane przez uczniów. Powinny się wśród nich znaleźć:

• Ile partii wchodzi w skład systemu?

• Jakie są relacje między partiami wchodzącymi w skład systemu?

3. Następnie nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej schemat „Party systems” przedstawiający dwa najczęściej występujące systemy partyjne. Prosi uczniów, by odpowiedzieli na wymyślone wcześniej pytania, notując odpowiedź w zeszycie i w ten sposób zdefiniowali system dwupartyjny i wielopartyjny. Następnie prosi, by uczniowie połączyli się w pary i sprawdzili, a w razie potrzeby uzupełnili i poprawili zapisane odpowiedzi przy wykorzystaniu objaśnień zawartych w schemacie. Prosi dwóch chętnych uczniów o odczytanie poprawnych odpowiedzi.

4. Nauczyciel mówi, że uczniowie ustalili już wszystkie potrzebne definicje i przejdą teraz do dyskusji na temat wad i zalet każdego z systemów. Dzieli klasę na cztery grupy. Uczniowie będą pracować metodą analizy SWOT. W razie potrzeby nauczyciel wyjaśnia metodę. Zadaniem uczniów jest ustalenie mocnych i słabych stron systemu dwupartyjnego i systemu wielopartyjnego oraz możliwości i zagrożeń wynikających z funkcjonowania takiego systemu. Uczniowie wykorzystują do przygotowania Ćwiczenie 1 – zapisują w interaktywnej tabeli wnioski z pracy swojej grupy. Wszystkie cztery grupy przeprowadzają dyskusję i analizują oba systemy (każda z grup realizuje to samo zadanie – podział na grupy służy sprawniejszemu prowadzeniu dyskusji). Nauczyciel wyznacza czas na realizację zadania.

Następnie nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej obie tabele i prosi uczniów o ich uzupełnienie na podstawie rezultatów pracy grupy:

a.reprezentanci grupy 1 wpisują mocne strony, grupy 2 – słabe, grupy 3 – możliwości, grupy 4 – zagrożenia w obu tabelach (dla systemu dwupartyjnego i wielopartyjnego).

b. następnie nauczyciel prosi pozostałych uczniów klasy, by przeanalizowali treści wpisane do tabeli i na podstawie rezultatów pracy swojej grupy zaproponowali, w jaki sposób można by je jeszcze uzupełnić.

c. kiedy wspólne tabele są już uzupełnione, nauczyciel prosi chętnych uczniów o podsumowanie – ocenę każdego z systemów partyjnych.

5. Nauczyciel informuje uczniów, że w drugiej części lekcji zajmą się systemami wyborczymi. Uczniowie obejrzą animację na ten temat („Electoral systems”). Nauczyciel prosi uczniów, by podczas oglądania filmu wynotowali odpowiedzi na pytania:

• Czym jest system wyborczy?

• Jakie dwa systemy wyborcze występują najczęściej?

• Na czym polega każdy z przedstawionych w filmie systemów?

Po projekcji filmu chętni uczniowie udzielają odpowiedzi na pytania, dzięki czemu każdy z uczniów klasy może uzupełnić swoje notatki.

6. Nauczyciel inicjuje dyskusję „Który system wyborczy jest lepszy – proporcjonalny czy większościowy?”. Uczniowie przedstawiają swoje argumenty. Następnie nauczyciel prosi czterech uczniów o podsumowanie dyskusji – każdy z chętnych/wybranych uczniów podsumowuje odpowiednio wady/zalety systemu proporcjonalnego/większościowego.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel prosi uczniów, aby zrobili ćwiczenia 2 i 3. Wspólnie omawiają poprawne odpowiedzi.

2. Na zakończenie zajęć nauczyciel pyta: Gdyby z przedstawionego na lekcji materiału miałaby odbyć się kartkówka, jakie pytania waszym zdaniem powinny zostać zadane?

Prawdopodobnie uczniowie wskażą: definicję systemu partyjnego, cechy oraz wady i zalety systemu dwupartyjnego i wielopartyjnego, definicję systemu wyborczego, cechy oraz konsekwencje funkcjonowania systemu proporcjonalnego i większościowego.

Gdyby uczniowie nie wyczerpali najistotniejszych zagadnień, nauczyciel może uzupełnić ich propozycje.

3. Propozycja zadania domowego:

a. Jaki system partyjny byłby obecnie najbardziej korzystny dla Polski? Odpowiedź uzasadnij.

b. Jaki system wyborczy byłby obecnie najbardziej korzystny dla Polski? Odpowiedź uzasadnij.

c. Odsłuchaj nagranie abstraktu, aby powtórzyć materiał i utrwalić nowe słówka. Następnie wykonaj ćwiczenie słownikowe na końcu rozdziału.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

What do we need political parties for?

Political parties significantly influence the socio‑political reality of every democratic state, including Poland. They prepare their members to rule the state and society, strive to gain power, shape the consciousness, attitudes and political behaviours of people. Political parties are constantly trying to gather the greatest number of supporters and mobilize them to be active. To this end, they form election committees and run election campaigns. Voters decide which of the political parties will dominate the political scene of the state, win the majority in the legislative bodies or form a government.

Watch the animation that presents the electoral systems in the world and in Poland.

A party system is the whole of relations between political parties and between parties and institutions of state power. It refers to the typical structure of parties within a political system. One of the possible ways to differentiate party systems is based on indicating the number of parties that are capable of actually participating in political life and exercising power.

Democratic systems of the modern world are dominated by two main systems. Study the scheme below and find out, what they are like.

In undemocratic states, a one‑party system is usually in place, where only one party can legally function, gathering all the power. There are no opposition parties and opponents of the only party are subject to repression.