Temat: Jak oddychamy?

Autor: Zyta Sendecka

Adresat

Uczeń klasy IV szkoły podstawowej.

Podstawa programowa

Klasa IV

IV. Ja i moje ciało. Uczeń:

1) wymienia układy budujące organizm człowieka: układ kostny, oddechowy, pokarmowy, krwionośny, rozrodczy, nerwowy i podaje ich podstawowe funkcje;

2) wskazuje na planszy, modelu i własnym ciele układy budujące organizm człowieka oraz narządy zmysłów.

Cel lekcji

Uczniowie opisują budowę i funkcję układu oddechowego.

Kryteria sukcesu

• podasz funkcje wybranego narządu układu oddechowego;

• rozpoznasz narządy budujące układ oddechowy;

• pokażesz na modelu, jak odbywa się wdech i wydech.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym; 

• porozumiewanie się w języku obcym;

• kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne; 

• kompetencje informatyczne; 

• umiejętność uczenia się; 

Metody/formy pracy

Pogadanka, praca z tekstem, pomiar oraz metoda laboratoryjna.

Praca indywidualna i w parach.

Środki dydaktyczne

• zasoby w e‑podręczniku: abstrakt;

• tablica interaktywna lub tradycyjna;

• tablety/komputery.

Przed lekcją

Na lekcję każdy uczeń przynosi: słomkę/rurkę do napojów, dwa balony, gumkę recepturkę, nożyczki, plastelinę, plastikową butelkę z nakrętką (1l) z odciętym dnem (na wysokości 2 cm) i otworem w nakrętce średnicy słomki.

Fazy lekcji

Wstępna

1. Nauczyciel podaje temat, cel lekcji w języku zrozumiałym dla ucznia i kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel pyta uczniów, po co człowiek oddycha. Proponowane odpowiedzi zapisuje na tablicy. Następnie wspólnie z uczniami wybierają najlepsze wyjaśnienie, np. sformułowane w taki sposób: aby dostarczyć do organizmu tlen.

Realizacyjna

1. Nauczyciel prosi uczniów, aby zapoznali się z budową układu oddechowego człowieka (grafika „Układ oddechowy człowieka”).

2. Następnie uczniowie wykonują ćwiczenie interaktywne numer 1.

3. Nauczyciel prosi uczniów, aby zapoznali się z funkcjami, jakie pełnią: jama nosowa, krtań i płuca podczas oddychania.

4. Uczniowie wykonują samodzielnie ćwiczenie 3.

5. Nauczyciel prosi uczniów, aby w parze wykonali Polecenie 4.

6. Nauczyciel informuje uczniów, że na podstawie przedstawionej instrukcji: „Jak wykonać model wentylacji płuc” skonstruują model.

7. Uczniowi konstruują model płuc i po zapoznaniu się z opisem mechanizmu wdechu i wydechu wskazują na modelu przeponę i określają jej rolę podczas tych procesów.

8. Uczniowie samodzielnie wykonują zadanie interaktywne Podpisz elementy modelu - ćwiczenie 2.

Podsumowująca

• Nauczyciel wskazuje na ilustracji (grafika „Układ oddechowy człowieka”) wybrany narząd, a uczeń podaje jego nazwę i funkcję.

• Prosi uczniów o dokończenie zdań:

Na dzisiejszej lekcji dowiedziałem/am się…

Na dzisiejszej lekcji podobało mi się…

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

How do we breathe?

In order to live we must breathe. Breathing we take up oxygen from the air. This invaluable substance is necessary to keep all the organs and all the cells in our body working. Thanks to oxygen, the body is able to obtain the energy necessary for life from food. Breathing process starts with the air from the environment getting through our nasal cavity into the lungs. Inside the lungs, the gas exchange takes place, i.e. blood absorbs oxygen and releases carbon dioxide which is subsequently removed from the body. Breathing is the task of the respiratory system.

The respiratory system consists of the respiratory tract and lungs. The first section of the respiratory tract are the nostrils, through which air is inhaled into the nasal cavity. Nasal cavity acts as a filter: it intercepts most pollutants, i.e. dust, viruses or bacteria. It also warms up the air and makes it more humid. Nasal cavity is also the organ of smell. Next is the throat – a section shared between the digestive and respiratory systems. Then the air goes into the larynx. When food is swallowed, the entrance into the larynx is closed to prevent food particles from getting in. Larynx contains vocal cords that enable us to make sounds. Next, the air goes into the trachea and then, through a pair of bronchi, into the lungs. Respiratory system along the entire length is lined with cells with cilia that retain and remove some air pollutants such as the abovementioned dust, viruses or bacteria.

Lungs resemble large, spongy and springy bags. This is where gas exchange takes place. Here, bronchi branch out into smaller and smaller tubes at the end of which there are pulmonary alveoli. In the alveoli, oxygen from the air is transferred into the blood. Blood transports oxygen throughout our body and into each cell. Cells release carbon dioxide into the blood. Carbon dioxide is then transported into the lungs where it is transferred from the blood into the alveoli. Then it is removed with exhaled air.

Gas exchange consists of supplying oxygen‑rich air into the lungs and removing from the lungs air containing a lot of carbon dioxide. It is made possible by the ventilation mechanism. It consists of inhaling and exhaling. During inhalation, oxygen‑rich air flows through the respiratory tract into the lungs. During exhalation, oxygen‑depleted air (but rich in carbon dioxide) gets out of the respiratory system.

Ventilation of the lungs (or air exchange in the lungs) is a process powered by respiratory muscles: a diaphragm and intercostal muscles. The diaphragm acts like a piston whose movement causes air to be sucked into, and pushed out of the lungs. Intercostal muscles enable the volume of the ribcage to change.

iFB0QbHRrA

• The human respiratory system consists of the airways (nasal cavity, throat, larynx, trachea, bronchi) and the lungs.

• The airways cleanse, moisturize and warm up the air.

• The gas exchange, that is, taking oxygen into the blood and expelling carbon dioxide from it, takes place in the pulmonary alveoli that build the lungs.

• The mechanism of lung ventilation is based on inhaling, that is sucking air into the lungs, and on exhaling, that is, pushing air out of the airways.

• In diaphragmatic ventilation, the diaphragm and intercostal muscles play an important role.