Temat: Co nam wolno, a co musimy? Prawa i obowiązki obywateli III RP

Adresat

Uczniowie klasy VIII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

Klasa VIII szkoły podstawowej

IV. Prawa człowieka. Uczeń:

1. uzasadnia, że godność człowieka jest podstawą różnych systemów moralnych; wyjaśnia, że jest ona źródłem powszechnych, przyrodzonych, nienaruszalnych i niezbywalnych wolności i praw człowieka; analizuje sformułowania preambuły Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka;

2. wykazuje różnice między prawami a wolnościami człowieka; wymienia prawa i wolności osobiste zawarte w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;

3. wymienia prawa i wolności polityczne zawarte w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej; wykazuje, że dzięki nim człowiek może mieć wpływ na życie publiczne;

4. przedstawia przykłady działań organizacji pozarządowych na rzecz ochrony praw człowieka; uzasadnia potrzebę przeciwstawiania się zjawiskom braku tolerancji wobec różnych mniejszości.

VIII. Wspólnoty narodowe/etniczne i ojczyzna. Uczeń:

2. (…) wymienia konstytucyjne obowiązki obywatela.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie zapoznają się z prawami i obowiązkami wynikającymi z Konstytucji RP oraz Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• charakteryzować prawa i obowiązki zapisane w konstytucji;

• wyjaśniać czym są prawa człowieka i gdzie zostały zapisane;

• charakteryzować Konstytucję RP;

• dlaczego należy przestrzegać praw zapisanych w konstytucji.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Uczniowie powinni wiedzieć, czym charakteryzuje się państwo demokratyczne.

Faza wstępna

1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel rozpoczyna lekcję od burzy mózgów, pytając uczniów, co to są prawa i obowiązki obywatelskie? Następnie zapisuje odpowiedzi uczniów na tablicy.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie wspólnie z nauczycielem opracowują definicję praw obywatelskich i obowiązków obywatelskich. Następnie dyskutują, dlaczego ich przestrzeganie jest niezwykle ważne i co może stać się, kiedy będą one łamane przez obywateli (obowiązki) i państwo (prawa).

2. Odwołując się do wyników dyskusji, nauczyciel pyta uczniów, czy znają z historii państwa, w których dochodziło do takich sytuacji. Uczniowie powinni wymienić np. PRL, inne państwa totalitarne. Nauczyciel prosi o podanie przykładów i sam również uzupełnia odpowiedzi uczniów.

3. Nauczyciel prosi, aby uczniowie znaleźli w Konstytucji RP z 1997 roku rozdział II, w którym zapisane są prawa i obowiązki obywateli, a następnie policzyli, ile artykułów mówi o prawach, a ile o obowiązkach obywateli względem państwa (prawa – artykuły 30‑81; obowiązki – 82‑86). Następnie pyta uczniów, o czym może świadczyć tak znaczna różnica. Uczniowie opisują własnymi słowami podane prawa w **Ćwiczeniu 1**, wypisują także obowiązki obywateli RP w  **Ćwiczeniu 2**.

4. Nauczyciel tłumaczy uczniom, że oprócz praw, które gwarantuje nam Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z 1997 roku, każdy człowiek posiada również prawa naturalne, które zostały zapisane w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka z 1948 roku. Uczniowie zapoznają się z informacjami na jej temat w **Poleceniu 1**.

Faza podsumowująca

1. Podsumowując, nauczyciel pyta uczniów, jaka jest różnica między prawami a obowiązkami obywatelskimi. Zadając pytania, pamięta o takim ich formułowaniu, by miały charakter pytań kluczowych.

2. Uczniowie przyporządkowują sformułowania (prawo - obowiązek) w **Ćwiczeniu 3**, a w **Ćwiczeniu 4** dopasowują do siebie wyrazy tak, aby stworzyły określenia praw i obowiązków obywatelskich.

3. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Może w tym celu przygotować ankietę ewaluacyjną do samooceny.

Praca domowa

1. Nauczyciel zadaje zadanie domowe dla uczniów chętnych: Poszukaj przykładów działań organizacji pozarządowych, których celem jest ochrona praw człowieka. Zastanów się, czy i dlaczego istnienie takich organizacji jest potrzebne?.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

What we can and have to do? Rights and duties of the citizens of the Third Polish Republic

Rights and duties of the citizens are regulated by the Constitution of the Polish Republic. Poland provides freedom of speech, opinion, religion and association, personal and material integrity, the right to health care and education. Citizens are obligated to the loyalty to the country, to defend it in case of a threat and to pay taxes.