Temat: Niemetale – właściwości i zastosowanie

Adresat

Uczeń szkoły podstawowej (klasy 7. i 8.)

Podstawa programowa:

Szkoła podstawowa. Chemia.

I. Substancje i ich właściwości. Uczeń:

8) klasyfikuje pierwiastki na metale i niemetale; odróżnia metale od niemetali na podstawie ich właściwości.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń omawia właściwości i zastosowanie niemetali.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• opisywać właściwości niemetali;

• planować doświadczenie pozwalające zbadać właściwości niemetali;

• odróżniać metale od niemetali na podstawie ich właściwości;

• planować doświadczenie pozwalające porównać właściwości metali i niemetali;

• omawiać zastosowania niemetali w życiu codziennym.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • eksperyment.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

1. Nauczyciel rozdaje uczniom metodniki lub kartki w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym do zastosowania w pracy techniką świateł drogowych. Przedstawia cele lekcji sformułowane w języku ucznia na prezentacji multimedialnej oraz omawia kryteria sukcesu (może przesłać uczniom cele lekcji i kryteria sukcesu pocztą elektroniczną lub zamieścić je np. na Facebooku, dzięki czemu uczniowie będą mogli prowadzić ich portfolio).

2. Prowadzący wspólnie z uczniami ustala – na podstawie wcześniej zaprezentowanych celów lekcji – co będzie jej tematem, po czym zapisuje go na tablicy interaktywnej/tablicy kredowej. Uczniowie przepisują temat do zeszytu.

3. BHP – przed przystąpieniem do eksperymentów uczniowie zapoznają się z kartami charakterystyk substancji, które będą używane na lekcji. Nauczyciel wskazuje na konieczność zachowania ostrożności w pracy z nimi.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel wprowadza uczniów w zagadnienie realizowane na lekcji. Odwołuje uczestników zajęć do abstraktu i prosi o zapoznanie się z instrukcją eksperymentu „Badanie właściwości niemetali”. Dzieli uczniów na grupy, rozdaje odpowiedni sprzęt, szkło, materiały oraz odczynniki do wykonywania eksperymentu. Uczniowie – z pomocą nauczyciela – formułują pytanie badawcze oraz hipotezę i zapisują je w formularzu w abstrakcie. Następnie wykonują czynności według instrukcji. Zapisują spostrzeżenia w formularzu. Nauczyciel zadaje pytania w odniesieniu do zanotowanych spostrzeżeń. Inicjuje tym dyskusję, z której wnioski uczniowie notują w formularzu.

2. Uczniowie czytają instrukcję doświadczenia „Badanie przewodnictwa elektrycznego niemetali”, a następnie w formularzu zamieszczonym w abstrakcie zapisują pytanie badawcze oraz jedną z proponowanych hipotez. Następnie pod kierunkiem nauczyciela przeprowadzają doświadczenie i  odnotowują swoje obserwacje i wnioski. Ochotnicy odczytują je, nauczyciel koryguje ewentualne błędy.

3. Uczniowie, pracując w parach, analizują tabelę opisującą właściwości niektórych niemetali, a następnie - bazując na na własnych obserwacjach poczynionych podczas przeprowadzania eksperymentu i oglądania filmów oraz odwołując do informacji poznanych na poprzednich lekcjach - tworzą infografikę porównującą właściwości metali i niemetali. Wskazane pary przedstawiają efekty swojej pracy.

4. Uczniowie, pracując w niewielkich grupach, opracowują zagadnienie zastosowania wskazanych przez nauczyciela niemetali. Mogą wykorzystać różne źródła wiedzy – informacje zawarte w abstrakcie, podręczniku książkowym oraz internecie.

5. Uczniowie zapoznają się z instrukcją doświadczenia „Sublimacja i resublimacja jodu”. Wspólnie formułują pytanie badawcze i hipotezę, a następnie przeprowadzają eksperyment pod kierunkiem nauczyciela. W formularzu zapisują swoje spostrzeżenia i wnioski.

6. Uczniowie, pracując indywidualnie lub w parach, wykonują ćwiczenia interaktywne sprawdzające i utrwalające wiadomości poznane w czasie lekcji. Wybrane osoby omawiają prawidłowe rozwiązania ćwiczeń interaktywnych. Prowadzący uzupełnia lub prostuje wypowiedzi podopiecznych.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań:

   • Dziś nauczyłem się…

   • Zrozumiałem, że…

   • Zaskoczyło mnie…

   • Dowiedziałem się…

   W celu przeprowadzenia podsumowania może posłużyć się tablicą interaktywną w abstrakcie lub polecić uczniom pracę z nią

Praca domowa

1. Wykonaj polecenie nr 5.1.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Non‑metal – properties and application

• We divide chemical elements into metals and non‑metals.

• Non‑metals form the right part of the periodic table, the exception is hydrogen, which is in the first group.

• Non‑metals occur in all states of matter, have different colours, can have characteristic odours, have different boiling and melting points, are usually weak electrical and heat conductors. Carbon in the form of graphite, graphene and black phosphorus conduct electricity and heat despite the fact that these are non‑metals, the diamond only conducts heat, these are mostly gases at room temperature.

• Non‑metals have different applications: in medicine, pharmacy, in the production of fertilizers, dyes, in the food industry.