Temat: Czasy saskie - Rzeczpospolita Wettynów

Adresat

Uczniowie klasy VI szkoły podstawowej

Podstawa programowa

XIII. Rzeczpospolita Obojga Narodów w I połowie XVIII wieku. Uczeń:

1. omawia przyczyny i charakteryzuje przejawy kryzysu państwa w epoce saskiej.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie zapoznają się z przyczynami i przejawami kryzysu państwa polskiego w czasach saskich

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• opisywać najważniejsze wydarzenia polityczne epoki saskiej, szczególnie za rządów Augusta II Mocnego;

• wymieniać atuty i wady unii polsko‑saskiej;

• charakteryzować przyczyny i przejawy kryzysu państwa polskiego w czasach saskich.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Nauczyciel prosi uczniów o wysłuchanie wykładu Znaczenie unii personalnej między Polską a Saksonią zamieszczonego w e‑podręczniku. Uczeń odpowiada na pytanie: Kto zyskał na unii polsko‑saskiej? Co oba kraje sobie dawały?.

Faza wstępna

1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel przybliża uczniom okoliczności wyboru Augusta II Mocnego na króla Polski. Następnie uczniowie wykonują Polecenie 1. Analizują mapę i próbują wskazać, jakie mogły istnieć przeszkody w skutecznym funkcjonowaniu unii polsko‑saskiej. Odwołują się do informacji uzyskanych w toku pracy domowej.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel przedstawia uczniom polityczne zamierzenia Augusta II Mocnego oraz okoliczności wybuchu wojny północnej i wciągnięcia w nią Rzeczypospolitej. Następnie omawia konsekwencje polityki Augusta II Mocnego w postaci kontrwyboru Stanisława Leszczyńskiego na polski tron. Opowiada o reakcji rosyjskiej na działania Szwecji i konsekwencjach klęski Karola XII pod Połtawą. Uczniowie wykonują **Polecenie 2. **Nauczyciel upewnia się, że polecenie zostało poprawnie wykonane przez uczniów, a następnie udziela słownej informacji zwrotnej.

2. Uczniowie pracują w parach – z pomocą materiałów zawartych w Internecie – i porządkują informacje o (1) szwedzkiej i (2) rosyjskiej ingerencji w sprawy Rzeczypospolitej, począwszy od elekcji Leszczyńskiego poprzez Sejm Niemy z 1717 roku. Następnie pary „szwedzkie” i „rosyjskie” wymieniają się informacjami i porównują swoje wnioski na temat metod ingerencji danego mocarstwa i ich skuteczności. Uczniowie przygotowują arkusz papieru i nanoszą na niego wnioski z pracy zgodnie z modelem metaplanu (jak było? jak powinno być? dlaczego nie było tak, jak powinno być? co należało zrobić, aby było tak, jak być powinno?).

3. Podczas pracy nad ćwiczeniami i poleceniami nauczyciel wykorzystuje metodniki lub zestaw kart w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym. Uczniowie dzięki kartom sygnalizują nauczycielowi, czy mają trudności z wykonywaniem poleceń (kolor zielony – radzę sobie świetnie, kolor żółty – mam wątpliwości, kolor czerwony – proszę o pomoc) .

4. Nauczyciel przechodzi do omówienia szczegółów porozumienia nazywanego traktatem trzech czarnych orłów i jego znaczenia. Uczniowie wykonują Polecenie 3.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie wykonują Ćwiczenie 1. Wskazują zdania prawdziwe i fałszywe. Nauczyciel upewnia się, że ćwiczenie zostało wykonane prawidłowo, a następnie udziela uczniom informacji zwrotnej.

2. Uczniowie porządkują fakty w kolejności chronologicznej – wykonują Ćwiczenie 2. Następnie prosi uczniów by wymienili najważniejsze przejawy kryzysu Rzeczypospolitej epoki saskiej. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej.

3. Nauczyciel zadaje uczniom pytania:

   • Co na zajęciach wydało wam się ważne i ciekawe?

   • Co było łatwe, a co trudne?

   • Jak możecie wykorzystać wiadomości i umiejętności, które dziś zdobyliście?

   Chętni lub wybrani uczniowie podsumowują zajęcia

4. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Może w tym celu przygotować ankietę ewaluacyjną do samooceny oraz oceny pracy prowadzącego i innych uczniów.

Praca domowa

1. Nauczyciel zadaje zadanie domowe (nie jest obligatoryjną częścią scenariusza), którym jest przygotowanie prezentacji o polskich zwolennikach Karola XII albo Piotra I. Uczniowie szukają informacji w Internecie, wyjaśniają motywy decyzji o szukaniu ich pomocy.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

The Saxon Era - The Wettin Poland

The death of John III Sobieski in 1696 left Poland in a period of interregnum, during which, as it would turn out later, the nobility would elect the king without the assistance of foreign militaries for the last time in history. A double election took place. In the end, the struggle for the throne was won by the Saxon elector Frederick, who assumed the name of Augustus II. The Polish‑Saxon union ostensibly created a robust regional power. The King pursued an active foreign policy. He reclaimed the Podole region, previously lost to Turkey, and he joined the war against Sweden on Russia's side. The war ended with Sweden taking Poland over and deposing Augustus II. The invaders handed the throne to Stanisław Leszczyński. This led to a civil war. After having defeated Augustus II, the King of Sweden decided to attack Russia directly. He sent his armed forces towards Moscow. The decisive clash took place in the Battle of Poltava in 1709. The Swedish army was defeated, and the Swedish King escaped to Turkey. This, in turn, permitted Augustus II to reclaim the throne. After his death, the throne was taken over by his son, Augustus III (1733). His rule saw peace in the country, though it also brought the weakening of Poland on the international stage. The ruler was rarely present in the country, and he did not take great care of its military power either, devoting himself too much to the development of arts and culture. It was during his reign that the famous phrase During the era of the Saxon king let yourself go with eating and drinking! has been coined.