Temat: Mieszaniny i ich podział

Adresat

Uczeń szkoły podstawowej (klasy 7. i 8.)

Podstawa programowa:
Szkoła podstawowa. Chemia.

I. Substancje i ich właściwości. Uczeń:

6) sporządza mieszaniny i dobiera metodę rozdzielania składników mieszanin (np. sączenie, destylacja, rozdzielanie cieczy w rozdzielaczu); wskazuje te różnice między właściwościami fizycznymi składników mieszaniny, które umożliwiają jej rozdzielenie.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń wyjaśnia pojęcie mieszaniny i dokonuje podziału mieszanin.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• co to jest mieszanina;

• wskazywać przykłady mieszanin w najbliższym otoczeniu;

• dokonywać podziału mieszanin;

• opisywać cechy mieszanin jednorodnych i niejednorodnych;

• odróżniać mieszaninę jednorodną od niejednorodnej;

• wyjaśniać różnice między mieszaniną a związkiem chemicznym;

• sporządzać prostą mieszaninę.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• eksponujące

  • film.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

1. Nauczyciel rozdaje uczniom metodniki lub kartki w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym do zastosowania w pracy techniką świateł drogowych. Przedstawia cele lekcji sformułowane w języku ucznia na prezentacji multimedialnej oraz omawia kryteria sukcesu (może przesłać uczniom cele lekcji i kryteria sukcesu pocztą elektroniczną lub zamieścić je np. na Facebooku, dzięki czemu uczniowie będą mogli prowadzić ich portfolio).

2. Prowadzący wspólnie z uczniami ustala – na podstawie wcześniej zaprezentowanych celów lekcji – co będzie jej tematem, po czym zapisuje go na tablicy interaktywnej/tablicy kredowej. Uczniowie przepisują temat do zeszytu.

3. BHP – przed przystąpieniem do eksperymentów uczniowie zapoznają się z kartami charakterystyk substancji, które będą używane na lekcji. Nauczyciel wskazuje na konieczność zachowania ostrożności w pracy z nimi.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel wprowadza uczniów w zagadnienie mieszanin, podając przykłady: „Woda jest substancją złożoną z wodoru i tlenu. Jest związkiem chemicznym. Składnikami powietrza są: tlen, azot, dwutlenek węgla, para wodna i inne gazy. Czy powietrze jest także związkiem chemicznym, czy mieszaniną? Jaka jest różnica między mieszaniną a związkiem chemicznym?”. Swoimi pytaniami inicjuje dyskusję.

2. Prowadzący lekcję zapowiada film. Poleca podopiecznym, żeby w formularzu zamieszczonym w abstrakcie zapisali pytanie badawcze i hipotezę. Następnie wyświetla film, a uczniowie odnotowują swoje obserwacje i wnioski. Nauczyciel wskazuje osobę, która dzieli się swoimi spostrzeżeniami i wyjaśnia zasadność zanotowanych przez siebie wniosków.

3. Nauczyciel poleca uczniom, żeby wykonali polecenie 2. Uczniowie odpowiadają na pytania, pracując w parach. Po upływie czasu wyznaczonego przez prowadzącego lekcję ochotnicy przedstawiają wyniki swojej pracy na forum klasy. Nauczyciel wspólnie z pozostałymi uczniami oceniają poprawność zaprezentowanych odpowiedzi.

4. Uczniowie oglądają fotografie mieszanin zamieszczonych w galerii zdjęć, a następnie przeprowadzają doświadczenie zgodnie z instrukcją zawartą w abstrakcie (eksperyment 1). Wybrane osoby dzielą się swoimi obserwacjami z kolegami i koleżankami. Wspólnie wypracowane wnioski klasa zapisuje w formularzu.

5. Uczestnicy zajęć analizują ilustrację interaktywną i wskazują inne mieszaniny ze swojego najbliższego otoczenia.

6. Nauczyciel poleca uczniom, żeby przeczytali fragment pt. „Rodzaje mieszanin”. Metodą losową wybiera jednego ucznia i prosi go, by swoimi słowami przedstawił znaczenie pojęć: mieszaniny jednorodne oraz mieszaniny niejednorodne.

7. Uczniowie, pracując indywidualnie lub w parach, wykonują ćwiczenia interaktywne sprawdzające i utrwalające wiadomości poznane w czasie lekcji. Wybrane osoby omawiają prawidłowe rozwiązania ćwiczeń interaktywnych. Prowadzący uzupełnia lub prostuje wypowiedzi podopiecznych.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi chętnego ucznia o podsumowanie lekcji z jego punktu widzenia. Pyta pozostałych uczniów, czy chcieliby coś dodać do wypowiedzi kolegi na temat wiedzy i umiejętności opanowanych na lekcji.

Praca domowa

1. Opracuj lap book z zagadnieniami poznanymi na lekcji i przynieś swoją pracę na następne zajęcia.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Mixtures and their division

In everyday life, we rarely encounter pure substances, but often – their mixtures. These are, for example, tea, milk, medicines, sodas, gasoline, parrafin, toothpaste, jelly, ketchup, air or metal alloys, e.g. bronze.

Mixture is at least two substances that can be mixed together (physical process) in any proportions.

Components of some mixtures are not visible (saline solution in water), in others these are easily seen (sand with water). Given this criterion, mixtures can be divided into:

• homogeneous mixtures where components cannot be distinguished by the naked eye or by simple optical devices, such as a magnifying glass;

• heterogeneous mixtures, where components can be distinguished by the naked eye or by simple optical devices, e.g. magnifying glass.

Types of mixtures

Division of mixtures

• We meet different types of mixtures in vicinity.

• All mixtures consist of at least two components mixed together in any proportions.

• Mixtures such as water with chalk or smoke, the components of which can be distinguished with the naked eye, are called heterogeneous.

• Mixtures such as sea water, air or metal alloys, the components of which cannot be distinguished even with magnification, are called homogeneous.

mixture, substance, element, chemical compound, homogenous mixture, heterogenous mixture