Temat: Świat składa się z atomów

Materiał uzupełniający do wykorzystania na lekcjach w grupie przedmiotów przyrodniczych (przyroda, biologia, chemia, geografia, fizyka), zajęciach dodatkowych, kołach zainteresowań. Może służyć jako zasób poszerzający wiedzę, przygotowujący uczniów do konkursów przyrodniczych.

Adresat:

Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej (chemia).

Podstawa programowa

Klasa VII – chemia

II. Wewnętrzna budowa materii. Uczeń:

1) posługuje się pojęciem pierwiastka chemicznego jako zbioru atomów o danej liczbie atomowej Z;

8) opisuje, czym różni się atom od cząsteczki; interpretuje zapisy, np. H₂, 2H, 2H₂.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń zdobywa wiedzę i umiejętności na temat zagadnień poruszanych na zajęciach

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• opisywać budowę materii oraz wszystkich substancji tworzących otaczający nas świat;

• przedstawiać substancje jako zbiór różnorodnych drobin;

• poprawnie posługiwać się pojęciami „drobina”, „atom”, „cząsteczka”;

• przedstawiać na modelu cząsteczkową budowę materii.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery;

• plastelina.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

• Uczniowie zapoznają się z treścią abstraktu. Przygotowują się do pracy na lekcji w taki sposób, żeby móc przeczytany materiał streścić własnymi słowami i samodzielnie rozwiązać zadania.

Faza wstępna

• Nauczyciel podaje temat, cele lekcji i kryteria sukcesu sformułowane w języku zrozumiałym dla ucznia.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel wprowadza uczniów w temat lekcji, pytając, co buduje wszystkie elementy otaczającego nas świata. Następnie prosi podopiecznych, żeby przeczytali dwa fragmenty abstraktu: „Atomy – cegiełki świata” oraz „Ile jest atomów?”.

• Uczniowie samodzielnie wykonują ćwiczenie interaktywne nr 1.

• Nauczyciel prezentuje i omawia ilustrację interaktywną. Następnie dzieli uczniów na grupy i każdej z nich poleca przeprowadzenie pogłębionej analizy jednego z punktów przedstawionych na schemacie w oparciu o dostępne źródła informacji (np. internet, atlas lub encyklopedię).
  Uczniowie prezentują wyniki pracy w grupach. Każdy zespół kończy swoją prezentację sformułowaniem wniosków.

• Nauczyciel prezentuje i omawia ilustracje przedstawiające przykłady różnych typów budowy materii („Galeria 1”). Prosi uczniów, aby policzyli z ilu atomów składa się cząsteczka tlenu. Następnie nauczyciel rozdaje uczniom plastelinę i prosi, aby na podstawie zdobytych informacji samodzielnie wykonali model budowy cząsteczki tlenu i wody. Nauczyciel omawia wykonane prace.

• Uczniowie utrwalają zdobyte informacje, omawiając je ze swoimi najbliższymi sąsiadami (metoda „powiedz sąsiadowi”).

• Uczniowie przepisują ze „Słowniczka” do zeszytu definicje atomu, cząsteczki i drobin.

Faza podsumowująca

• Uczniowie samodzielnie wykonują ćwiczenie interaktywne nr 2 oraz ćwiczenie interaktywne nr 3.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

The world consists of atoms

Every day we use many different materials, which gradually wear out. For example, a knife that is often used is blunted and its blade decreases over time. What happened to the rest? Has it disappeared?
Let's take a copper wire: if we cut it, we'll get filings that can be crushed even further. We will get then particles so small that they can not be seen even under a microscope. These particles are atoms or molecules.

How small are atoms? What sizes do they have?The dot at the end of the sentence in the book is made of around one hundred billion atoms in the ink. If each of them had a diameter of a millimeter, then arranged one after the other would create a line of a hundred thousand kilometers long. This line would surround the whole Earth 2.5 times!
We know a little over 100 different atoms. Atoms of one type have the same properties. A substance consisting of atoms of one kind is called a element. Copper atoms form a copper plaque, and carbon atoms - pencil graphite.
Atoms often merge into groups called molecules. This type of particles consists, for example, of water, each molecule being made up of oxygen and hydrogen atoms, or sugar, the particles of which are made up of three kinds of atoms – carbon, hydrogen and oxygen.

• All objects that surround us consist of very small, invisible elements - atoms or molecules (groups of atoms), which we call particles.

• The particles can be atoms or groups of atoms, which we call molecules.