Tytuł: Realizm + 30%

Opracowanie scenariusza: Magdalena Trysińska

Temat zajęć:

Realizm + 30%.

Grupa docelowa:

Uczniowie klasy III liceum lub technikum.

Podstawa programowa

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:

1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;

2) rozpoznaje konwencje literackie i określa ich cechy w utworach (fantastyczną, symboliczną, mimetyczną, realistyczną, naturalistyczną, groteskową);

9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje ją refleksji;

10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji, wątków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartościuje;

14) przedstawia propozycję interpretacji utworu, wskazuje w tekście miejsca, które mogą stanowić argumenty na poparcie jego propozycji interpretacyjnej.

2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:

5) charakteryzuje główne prądy filozoficzne oraz określa ich wpływ na kulturę epoki.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie na przykładzie fragmentu powieści Emila Zoli „Germinal” analizują i interpretują powieść naturalistyczną

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• poddaje refleksji problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programem epoki pozytywizmu, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi;

• rozpoznaje i nazywa sposoby kreowania świata przedstawionego i narracji w utworze;

• wykorzystuje w interpretacji utworu konteksty: literacki, kulturowy i filozoficzny;

• rozpoznaje konwencje literackie realizmu i naturalizmu i określa ich cechy w utworach;

• przedstawia propozycję interpretacji utworu.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Przed lekcją uczniowie czytają zamieszczony w e‑podręczniku fragment powieści Germinal

Faza wstępna

1. Nauczyciel określa cel zajęć, którym jest poznanie konwencji naturalistycznej w literaturze epoki pozytywizmu. Podaje uczniom kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy zadanie 1 z e‑podręcznika. Uczniowie analizują cechy sztuki pozytywistycznej. Niektóre z nich są wspólne dla poetyk realizmu i naturalizmu. Zadaniem uczniów jest wybranie tylko tych cech, które charakteryzują naturalizm i pozwalają odróżnić ten sposób opisywania świata od realizmu.

2. Uczniowie czytają informacje na temat Emila Zoli i jego twórczości, ze szczególnym uwzględnieniem powieści Germinal

3. Nauczyciel prosi, aby uczniowie przypomnieli sobie treść czytanego w domu fragmentu powieści Zoli Germinal. Daje uczniom 2‑3 minuty na szybkie prześledzenie tekstu. Następnie uczniowie wykonują zawarte pod tekstem ćwiczenia.

4. Na zakończenie uczniowie formułują główne założenia poetyki naturalizmu. Poddają ocenie postawę narratora, motywacje bohaterów, sposób ich charakterystyki.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel wyświetla kryteria sukcesu i pyta uczniów, jak oceniają swoje umiejętności zdobyte na zajęciach.

2. Wybrani uczniowie dzielą się z klasą swoim zdaniem na temat estetyki realizmu i naturalizmu. Pytania pomocnicze:
   Czy przekonuje cię realistyczny sposób przedstawiania świata? Dlaczego?
   Czy współcześnie taka estetyka również jest obecna w literaturze? Podaj przykłady i uzasadnij.
   Jakie widzisz jej wady i zalety?.

Praca domowa

1. Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

2. Stwórz dwa opisy jednej sytuacji lub postaci. Jeden w konwencji realistycznej, drugi w naturalistycznej.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Realism + 30%

The art of positivism was dominated by realism, however, another literary genre also emerged – more austere, radical: naturalism. Naturalists were accused of evoking scandals and demoralising readers on purpose. Shocking with ugliness and showing a man as a ruthless beast guided by instincts was considered outrageous by many. Naturalist writers, on the other hand, perceived themselves as faithful recorders of reality – researchers working at the cutting table, peeling off layers after layers of tissue, revealing the decay and abomination of the world around them.

The main ideas of the poetics of naturalism are to demonstrate the biological and social side of the human nature, and to point to the law of heritability. Naturalism seeks „objective laws” (scientific). In its poetics, naturalism assumes 70% of the rules of classical realism; the remaining 30% are: extreme impartiality of narration („the indifference of the narrator”), presenting events and facts from the point of view of the environment. Some of the new elements that also occur are: ugliness, cruelty, eroticism.

Emile Zola – Germinal
Emile Zola (1840–1902), French writer, author of a series of twenty novels written in the 1870s and 1880s under a common title: Les Rougon‑Macquart. Natural and social history of a family under the Second Empire. The novels clearly create two subseries, one of which focuses on the so called marriage line (Macquart), the other - on the „bastard” line (Rougon) in the title family. The second family line – in the opinion of experts – is considered „better” in literary terms; it includes, among others, L'assommoir (1876), Germinal (1885) and Nana (1880).

Germinal is the thirteenth novel in Zola's series. The writer gathered material for the book during several months spent observing workers on strike in Anzin: a small town in the north of the country in Nord‑Pas‑de‑Calais – a mining region. He saw hunger, diseases, exploitation and death. He got to know the ideology of socialism, which he partially agreed with.

The novel becomes a testimony of the life of miners, a presentation of the reasons behind the outbreak of the revolution, and of the political and social context of the times that it describes. The action of the novel takes place between the year 1886 and 1887. Unemployed Stefan Lantier arrives in Montsou and finds a job in the mine. He rents a room at the Maheus – a family of mine workers. He falls in love. However, he is shocked by the work and life conditions. He doesn't understand the brutality and aggression. He is overpowered by hunger. He looks for new ideals and finds them in the slogans of the emerging socialism. He initiates the creation of the first unit of the Socialist International in Montsou. He calls for a strike…