Tytuł: Czego nie znajdziesz w serwisie informacyjnym

Opracowanie scenariusza: Katarzyna Maciejak

Temat zajęć

Czego nie znajdziesz w serwisie informacyjnym?

Grupa docelowa

Uczniowie klasy VI ośmioletniej szkoły podstawowej.

Podstawa programowa

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:

1) omawia elementy świata przedstawionego, wyodrębnia obrazy poetyckie w poezji;

4) zna i rozpoznaje w tekście literackim: epitet, porównanie, przenośnię, wyrazy dźwiękonaśladowcze, zdrobnienie, zgrubienie, uosobienie, ożywienie, apostrofę, anaforę, pytanie retoryczne, powtórzenie oraz określa ich funkcje;

6) rozpoznaje elementy rytmizujące wypowiedź, w tym wers, rym, strofę, refren, liczbę sylab w wersie;

14) nazywa wrażenia, jakie wzbudza w nim czytany tekst;

15) objaśnia znaczenia dosłowne i przenośne w tekstach.

2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:

1) identyfikuje wypowiedź jako tekst informacyjny, publicystyczny lub reklamowy;

2) wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost i pośrednio;

3) określa temat i główną myśl tekstu;

8) rozumie swoistość tekstów kultury przynależnych do: literatury, teatru, filmu, muzyki, sztuk plastycznych i audiowizualnych);

9) wyodrębnia elementy składające się na spektakl teatralny (gra aktorska, reżyseria, dekoracja, charakteryzacja, kostiumy, rekwizyty, muzyka); wyodrębnia elementy dzieła filmowego i telewizyjnego (scenariusz, reżyseria, ujęcie, gra aktorska, muzyka); wskazuje cechy charakterystyczne przekazów audiowizualnych (filmu, programu informacyjnego, programu rozrywkowego);

13) świadomie i z uwagą odbiera filmy, koncerty, spektakle, programy radiowe i telewizyjne, zwłaszcza adresowane do dzieci i młodzieży.

II. Kształcenie językowe.

2. Zróżnicowanie języka. Uczeń:

2) posługuje się oficjalną i nieoficjalną odmianą polszczyzny;

3) używa stylu stosownego do sytuacji komunikacyjnej;

4) rozumie dosłowne i przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi; rozpoznaje wyrazy wieloznaczne, rozumie ich znaczenie w tekście oraz świadomie wykorzystuje do tworzenia własnych wypowiedzi;

7) dostosowuje sposób wyrażania się do zamierzonego celu wypowiedzi;

3. Komunikacja językowa i kultura języka. Uczeń:

1) identyfikuje tekst jako komunikat; rozróżnia typy komunikatu: informacyjny, literacki, reklamowy, ikoniczny.

III. Tworzenie wypowiedzi.

1. Elementy retoryki. Uczeń:

1) uczestniczy rozmowie na zadany temat, wydziela jej części, sygnały konstrukcyjne wzmacniające więź między uczestnikami dialogu, tłumaczące sens;

4) dokonuje selekcji informacji.

IV. Samokształcenie. Uczeń:

1) doskonali ciche i głośne czytanie;

2) doskonali różne formy zapisywania pozyskanych informacji;

3) korzysta z informacji zawartych w różnych źródłach, gromadzi wiadomości, selekcjonuje informacje;

7) rozwija umiejętność krytycznej oceny pozyskanych informacji;

9) rozwija umiejętności efektywnego posługiwania się technologią informacyjną oraz zasobami internetowymi i wykorzystuje te umiejętności do prezentowania własnych zainteresowań.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie poznają etapy powstawania programu informacyjnego oraz sposoby przedstawiania informacji w mediach audiowizualnych.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• umiejętność uczenia się;

• kompetencje społeczne i obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wymienia programy informacyjne emitowane przez różne stacje;

• omawia etapy powstawania programu telewizyjnego;

• wskazuje cechy charakterystyczne programu informacyjnego;

• gromadzi słownictwo do opisu programu informacyjnego;

• rozwija umiejętność krytycznej oceny pozyskanych informacji;

• korzysta z informacji zawartych w różnych źródłach;

• gromadzi wiadomości;

• selekcjonuje informacje.

Metody nauczania

• podająca: pogadanka, rozmowa kierowana;

• praktyczne: ćwiczenia przedmiotowe;

• eksponująca: nagranie;

• programowane: z użyciem komputera, z użyciem e‑podręcznika.

Formy pracy

• aktywność indywidualna jednolita;

• aktywność zbiorowa.

Przebieg zajęć

Faza wprowadzająca

1. Nauczyciel określa cel zajęć: uczniowie porozmawiają o programach informacyjnych i sposobach przedstawiania informacji w mediach audiowizualnych.

2. Nauczyciel pyta uczniów, czy oglądają programy informacyjne (jeśli tak, to jakie) oraz czy znają nazwy programów emitowanych przez różne stacje.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie sprawdzają swoją wiedzę dotyczącą programów informacyjnych emitowanych przez różne stacje (ćwiczenie interaktywne nr 1).

2. Nauczyciel kontynuuje rozmowę – pyta uczniów, czym powinien się charakteryzować dobry program informacyjny, czy łatwo przygotować taki program (zwraca uwagę na rolę prowadzącego, treść itp.). Uczniowie słuchają wypowiedzi dziennikarki, która mówi o tym, jak powstają news i program informacyjny (nauczyciel zaleca, by zwrócili uwagę na kolejność wykonywanych czynności).

3. Uczniowie wykonują zadanie interaktywne nr 2 polegające na uszeregowaniu we właściwej kolejności etapów powstawania programu telewizyjnego.

4. Nauczyciel pyta uczniów, które wiadomości są podawane w serwisach informacyjnych jako pierwsze, jak wygląda hierarchia prezentowanych newsów, jakich informacji jest najwięcej, jakich brakuje (i z czego to wynika). Rozmowa kierowana.

5. Następnie nauczyciel zachęca uczniów do przeczytania wiersza Adama Zagajewskiego pt. „Co godzinę wiadomości”. Lekturę kierunkuje pytaniem o to, jaką wiedzę o świecie ma ten, kto słucha wiadomości, jakiej wiedzy mu brakuje. Po zapoznaniu się z utworem i odpowiedzią na pytanie kierunkujące lekturę uczniowie odpowiadają na kolejne pytania dotyczące tekstu (ćwiczenie 5).

6. Nauczyciel rozmawia z uczniami o środkach językowych charakterystycznych dla stylu medialnego (środki z różnych poziomów: metafory, np. wojny, sportu; wyraziste epitety; wykrzyknienia; pytania retoryczne; hiperbole; kontrasty itp.) oraz efekcie, jaki się dzięki nim uzyskuje.

7. Uczniowie wykonują zadanie interaktywne nr 6 – zastanawiają się, co cechuje tematy najczęściej przedstawiane w mediach, wybierają określenia z listy i uzasadniają swoje zdanie (atrakcyjność, aktualność, sensacyjność, wyrazistość). Wybrane osoby przedstawiają swoje uzasadnienia. Uwaga, zadanie nie ma “prawidłowych” odpowiedzi – wszystko zależy od uzasadnienia.

8. Nauczyciel zachęca uczniów do obejrzenia galerii zdjęć przedstawiających różne sytuacje. Pyta, które z przedstawionych sytuacji mogłyby się stać tematem newsów. Uczniowie odpowiadają, uzasadniając swoje wypowiedzi.

Faza podsumowująca

Nauczyciel zadaje pytania skłaniające do podsumowania, np.

• Skąd czerpiecie bieżące informacje?

• Jaką rolę odgrywają wiadomości telewizyjne we współczesnym świecie?

• Jakie są etapy powstawania programu informacyjnego?

• Jakie wiadomości powinny - waszym zdaniem - dominować w programach informacyjnych?

• Czym cechują się wiadomości sensacyjne?

Praca domowa

Pomyśl o jakiejś pozytywnej sytuacji, która spotkała cię w ostatnim czasie, i spróbuj przedstawić ją w formie newsa do programu informacyjnego.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Things that are not in the news

In your opinion, what should a good news programme be characterised by? Is it easy to prepare such programme? Discuss it in class.

Which pieces of news are presented as the first? What is the hierarchy of presented pieces of news. Why? Which pieces of news are the most numerous and what should be mentioned more often? What is the reason for this? Which information was the most interesting to you?

According to you, what linguistic measures are typical for the style used in the media. What effect is achieved by presenting the news in this way? Read the news below and answer the questions.