Temat: Właściwości tlenku węgla(IV) – obieg w przyrodzie

Adresat

Uczeń szkoły podstawowej (klasy 7. i 8.)

Podstawa programowa:

Szkoła podstawowa. Chemia.

IV. Tlen, wodór i ich związki chemiczne. Powietrze. Uczeń:

2) opisuje właściwości fizyczne oraz zastosowania wybranych tlenków (np. tlenku wapnia, tlenku glinu, tlenków żelaza, tlenków węgla, tlenku krzemu(IV), tlenków siarki);

5) opisuje właściwości fizyczne i chemiczne tlenku węgla(IV) oraz funkcję tego gazu w przyrodzie; projektuje i przeprowadza doświadczenie pozwalające otrzymać oraz wykryć tlenek węgla(IV) (np. w powietrzu wydychanym z płuc); pisze równania reakcji otrzymywania tlenku węgla(IV) (np. reakcja spalania węgla w tlenie, rozkład węglanów, reakcja węglanu wapnia z kwasem solnym).

Ogólny cel kształcenia

Uczeń omawia tlenku węgla(IV) w przyrodzie.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• wymieniać źródła tlenku węgla(IV);

• omawiać obieg tlenku węgla(IV) w przyrodzie.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

1. Nauczyciel rozdaje uczniom metodniki lub kartki w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym do zastosowania w pracy techniką świateł drogowych. Przedstawia cele lekcji sformułowane w języku ucznia na prezentacji multimedialnej oraz omawia kryteria sukcesu (może przesłać uczniom cele lekcji i kryteria sukcesu pocztą elektroniczną lub zamieścić je np. na Facebooku, dzięki czemu uczniowie będą mogli prowadzić ich portfolio).

2. Prowadzący wspólnie z uczniami ustala – na podstawie wcześniej zaprezentowanych celów lekcji – co będzie jej tematem, po czym zapisuje go na tablicy interaktywnej/tablicy kredowej. Uczniowie przepisują temat do zeszytu.

3. BHP – przed przystąpieniem do eksperymentów uczniowie zapoznają się z kartami charakterystyk substancji, które będą używane na lekcji. Nauczyciel wskazuje na konieczność zachowania ostrożności w pracy z nimi.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel prosi uczniów, żeby przeczytali fragment pt. „Jedna z najbardziej tajemniczych katastrof w historii” i postarali się zapamiętać jego treść. Następnie uczestnicy zajęć, pracując w parach, wzajemnie odpytują się ze znajomości fragmentu.

2. Uczestnicy zajęć zapoznają się z treścią przedstawioną na ilustracji interaktywnej. Następnie nauczyciel omawia z uczniami zagadnienie fotosyntezy.

3. Uczniowie rysują schemat przedstawiający obieg tlenku węgla(IV) w przyrodzie, wykorzystując do tego szkicownik zamieszczony w abstrakcie.

4. Uczniowie samodzielnie wykonują zamieszczone w abstrakcie ćwiczenia interaktywne sprawdzające stopień opanowania wiadomości poznanych w czasie lekcji. Nauczyciel inicjuje dyskusję, w trakcie której omówione zostają prawidłowe rozwiązania wszystkich ćwiczeń samodzielnie wykonanych przez uczniów.

5. Nauczyciel odtwarza nagranie abstraktu dla wszystkich uczniów. Uczestnicy zajęć słuchają uważnie i udzielają informacji zwrotnej dotyczącej trudności wysłuchanego tekstu z wykorzystaniem metody świateł. Uczniowie są wyposażeni w kartki koloru: zielonego, żółtego i czerwonego. Podczas słuchania nagrania pokazują odpowiedni kolor w celu samooceny i poinformowania nauczyciela: zielony – daję sobie świetnie radę, wszystko rozumiem; żółty – mam pewne wątpliwości; czerwony – nic nie rozumiem, proszę o pomoc. Nauczyciel reaguje w zależności od potrzeb uczniów, decydując się na powtórne odtworzenie nagrania, słuchanie nagrania z jednoczesnym śledzeniem tekstu wzrokiem lub tłumaczeniem tekstu.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań:

   • Dziś nauczyłem się…

   • Zrozumiałem, że…

   • Zaskoczyło mnie…

   • Dowiedziałem się…

   W celu przeprowadzenia podsumowania może posłużyć się tablicą interaktywną w abstrakcie lub polecić uczniom pracę z nią

Praca domowa

1. Opracuj lap book z zagadnieniami poznanymi na lekcji i przynieś swoją pracę na następne zajęcia.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Properties of carbon dioxide – circulation in nature

On August 22, 1986, in the morning, in Cameroon, the area surrounding Nyos Lake, situated on the slope of an inactive volcano (900 m above sea level), seemed completely extinct. Of the seven hundred residents of one of the villages who had been doing their daily activities a day earlier, only six survived. A terrifying sight appeared to their eyes. In the area of 30 km from the lake, 1,466 people and many thousands of animals lost their lives. The ridiculous was the lack of any external injuries. People who came to the lake were surprised by the reduction of the sheet of water by about a meter, the change of the colour of water from blue to red and trees lying at the edge as after the tsunami. Those who survived had health problems, they said that the spirit of the lake was to blame for everything. And what happened?

It is assumed that huge amounts of gas accumulated under the lake bottom have escaped above its surface. Carbon dioxide’s density is about 1.5 times higher than the density of the air. Filling the valley, it displaced the air out of it, containing the necessary oxygen for life. Although COIndeks dolny 2₂ is not a toxic gas, it can cause death by asphyxiation. When its content in the air exceeds 10%, hallucinations and coma may appear, and when it is 20% death occurs within a dozen or so minutes.

Carbon dioxide is an important component of atmospheric air (0.03% of volume). It is an indispensable substrate in the process of photosynthesis.

$6{\mathrm{CO}}_2+6{\mathrm{H}}_2\mathrm{O}\stackrel{\mathrm{energy},\mathrm{chlorophyll}}{\to }{\mathrm{C}}_6{\mathrm{H}}_{12}{\mathrm{O}}_6+6{\mathrm{O}}_2$

• Carbon dioxide is a component of the air. Its content in the air is variable.

• It is created in the processes of breathing, fermentation and combustion. Under the influence of sunlight, in the presence of chlorophyll found in cells, carbon dioxide with the help of water transforms into oxygen and glucose. This process is called photosynthesis.