Temat: Gdzie współcześnie występują lodowce i lądolody?

Adresat

Uczeń klasy I liceum ogólnokształcącego lub technikum (zakres podstawowy)

Podstawa programowa

IV. Hydrosfera: zasoby wód na Ziemi, morza, prądy morskie, sieć rzeczna, lodowce.

Uczeń:

5) wyjaśnia proces powstawania lodowców i przedstawia ich występowanie na Ziemi.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń zapozna się z rozmieszczeniem geograficznym lodowców górskich i współczesnych lądolodów.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• wyjaśnisz gdzie na Ziemi występują wielkie lądolody;

• na mapie wybranego kontynentu wskażesz miejsca występowania lodowców górskich;

• podasz przykłady elementów krajobrazu polodowcowego.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • gra dydaktyczna.

• eksponujące

  • pokaz.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• tablica interaktywna, tablety/komputery;

• zasoby multimedialne zawarte w lekcji „Gdzie współcześnie występują lodowce i lądolody?.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

• Przed zajęciami prowadzący poleca uczniom aby zapoznali się w domu z całością materiału z lekcji „Gdzie współcześnie powstają lodowce i lądolody?” w e‑podręczniku.

Faza wstępna

• Prowadzący lekcję określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

• Nauczyciel podaje temat, cele lekcji i kryteria sukcesu sformułowane w języku zrozumiałym dla ucznia.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel prosi wybranych uczniów, aby przypomnieli z poprzedniej lekcji („W jakich warunkach powstają lodowce i lądolody?”) następujące zagadnienia:
  - granica wiecznego śniegu oraz jej przebieg dla różnych szerokości geograficznych;
  - powstawanie lodowców oraz lądolodów;
  - przykłady śladów lodowców w polskich górach.

• Prowadzący przeprowadza quiz wiedzy, dotyczący nowych pojęć, pojawiających się w lekcji. Quiz może zostać przeprowadzony metodą tradycyjną lub z wykorzystaniem narzędzi TIK, np. przy pomocy aplikacji Kahoot! (więcej informacji na stronie https://kahoot.com/).

• Nauczyciel informuje, kto osiągnął najwyższe wyniki w quizie. Następnie objaśnia pojęcia, z którymi większość uczniów miała problemy. O wyjaśnienie pojęć prowadzący może również poprosić zwycięzców quizu.

• Nauczyciel prezentuje galerię zdjęć zamieszczoną w abstrakcie, przedstawiającą wybrane polodowcowe formy terenu, a następnie objaśnia ich powstawanie .

• Nauczyciel dzieli klasę na grupy i każdej z nich przydziela jeden kontynent. Uczniowie wyszukują na mapach poszczególnych kontynentów lodowce górskie. Ze względu na brak lodowców górskich na obszarze kontynentalnej Australii, nauczyciel może pominąć ten kontynent lub polecić wyszukanie lodowców górskich na wyspach wchodzących w skład Oceanii.

• Każda grupa omawia przydzielony kontynent, wskazując miejsca występowania lodowców. W miarę potrzeby nauczyciel uzupełnia wypowiedzi uczniów.

• Pracując indywidualnie uczniowie rozwiązują ćwiczenia interaktywne z abstraktu.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel krótko przedstawia najważniejsze zagadnienia omówione na zajęciach. Odpowiada na dodatkowe pytania podopiecznych i wyjaśnia wszelkie ich wątpliwości. Uczniowie uzupełniają notatki.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Where can we find glaciers and ice sheets?

Currently there are two ice sheets on Earth. They cover almost the entire Antarctica and a major part of Greenland – the largest island on the planet. Mountain glaciers occur above the permanent snow line in mountain ranges on all continents except Australia (although they can be found on the neighbouring islands of New Zealand and even on New Guinea, just south of the equator).

The activity of glaciers and ice sheets, which used to cover much vaster areas in the past, led to the creation of a variety of landforms. A moving glacier erodes its own bed. This process is known as glacial abrasion glacial abrasion. When the glacier’s ice tongue enters a V‑shaped mountain valley formed by river erosion processes, the moving glacier widens the valley floor. As a result, the valley bed gets rounder and its walls become almost vertical, making it resemble the letter „U”. Another glacial landform is known as cirque. Cirques can be found in places previously filled with fir fields. A cirque is a bowl‑shaped basin surrounded on three sides by cliffs and closed by a threshold (lip) on the fourth side – the one at which ice from the firn field flowed into the ice tongue. Rock material dragged by the glacier abrades, flattens and erodes the valley floor. All the debris transported by the entire glacial mass of the glacier accumulates at the front and on both sides of the glacier as huge deposits of unsorted boulders, chunks of rock, sand and loam, known as till or boulder clay. Hills formed as a result of such glacial accumulation are called moraines. There are many different types of moraines. Spaces between moraines are often filled by glacial lakes.

Glacial sediments are deposited at the terminus of a melting glacier, forming very broad alluvial fans. Vast areas of many such fans are known as outwash plains or sandurs.

There are dozens more glacial landforms that can be distinguished depending on conditions in which they were formed, shape and material . They will be discussed more in detail in the lesson about the effects of glaciation on the landscape of Poland.

• Glaciers abrade the underlying bedrock, transport and cause accumulation of rock material.

• After an ice sheet or a glacier recedes, it leaves behind very diverse landforms created as a result of abrasion and accumulation of debris caused by the glacier, such as cirques, U‑shaped valleys, moraine hills, outwash fans and sandurs, glacial lakes.