Temat: Wędrówki armii. Działania na froncie wschodnim do 1916 roku

Adresat

Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

Klasa VII szkoły podstawowej

XXV. I wojna światowa. Uczeń:

3) omawia specyfikę działań wojennych: wojna pozycyjna, manewrowa, działania powietrzne i morskie.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie zapoznają się ze specyfiką działań wojennych na froncie wschodnim i na Bałkanach w latach 1914‑1916.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• wymieniać najważniejsze bitwy, stoczone na froncie wschodnim i na Bałkanach;

• chakteryzować specyfikę działań na froncie wschodnim;

• podawać przykłady militarnego zaangażowania Polakow i Polek na froncie wschodnim.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Nauczyciel prosi o powtórzenie wiadomości z poprzedniej lekcji.

Faza wstępna

1. Nauczyciel podaje uczniom temat, cel lekcji oraz kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie Polecenia 1. Uczniowie analizują mapę Europy w czasie I wojny światowej. Nauczyciel udziela im informacji zwrotnej.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel opowiada uczniom o specyfice frontu wschodniego, zwracając uwagę na różnice i podobieństwa do działań armii na froncie zachodnim. Zauważa, że w odróżnieniu od frontu zachodniego na wschodzie sytuacja militarna początkowo charakteryzowała się większą dynamiką. Następnie mówi im o pierwszych starciach na froncie, obronie Przemyśla oraz okolicznościach zajęcia Królestwa Polskiego przez państwa centralne w 1915 roku.

2. Uczniowie wykonują Ćwiczenie 1, rozpoznając na ilustracji władców państw centralnych. Następnie słuchają wykładu nauczyciela o sytuacji na Bałkanach - na jego podstawie oceniają konsekwencje przystąpienia Bułgarii i Turcji do państw centralnych.

3. Nauczyciel proponuje uczniom jako ciekawostkę odnalezienie w Internecie teledysku do utworu Cliffs of Gallipoli zespołu Sabaton – uczniowie wyjaśniają, jakie informacje związane z bitwą pojawiają się w tym teledysku. Nauczyciel komentuje uwagi uczniów, w razie potrzeby wyjaśniając znaczenie tej bitwy, wymowę teledysku, etc. Wskazuje na podobny brak militarnych efektów jak na froncie zachodnim.

4. Nauczyciel przechodzi do omówienia polskiego wkładu w działania na froncie wschodnim. Przypomina uczniom o mobilizacji Polaków do armii zaborczych. Omawia cele, jakie postawiono przed Legionami Polskimi. Prosi o wykonanie Polecenia 2. Uczniowie wymieniają miejsca najważniejszych bitew. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej. Opisuje najważniejsze dokonania Legionów.

5. Następnie prosi o wykonanie Ćwiczenia 2. Uczniowie słuchają audycji o kobietach służących w czasie I wojny światowej u boku Józefa Piłsudskiego. Nauczyciel zwraca uwagę na problem znikomej obecności kobiet‑żołnierek na frontach I wojny (poza Polkami służyły jedynie nieliczne Rosjanki i Brytyjki, ale dopiero w dalszych etapach wojny), podsumowuje polską specyfikę. Rozmawia z uczniami o jej powodach.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel opowiada o znaczeniu ofensywy Brusiłowa i jej skutkach. Uczniowie wykonują Ćwiczenie 3 - dopasowują wydarzenia do ich skutków. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej.

2. Nauczyciel krótko przedstawia najważniejsze zagadnienia omówione na zajęciach. Odpowiada na dodatkowe pytania podopiecznych i wyjaśnia wszelkie ich wątpliwości. Uczniowie uzupełniają notatki.

Praca domowa

1. Nauczyciel zadaje zadanie domowe (nie jest obligatoryjną częścią scenariusza), którym jest wykonanie Polecenia 1 z e‑podręcznika.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Army movements. Operations on the Eastern Front until 1916

In the beginning, the military situation on the Eastern Front was more dynamic than on the Western Front. Between August and September 1914, the Russian offensive was stopped by Paul von Hindenburg, defeating them in the Battle of Tannenberg. In early September 1914, Russian troops seized Lviv, and the Przemyśl Fortress was conquered in March 1915 after several months of siege. German and Austrian offensive in the Carpathian mountains started in May 1915. Russia losing the Battle of Gorlice in May of the same year, sent a clear signal that the situation changed. Russia had to retreat from Przemyśl and, soon after, from Lviv. Germans invaded Warsaw in early August. At that time, the front line was fixed along the line of the Second Partition of Poland. The status was maintained until 1916. The Balkans was also a theatre of fierce fighting. In October 1915, the Central Powers’ troops attacked Serbia and Montenegro. The situation was definitely changed with Bulgaria joining the Central Powers in the war. The defeat of Serbia by the Bulgarians ensured the coveted direct connection to Bulgaria and Turkey. Eventually, the Balkan operations did not lead to the conflict, being settled between the two factions.