Temat: Jaka jesień średniowiecza?

Adresat

Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

III. Średniowieczna Europa. Uczeń:

3. wyjaśnia przyczyny i skutki rozłamu w Kościele w XI wieku oraz opisuje relacje między władzą cesarską a papieską.

IV. Społeczeństwo i kultura średniowiecznej Europy. Uczeń:

1. przedstawia instytucje systemu lennego, wyjaśnia pojęcie stanu i charakteryzuje podziały społeczne w średniowieczu.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie dowiedzą się o sytuacji Polski w okresie rozbicia dzielnicowego.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• co oznacza termin „jesień średniowiecza”;

• dlaczego zmieniła się pozycja i znaczenie papieży i cesarzy;

• o losach kościoła ostatnich wieków średniowiecza;

• jak zmieniło się postrzeganie państwa i narodu przez mieszkańców średniowiecznej Europy;

• dlaczego do głosu doszły nowe prądy i myśli, które zaprowadziły nową epokę – renesans.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg zajęć

Faza wstępna

1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel odtwarza nagranie abstraktu. Co jakiś czas zatrzymuje je, prosząc uczniów, by opowiedzieli własnymi słowami to, co przed chwilą usłyszeli. W ten sposób uczniowie ćwiczą słuchanie ze zrozumieniem.

Faza realizacyjna

1. Lektura treści abstraktu. Nauczyciel wykorzystuje tekst do pracy indywidualnej lub w parach według następujących kroków: 1) pobieżne przejrzenie tekstu, 2) postawienie pytań, 3) dokładne czytanie, 4) streszczenie poszczególnych części tekstu, 5) powtórzenie treści lub przeczytanie całego tekstu.

2. Praca z tekstem literackim. Uczniowie zapoznają się z utworem zamieszczonym w abstrakcie. Zwracają uwagę na czas i miejsce akcji oraz rodzaj narracji.

3. Analiza SWOT. Nauczyciel dzieli klasę na cztery grupy i informuje, że zadaniem każdej z nich będzie przeprowadzenie analizy SWOT pewnej sytuacji. Nauczyciel opisuje uczniom sytuację problemową wraz pomysłem rozwiązania problemu, a potem prosi, by uczniowie przygotowali odpowiedź, jakie wady i zalety miałoby takie rozwiązanie. Jakie szanse i zagrożenia niosłoby ze sobą? Po wykonaniu zadania uczniowie prezentują swoje analizy i wspólnie z nauczycielem je omawiają. Następnie nauczyciel inicjuje krótką dyskusję.

4. Nauczyciel wspólnie z uczniami podsumowuje dotychczasowy przebieg zajęć.

5. Uczniowie analizują ilustracje i wykonują Ćwiczenie 2, Ćwiczenie 3, Ćwiczenie 4, Ćwiczenie 5, Ćwiczenie 6, Ćwiczenie 7 i Ćwiczenie 8. Aby odpowiedzieć na pytania, mogą korzystać ze źródeł internetowych lub innych publikacji. Nauczyciel sprawdza poprawność odpowiedzi i udziela uczniom informacji zwrotnej.

6. Uczniowie wykonują kolejne ćwiczenia i polecenia. Nauczyciel uzupełnia je o kontekst historyczny, przedstawiając uczniom niezbędne informacje. Sprawdza, czy zadania zostały prawidłowo wykonane, i udziela uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi chętnego ucznia o podsumowanie lekcji z jego punktu widzenia. Pyta pozostałych uczniów, czy chcieliby coś dodać do wypowiedzi kolegi na temat wiedzy i umiejętności opanowanych na lekcji.

2. Nauczyciel pyta: Gdyby z przedstawionego na lekcji materiału miała się odbyć kartkówka, jakie pytania waszym zdaniem powinny zostać zadane? Gdyby uczniowie nie wyczerpali najistotniejszych zagadnień, nauczyciel może uzupełnić ich propozycje.

Praca domowa

1. Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

2. Uczniowie rozwiązują ćwiczenia, których nie zrealizowano w toku lekcji.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

What Autumn of the Middle Ages?

Late Middle Ages was a time of change, which could be seen throughout Europe and which affected practically every aspect of life at that time. The role of popes and emperors changed, who lost their position and authority as a result of conflicts and divisions. The political fall of the Church, expressed in the Great Western Schism (1378‑1417), was also accompanied by a moral crisis. It led to an intensification of movements demanding a reform of the Church, the best example of which was the Czech Hussitism and its enormous influence on politics in Central Europe at the beginning of the 15th century. Another thing which changed was the perception of the world by subjects, and the views on God’s influence on the life on Earth (the views of St. Thomas Aquinas), which was the first step toward a new era.

The time of harmony and universalism, as the Middle Ages were often called, was slowly becoming a thing of the past, giving way to a sense of belonging to nations and emerging countries. The disappearance of feudal dependencies, and a change in the way wars were being waged, brought about a definitive end to the perception of states as the property of the ruling dynasties, thus contributing to an increasing national awareness. The medieval ideas about the realization of Christian universalism collapsed over time, preparing the way for the changes that eventually led to the development of humanism and a new era – the Renaissance.