Temat: Co nas otacza

Autor: Zyta Sendecka

Adresat

Uczeń klasy IV szkoły podstawowej.

Podstawa programowa

Cel lekcji

Uczniowie rozróżniają przyrodnicze i antropogeniczne elementy wybranego krajobrazu.

Kryteria sukcesu

• wskażesz po trzy przykłady naturalnych, ożywionych, nieożywionych i antropogenicznych składników krajobrazu;

• wymienisz po dwie cechy krajobrazu naturalnego, kulturowego i zdewastowanego.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w języku obcym;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się;

• kompetencje społeczne i obywatelskie.

Metody/formy pracy

Praca z tekstem.

Praca indywidualna.

Środki dydaktyczne

• abstrakt;

• tablica interaktywna lub tradycyjna;

• tablety/komputery.

Fazy lekcji

Wstępna

1. Nauczyciel podaje temat lekcji, cele lekcji w języku zrozumiałym dla ucznia oraz kryteria sukcesu.

Realizacyjna

1. Nauczyciel prosi uczniów, aby przeczytali pierwszy fragment abstraktu pt. „Składniki krajobrazu” i zrobili samodzielnie notatkę, wyjaśniając własnymi słowami następujące pojęcia:

• naturalne składniki krajobrazu

• ożywione elementy krajobrazu

• nieożywione elementy krajobrazu

• antropogeniczne składniki krajobrazu.

2. Nauczyciel poleca uczniom, żeby porównali swoją notatkę z grafiką przedstawiającą rodzaje składników krajobrazu.

3. Uczniowie, korzystając jedynie z własnej notatki, wykonują samodzielnie ćwiczenie interaktywne nr 1 (czas pracy – 90 sekund).

4. Nauczyciel, po upływie wyznaczonego czasu, sprawdza stopień wykonania ćwiczenia przez poszczególnych uczniów. Po zapoznaniu się z wynikami jego realizacji nauczyciel rozmawia z uczniami i dopytuje, dlaczego nie potrafili go wykonać (jeżeli z powodu błędnego lub nieprecyzyjnego zdefiniowania pojęć, uczniowie poprawiają notatki).

5. Uczniowie własnymi słowami objaśniają sformułowania:

• krajobraz naturalny

• krajobraz kulturowy

• krajobraz zdewastowany.

Nauczyciel udziela wskazówek, koryguje poprawność wypowiedzi.

6. Nauczyciel prosi uczniów, aby podczas oglądania filmu prezentującego typy krajobrazów ustalili kolejność ich przedstawiania oraz zapisali ją na kartkach, używając skrótów: krajobraz naturalny – N, krajobraz kulturowy – K, krajobraz zdewastowany – Z.

7. Nauczyciel poleca uczniom, żeby podnieśli kartki z odnotowaną przez nich kolejnością prezentowanych krajobrazów, a następnie liczy poprawne odpowiedzi. Jeżeli są błędne – zapisuje na tablicy poprawną kolejność i jeszcze raz wyświetla film.

Podsumowująca

1. Uczniowie samodzielnie wykonują ćwiczenie nr 3.

2. Nauczyciel wyświetla zdjęcia z galerii nr 1. Prosi wskazanego ucznia, aby nazwał rodzaj krajobrazu przedstawionego na fotografii oraz wymienił dwie cechy, po których go rozpoznał.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

What is around us?

All of us like to enjoy the beauty of nature. However, we do not enjoy everything we see to the same extent. Some of us prefer woodlands, others prefer the view of a village amidst picturesque fields. What does a landscape consist of exactly and how is it formed?

Depending on where you are, the landscape around you looks completely different. In the seaside, you admire beautiful beaches and hear the sound of the waves. In the mountains, you trek across the steep slopes and climb mountain peaks. Going to a forest or a park you may observe the life of animals and watch interesting plants. In the countryside, you rest amidst fields and in cities you visit interesting buildings and heritage sites. Landscape comprises of many components.

Some of them, like the terrain, rocks, plants and animals, are natural landscape components. They existed long before people came along. Natural landscape components can be subdivided into animate and inanimate components. The community of living organisms (plants, animals and others) is the animate part of landscape called biocenosis. The air, rocks, water and land forms that do not manifest symptoms of life but influence living components, are the inanimate part of landscape called biotope. Animate and inanimate landscape components interact with each other forming a whole called the ecosystem. There are many ecosystems that we may observe in our landscape, e.g. forest, lake or meadow.

We are also surrounded by numerous man‑made objects. We call them anthropogenic landscape components. This group includes buildings, roads, train tracks, fences, walls, pipelines and road signs.

• Natural landscapes are those that contain hardly any anthropogenic components. People sometimes go there, but leave no irreversible traces of their activity. In Poland there are very few natural landscapes. This group includes parts of Białowieża Forest in the east of the country, small fragments of the Baltic Sea shore, certain marshlands, and mountains.

• Cultural landscapes are formed as a result of human activity. They include farmland, meadows, pastures, orchards, and gardens. Changes in the environment are visible, but the landscape comprises of many natural components. Also, majority of woodlands are, in fact, cultural landscapes, because they were planted by people.

• Degraded landscapes were formed as a result of industrial activity. They contain only a few natural landscape components, because only a few organisms are capable of surviving in such harsh conditions. Degraded landscape examples include industrial facilities, landfills and airports.