Temat: Przyroda w klimacie śródziemnomorskim

Materiał uzupełniający do wykorzystania na lekcjach w grupie przedmiotów przyrodniczych (przyroda, biologia, chemia, geografia, fizyka), zajęciach dodatkowych, kołach zainteresowań. Może służyć jako zasób poszerzający wiedzę, przygotowujący uczniów do konkursów przyrodniczych.

Adresat

Uczniowie klasy V szkoły podstawowej

Podstawa programowa

Klasa V Geografia
IV. Krajobrazy świata: wilgotnego lasu równikowego i lasu strefy umiarkowanej, sawanny i stepu, pustyni gorącej i lodowej, tajgi i tundry, śródziemnomorski, wysokogórski Himalajów; strefowość a piętrowość klimatyczno‑roślinna na świecie. Uczeń:
3) przedstawia główne cechy i porównuje poznawane krajobrazy świata oraz rozpoznaje je w opisach, na filmach i ilustracjach;
4) rozpoznaje rośliny i zwierzęta typowe dla poznawanych krajobrazów;

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie rozpoznają i nazywają organizmy typowe dla klimatu śródziemnomorskiego.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• wskazywać przystosowania roślin do życia w klimacie śródziemnomorskim;

• omawiać wpływ człowieka na szatę roślinną nad Morzem Śródziemnym;

• wymieniać rośliny uprawiane w basenie Morza Śródziemnego;

• rozpoznawać wybrane dziko żyjące zwierzęta tego regionu.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery;

• duże arkusze papieru z zarysem kontynentów, klej, nożyczki, kredki.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

• Uczniowie zapoznają się z treścią abstraktu. Przygotowują się do pracy na lekcji w taki sposób, żeby móc przeczytany materiał streścić własnymi słowami i samodzielnie rozwiązać zadania.

Faza wstępna

• Prowadzący lekcję określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

• Nauczyciel odtwarza nagranie abstraktu. Co jakiś czas zatrzymuje je, prosząc uczniów, by opowiedzieli własnymi słowami to, co przed chwilą usłyszeli. W ten sposób uczniowie ćwiczą słuchanie ze zrozumieniem.

Faza realizacyjna

• Uczestnicy zajęć zapoznają się z treścią przedstawioną na ilustracji interaktywnej. Następnie nauczyciel omawia z uczniami poznane zagadnienia.

• Zespoły otrzymują własną pracę – mapę świata. Zadaniem każdego zespołu jest wykonanie kolażu zdjęć, przedstawiającego życie na terenie śródziemnomorskim.

• Praca całego zespołu klasowego. Uczniowie ustawiają się w okręgu. Nauczyciel zachęca ich do zabawy: rzuca piłkę lub maskotkę do jednego z uczniów, wypowiadając po angielsku słówko‑pojęcie poznane na lekcji. Uczeń podaje polski odpowiednik, wymienia kolejne słówko po angielsku i rzuca piłką lub maskotką do kolegi lub koleżanki.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel prosi, aby uczniowie samodzielnie wykonali wskazane ćwiczenie interaktywne.

Praca domowa

• Wykonaj w domu notatkę z lekcji metodą sketchnotingu.

• Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Nature in a Mediterranean climate

Trees and shrubs of the Mediterranean zone have adapted to the survival of several months of drought. Their leaves are hard, leathery and covered with wax to reduce water loss. They do not fall seasonally, forests and thickets in the Mediterranean are, therefore, evergreen. Often, there are spiny bushes and low trees: thorny holly, spiny oak, oleander, wild olives, pistachio and juniper. They form a characteristic plant cluster called maquis. Nowadays, more and more often imported from America, drought‑resistant prickly pear and agaves and Australian eucalyptus. In the place of former fields, pastures were formed, where sheep and goats graze.

Many plants in this region are planted for ornamental purposes or for shade, for example cypresses. Characteristic of the Mediterranean landscape are the cultivation of olive trees, vines, fig trees, chestnuts and trees giving citrus fruit, that is, oranges, lemons and mandarins. It also grows many plants that serve as spices (laurel giving bay leaf, marjoram, rosemary, sage, basil, fennel, thyme and others) or giving aromatic oils (lavender, rose, mint).

Thousands of years of cultivation of fields, and grazing herds, caused almost no places where the natural environment has survived, apart from the rocky mountains. Therefore, among land vertebrates, we mainly meet reptiles and birds. Among the reptiles there are numerous turtles and snakes, as well as chameleons, geckos and other lizards. Many birds of our region (especially swimming and insectivorous) spend the winter on the Mediterranean, because in our conditions they do not find adequate food. From Poland to the Mediterranean, for example, starlings, skylarks, lapwings, grebes and herons fly off for winter. Among the land mammals, the wild, hedgehogs, rabbits and foxes are characteristic of the region, and at higher altitudes – sousses, chamois, moufflons and ibexes. Life at the coast is thriving. Among the underwater plants and coral reefs live numerous marine invertebrates, such as lobsters, crabs, oysters and octopuses. These animals are massively fished for culinary purposes.

• Vegetation in the Mediterranean basin usually has thick, leathery leaves covered with a protective layer to prevent excessive evaporation.

• In the Mediterranean climate grows many plants commonly used in cooking – spices and fruit.

• Many cultivated plants have been imported to Poland from Mediterranean countries.