Temat: Reakcja tlenków z kwasami i zasadami

Adresat

Uczeń szkoły podstawowej (klasy 7. i 8.)

Podstawa programowa

Szkoła podstawowa. Chemia.

VII. Sole. Uczeń:

3) pisze równania reakcji otrzymywania soli (kwas + wodorotlenek (np. Ca(OH)Indeks dolny 2₂), kwas + tlenek metalu, kwas + metal (1 i 2 grupy układu okresowego), wodorotlenek (NaOH, KOH, Ca(OH)Indeks dolny 2₂) + tlenek niemetalu, tlenek metalu + tlenek niemetalu, metal + niemetal) w formie cząsteczkowej;

Ogólny cel kształcenia

Uczeń bada reakcje tlenków metali z kwasami oraz niektórych tlenków niemetali z zasadami

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• zapisywać słownie równania reakcji: kwas + tlenek metalu, wodorotlenek + tlenek niemetalu;

• opisywać za pomocą równań otrzymywanie soli w reakcji niektórych tlenków metali z kwasami oraz niektórych tlenków niemetali z zasadami;

• jak zaprojektować i przeprowadzić doświadczenie reakcji otrzymywania soli sposobami: kwas + tlenek metalu, wodorotlenek + tlenek niemetalu.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• eksponujące

  • film.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery;

• metodnik lub kartki zielone, żółte i czerwone.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

1. Nauczyciel rozdaje uczniom metodniki lub kartki w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym do zastosowania w pracy techniką świateł drogowych. Przedstawia cele lekcji sformułowane w języku ucznia na prezentacji multimedialnej oraz omawia kryteria sukcesu (może przesłać uczniom cele lekcji i kryteria sukcesu pocztą elektroniczną lub zamieścić je np. na Facebooku, dzięki czemu uczniowie będą mogli prowadzić ich portfolio).

2. Prowadzący wspólnie z uczniami ustala – na podstawie wcześniej zaprezentowanych celów lekcji – co będzie jej tematem, po czym zapisuje go na tablicy interaktywnej/tablicy kredowej. Uczniowie przepisują temat do zeszytu.

3. BHP – przed przystąpieniem do eksperymentów uczniowie zapoznają się z kartami charakterystyk substancji, które będą używane na lekcji. Nauczyciel wskazuje na konieczność zachowania ostrożności w pracy z nimi.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie zapoznają się z treścią abstraktu. Nauczyciel zwraca szczególną uwagę na reakcje tlenków metali z kwasami..

2. Nauczyciel omawia działanie kwasu solnego na tlenek wapnia oraz tlenku magnezu z kwasem azotowym. Zapisuje i wyjaśnia poszczególne reakcje na tablicy..

3. Uczniowie wykonują Doświadczenie, zapisują w zeszytach spostrzeżenia i wnioski.

4. Prowadzący lekcję zapowiada film. Poleca podopiecznym, żeby w formularzu zamieszczonym w abstrakcie zapisali pytanie badawcze i hipotezę. Następnie wyświetla film, a uczniowie odnotowują swoje obserwacje i wnioski. Nauczyciel wskazuje osobę, która dzieli się swoimi spostrzeżeniami i wyjaśnia zasadność zanotowanych przez siebie wniosków.

5. Nauczyciel za pomocą równań wyjaśnia otrzymywanie soli w reakcjach z niektórymi tlenkami niemetali z zasadami.

6. Uczniowie, pracując indywidualnie lub w parach, wykonują ćwiczenia interaktywne sprawdzające i utrwalające wiadomości poznane w czasie lekcji. Wybrane osoby omawiają prawidłowe rozwiązania ćwiczeń interaktywnych. Prowadzący uzupełnia lub prostuje wypowiedzi podopiecznych.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań:

   • Dziś nauczyłem się…

   • Zrozumiałem, że…

   • Zaskoczyło mnie…

   • Dowiedziałem się…

   W celu przeprowadzenia podsumowania może posłużyć się tablicą interaktywną w abstrakcie lub polecić uczniom pracę z nią

Praca domowa

1. Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

2. Wykonaj w domu notatkę z lekcji metodą sketchnotingu.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Reaction of oxides with acids and bases

Metal oxides react with acids. This reaction produces salt and water. The following chemical equations are examples of these transformations:

${{\text{Fe}}_{\text{2}}\text{O}}_{\text{3}}\text{ + 3}{{\text{H}}_{\text{2}}\text{SO}}_{\text{4}}\text{ → }{\text{Fe}}_{\text{2}}\text{(}{\text{SO}}_{\text{4}}{\text{)}}_{\text{3}}\text{ + }{\text{3H}}_{\text{2}}\text{O}$

$\text{iron(III) oxide + sulfuric acid → iron(III) sulfate + water}$

$\text{CaO}\text{ + 2H}{\text{NO}}_{\text{3}}\text{ → Ca}{{\text{(NO}}_{\text{3}}\text{)}}_{\text{2}}\text{ + }{\text{H}}_{\text{2}}\text{O}$

$\text{calcium oxide + nitric acid → calcium nitrate + water}$

${\text{Li}}_{\text{2}}\text{O + 2HCl → }\text{2LiCl + }{\text{H}}_{\text{2}}\text{O}$

$\text{lithium oxide + hydrochloric acid → lithium chloride + water}$

Oxides of non‑metals that react with water to form acids also react with bases. The results of these reactions are salt and water respectively. Examples of these reactions are illustrated in the equations below:

${\text{CO}}_{\text{2}}\text{ + 2NaOH → }{\text{Na}}_{\text{2}}{\text{CO}}_{\text{3}}\text{ + }{\text{H}}_{\text{2}}\text{O}$

$\text{carbon dioxide + sodium hydroxide → sodium carbonate + water}$

${\text{SO}}_{\text{2}}\text{ + 2KOH →}{\text{K}}_{\text{2}}\text{S}{\text{O}}_{\text{3}}\text{ + }{\text{H}}_{\text{2}}\text{O}$

$\text{sulfur dioxide + potassium hydroxide → potassium sulfate + water}$

${\text{SO}}_{\text{3}}\text{ + }{\text{Ba(OH)}}_{\text{2}}\text{ → Ba}{\text{SO}}_{\text{4}}\text{↓ + }{\text{H}}_{\text{2}}\text{O}$

$\text{sulfur dioxide + barium hydroxide → barium sulfate + water}$

${{\text{P}}_{\text{4}}\text{O}}_{\text{10}}\text{ + 12KOH → }{\text{4K}}_{\text{3}}\text{P}{\text{O}}_{\text{4}}\text{ + }{\text{6H}}_{\text{2}}\text{O}$

$\text{phosphorus pentoxide + potassium hydroxide → potassium phosphate + water}$

• Oxides of non‑metals that react with water to form acids also react with bases. This reaction produces salt and water.

• Metal oxides react with acids. These reactions produce salt and water.