Temat: Morze Bałtyckie – środowisko przyrodnicze a działalność człowieka

Adresat

Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej

IX. Środowisko przyrodnicze Polski na tle Europy: (…) Morze Bałtyckie

9) charakteryzuje środowisko przyrodnicze  Morza Bałtyckiego oraz przyczyny degradacji jego wód

Ogólny cel kształcenia

Poznasz cechy Morza Bałtyckiego oraz wpływ gospodarki człowieka na degradację wód Bałtyku

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• opiszesz położenie Morza Bałtyckiego;

• wymienisz cechy charakterystyczne Bałtyku;

• wskażesz na mapie państwa nadbałtyckie;

• omówisz linię brzegową Morza Bałtyckiego;

• wyjaśnisz, dlaczego średnie zasolenie wód jest znacznie mniejsze od sąsiadującego z nim Morza Północnego;

• podasz przykłady zagospodarowania Bałtyku;

• podasz główne przyczyny degradacji środowiska przyrodniczego Bałtyku.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

• Nauczyciel podaje temat, cele lekcji i kryteria sukcesu sformułowane w języku zrozumiałym dla ucznia.

• Za pomocą mapy mentalnej uczniowie zapisują skojarzenia związane z Morzem Bałtyckim.

Faza realizacyjna

• Uczniowie podzieleni są na 4 grupy. Każda grupa ma do wykonania inne zadanie:

  Grupa I - określają położenie geograficzne, orientują państwa położone nad Bałtykiem, zatoki, cieśniny i największe wyspy oraz rzeki uchodzące do Morza Bałtyckiego (korzystają z mapy w e‑podręczniku „Morze Bałtyckie i jego zlewisko”). Wymieniają typy wybrzeży i wskazują na mapie ich miejsce występowania.

  Grupa II - korzystając z różnych z materiałów źródłowych, określają sposób powstania Bałtyku ( korzystają z zamieszczonej w e‑podręczniku galerii „Etapy powstawania Morza Bałtyckiego”). Określają jego typ, zasolenie w całym akwenie - podają przyczyny zróżnicowania zasolenia, odwołują się do mórz najbardziej zasolonych. Podają średnią i maksymalną głębokość. Omawiają przyczyny i skutki występowania prądów morskich - wskazują przykłady na mapie.

  Grupa III – Omawiają zagospodarowanie Morza Bałtyckiego w odniesieniu do transportu morskiego, rybołówstwa, energetyki wiatrowej, pozyskiwania surowców mineralnych, przemysłu stoczniowego oraz turystyki.

  Grupa IV - Omawiają przyczyny i skutki zanieczyszczenia Morza Bałtyckiego. Odwołują się do mapy „Morze Bałtyckie i jego zlewisko - zanieczyszczenie środowiska” zamieszczonej w e‑podręczniku. Charakteryzują umowy międzynarodowe, które służą zapobieganiu degradacji Bałtyku. Wskazują sposoby ochrony terenów nadmorskich

• Każda grupa dokonuje podziału prezentowania treści przez każdego członka grupy. Odwołuje się różnych pomocy dydaktycznych.

• Cała grupa prezentuje na forum swoją pracę.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel prosi, aby uczniowie samodzielnie wykonali wskazane ćwiczenie interaktywne.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

The Baltic Sea - natural environment and human activity

The Baltic Sea is considered to be a mediterranean sea, because it is surrounded by land on all sides. The only connection with the open sea is via several narrow channels, known as the Danish Straits, to the North Sea.

There are five different types of coast in the Baltic Sea:

• sandspit – waves and sea currents create long, sandy banks (spits), which cut off bays, lagoons and coastal lakes from the open sea; these can be found in the southern Baltic Sea;

• cliff – a high bank is constantly undercut by waves, causing the cliff to recede; these mainly occur in the southern shores of the Baltic Sea;

• skerry – characterised by thousands of small islands (skerries), which come about as a result of partial flooding of glacial hills; the Åland Islands are an example of this;

• fjards (fjärd) – a coast containing bays with quite high cliffs (but not as high as a fjord); they are formed by flooding of glacial valleys in uplands that are not excessively deep; they can be found across the whole of the northern Baltic, often together with skerries;

• inlets(föhrd) – these are created from flooding of convex areas with post‑glacial accumulations interspersed by numerous sub‑glacial gulleys that flow from the land to the sea; this type of coast is characteristic of Denmark.

The waters of the Baltic Sea are not as saline as those in other seas.

The average salinity of the Baltic Sea is around 7%. The highest salinity in the Baltic Sea is in the west, near the Danish Straits – on account of the inflowing salty waters of the North Sea. The lowest recorded salinity is in the north of the Gulf of Bothnia and the east of the Gulf of Finland -- because of the cold climate and long distance from the Danish Straits.

There is not a wide variety of sea life in the Baltic Sea. It is possible to find algae, less often flowering plants. Fish are the dominant animal species, such as herring, cod, sprat, flounder, mackerel, flatfish, salmon and eel. Occasionally large marine mammals can be found – porpoises and seals. The most common birds are terns, gulls and mute swans. There are also jellyfish, annelids (worms), small shellfish and crustaceans.

The maritime economy is the use for economic purposes of the sea and its associated natural resources. There are several main branches here:

• maritime transport,

• fishing,

• the power industry,

• extraction of mineral resources,

• shipbuilding,

• tourism.

The waters of the Baltic Sea are mainly polluted in coastal areas. Cities, ports and industries have developed on the coast, from where sewage often flows directly into the sea. Many contaminants also come form the rivers that flow into the Baltic Sea. This applies especially to rivers flowing from the densely populated south and east – the Vistula, Oder, Nemunas and Neva. They transport, amongst other things, town and industrial sewage, as well as artificial fertilisers and pesticides (chemical products to protect plants) washed out from fields. The excesses of all of these subtances increases eutrophication of the waters of the Baltic -- food enrichment. On the high seas, waste is often dumped from ships into the water. There are also accidents that result in fuel or other liquids leaking into the water. Another danger for the waters of the Baltic are the many wrecks and remnants of the Second WOrld War that remain on the seabed. Also, as elsewhere, air pollution is transmitted by the wind and can end up at sea. In addition, the fact that the Baltic Sea is clearly separated from the open ocean restricts movement of water through the Danish Straits.

The direct impact of pollution on the Baltic Sea is the degradation of the natural environment.

• The further north you go, the lower the temperature in the waters of the Baltic Sea. In winter, the Gulfs of Bothnia and Finland both freeze.

• The Baltic Sea is used by people, amongst other things, for transport, fishing, tourism and energy.