Temat: Budowa i funkcje szkieletu

Autor: Elżbieta Szedzianis

Adresat

Uczeń klasy VII szkoły podstawowej (nowa podstawa).

Podstawa programowa

Cel lekcji

Uczniowie opisują budowę i funkcje szkieletu.

Kryteria sukcesu

• omówisz trzy części szkieletu;

• wyjaśnisz, jakie funkcje pełni szkielet osiowy;

• nazwiesz dziesięć kości szkieletu i wskażesz ich położenie na sobie.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne; 

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się;

• kompetencje społeczne i obywatelskie.

Metody/formy pracy

Praca z tekstem, obserwacja zastępcza, metoda JIGSAW, metoda warsztatowa.

Praca grupowa.

Środki dydaktyczne

• abstrakt;

• tablica interaktywna lub tradycyjna;

• tablety/komputery;

• arkusze szarego papieru;

• kolorowe pisaki (czerwone, niebieskie i zielone).

Fazy lekcji

Wstępna

Nauczyciel podaje temat i cel lekcji oraz kryteria sukcesu. Wyjaśnia, na czym będzie polegać praca na zajęciach.

Realizacyjna

1. Nauczyciel losowo dzieli uczniów na cztery grupy. Członkowie każdego zespołu wyłaniają spośród siebie lidera.

2. Lider kładzie się na arkuszach szarego papieru. Pozostali uczniowie z grupy obrysowują jego sylwetkę.

3. Zespoły dzielą się na trzy podgrupy. Każda z nich zajmie się inną częścią szkieletu: pierwsza – szkieletem osiowym, druga – szkieletem obręczy, trzecia – szkieletem kończyn. Uczniowie, pracując z tekstem abstraktu i korzystając z ilustracji interaktywnej, poznają budowę, położenie i funkcje kości, a następnie rysują na arkuszach szarego papieru,
   w obrębie konturu sylwetki lidera, elementy szkieletu osiowego (na czerwono), elementy szkieletu obręczy (na niebiesko) oraz elementy szkieletu kończyn (na zielono).
   Zespół, który pierwszy wykona rysunek całego szkieletu, zgłasza to nauczycielowi.

4. Uczniowie, pracując w grupach, przygotowują się za pomocą metody JIGSAW do omówienia budowy szkieletu.

5. Zespoły przedstawiają wyniki swojej pracy. Wygrywa grupa, która zbierze najwięcej punktów, przy czym:

• 1 punkt przyznawany jest za najszybciej wykonany rysunek;

• 3 punkty – za czytelność rysunku, właściwe rozmieszczenie kości i poprawne proporcje;

• 2 punkty – za poprawne nazwanie i wskazanie kości oraz omówienie budowy
  i funkcji każdej z części szkieletu.

Podsumowująca

1. Uczniowie wykonują ćwiczenie interaktywne.

2. Nauczyciel prosi uczniów, żeby zastanowili się nad sposobem wykonania modelu dwóch sąsiednich kręgów kręgosłupa.

Zadanie domowe dla zainteresowanych

Ochotnicy tworzą model dwóch sąsiednich kręgów lędźwiowych.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Structure and functions of the skeleton

The skeleton is composed of axial skeleton and appendicular skeleton. The axial skeleton consists of the skull, the spine and the chest.

Bones of the skull, with the exception of the mandible, are connected with each other in an immobile form, using sutures in the form of a connecting line. The skeleton of a skull consists of:

• flat bones, attached by sutures, forming a box where the brain is enclosed (cranium);

• bones of different shapes – the scaffolding of the face (facial skeleton), which are the support for the teeth and allow us to chew food.

The spine is connected with the upper body, supports the skull and gives support for the bones of the limbs. It is situated in the dorsal part of the body. It consists of 33‑34 vertebrae and is divided into sections: cervical (7 vertebrae), thoracic (12), lumbar (5), sacrum (5), coccyx (3‑4). The biggest vertebrae are in the lumbar section, which can sustain a significant weight. Each vertebra is composed of a vertebral body, vertebral arches and processes. The vertebrae are positioned one on top of the other along the vertical axis of the body.

Vertebral bodies of the vertebrae are connected with each other by cartilage disks – intervertebral discs. The discs work as shock absorbers eliminating shocks that could be transferred to the skull, e.g. when we jump. When viewed from the side, the spine is curved in the form of a double S, which allows us to keep the vertical position. The curvature of the spine is shaped when we are one year old.

The arches of the vertebrae are connected with each other behind the vertebral bodies, creating a spinal canal, which protects the spinal cord that runs inside it.

The chest is composed of thoracic vertebrae, the ribs and the sternum. Ribs are connected with the sternum by means of cartilages, which allows us to change the volume of our chest when we breathe in and breathe out. The chest protects the lungs and the heart.

The bones of the limbs are connected with the spine using groups of bones that are arranged into horizontal sections called girdles. Shoulder girdle is composed of shoulder blades and clavicles – it attaches the skeleton of the upper limb. The place where it is connected is the sternoclavicular joint. It has a shallow joint socket, which allows great mobility of the shoulder. The bones of the upper limb are the humerus, 2 bones of the forearm - radius and ulna, and bones of the wrist, the hand and the fingers (phalanges).

The lower limbs are connected with the axis of the body via pelvic girdle that consists of two pelvic bones, which, together with the sacrum, create the pelvis - stable and massive pelvic girdle that supports the upper body. The limbs are connected with the pelvis on its outer sides, forming two massive support pillars. Long and wide feet on the ground provide a solid base for a vertical body.

The hip joint is a connection between the pelvic bone and the lower limb. The skeleton of the lower limb consists of a femur, 2 bones of the crus - tibia and fibula, and the bones of the foot - tarsal, metatarsal and of the toes (phalanges). Bones of the foot are arranged in such a way so that there is a characteristic arch on its internal part. It allows the gait to be flexible as well as it absorbs shocks.

• The skeleton is a scaffolding for the body and gives the body its shape.

• The axial skeleton consists of the skull, the spine and the chest.

• The spine that runs along the upper body gives it support, allows for bending the body, absorbs shocks that could reach the skull, protects the spinal cord which is situated in the spinal canal.

• Skull creates a protection for the brain and the senses.

• Chest is composed of many bones that are connected with each other mainly in a mobile way; together with the muscles, it is responsible for respiratory movements.

• Limbs are connected with the axial skeleton via girdles.