Temat: Czy to już wojna? Europejskie kryzysy polityczne na początku XX wieku

Adresat

Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

Klasa VII szkoły podstawowej

XXV. I wojna światowa. Uczeń:

  1. omawia najważniejsze konflikty między mocarstwami europejskimi na przełomie

XIX i XX wieku.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie poznają najważniejsze konflikty między mocarstwami europejskimi na przełomie XIX i XX wieku.

Kompetencje kluczowe

  • porozumiewanie się w językach obcych;

  • kompetencje informatyczne;

  • umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

  • charakteryzować przyczyny, przebieg i konsekwencje najważniejszych konfliktów między mocarstwami europejskimi na przełomie XIX i XX wieku;

  • wskazywać na mapie najważniejsze bloki militarne i ogniska konfliktów omawianego okresu;

  • opisywać treść porozumień między mocarstwami.

Metody/techniki kształcenia

  • podające

    • pogadanka.

  • aktywizujące

    • dyskusja.

  • programowane

    • z użyciem komputera;

    • z użyciem e‑podręcznika.

  • praktyczne

    • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

  • e‑podręcznik;

  • zeszyt i kredki lub pisaki;

  • tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

  1. Nauczyciel prosi o przypomnienie informacji dotyczących kształtowania się bloku militarnego Trójprzymierza oraz dwuporozumienia francusko‑rosyjskiego, a także wykonanie Polecenia 1 z e‑podręcznika.

Faza wstępna

  1. Nauczyciel podaje uczniom cel lekcji oraz kryteria sukcesu.

  2. Nauczyciel, nawiązując do pracy domowej uczniów, wyjaśnia im pokrótce sytuację Wielkiej Brytanii na początku XX wieku oraz w jaki sposób przejawiał się wzrost mocarstwowych ambicji Niemiec (rozwój floty, ambicje kolonialne).

  3. Uczniowie wykonują Ćwiczenie 1 - rozpisują do dwóch grup pozytywne i negatywne aspekty sytuacji, w jakiej znalazła się Wielka Brytania pod koniec XIX wieku.

Faza realizacyjna

  1. Nauczyciel wyznacza 3 grupy. Wszystkie grupy wykonują Polecenie 1, zapoznając się z wydarzeniami na osi czasu**.** Podczas pracy nad tym ćwiczeniem każda z grup wyszukuje informacje potrzebne do realizacji przydzielonego zagadnienia do opracowania: Grupa I – Wyjaśnij, w jaki sposób doszło do ukształtowania bloku militarnego Trójporozumienia. Uzupełnieniem tego zadania jest Ćwiczenie 2. Grupa II – Dlaczego i w jaki sposób Niemcy próbowały dołączyć do wyścigu o kolonie? Uzupełnieniem tego zadania jest Ćwiczenie 3. Grupa III –Dlaczego ponownie zaostrzyła się sytuacja na Bałkanach?Uzupełnieniem tego zadania jest Polecenie 2.

  2. Każda z grup tworzy kilkuzdaniowe resume swojej pracy (w komputerze lub na arkuszu papieru) w formie mapy myśli.

  3. Podczas pracy nad ćwiczeniami i poleceniami nauczyciel wykorzystuje metodniki lub zestaw kart w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym. Uczniowie dzięki kartom sygnalizują nauczycielowi, czy mają trudności z wykonywaniem poleceń (kolor zielony – radzę sobie świetnie, kolor żółty – mam wątpliwości, kolor czerwony – proszę o pomoc).

  4. Następnie każda z grup na forum klasy, wykorzystując mapy Europy i świata zamieszczone w e‑podręczniku oraz przygotowane mapy myśli, przedstawia je pozostałym uczniom. Uczniowie fotografują mapy myśli, na bieżąco z pomocą nauczyciela formułują dodatkowe wnioski, sporządzają krótkie notatki w zeszytach. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca

  1. Uczniowie wykonują indywidualnie lub w parach Ćwiczenie 4 oraz Ćwiczenie 5 (łączą daty, wydarzenia i ich skutki), a następnie - na podstawie mapy przedstawiającej sojusze militarne w 1914 roku - Ćwiczenie 6.

  2. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Może w tym celu przygotować ankietę ewaluacyjną do samooceny oraz oceny pracy prowadzącego i innych uczniów.

Praca domowa

  1. Nauczyciel zadaje zadanie domowe (nie jest obligatoryjną częścią scenariusza): Wyjaśnij w krótkim eseju znaczenie wyrażenia kocioł bałkański.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Triple Entente
Triple Entente
RQuVL0tP6YVYx
Nagranie słówka: Triple Entente

Ententa – porozumienie między Francją, Wielką Brytanią i Rosją, inaczej: trójporozumienie

Triple Alliance
Triple Alliance
Rj9JQtpwVEIoE
Nagranie dźwiękowe słówka

Trójprzymierze – układ obronny zawiązany między Cesarstwem Niemieckim, Austro‑Węgrami oraz Królestwem Włoch. Został zawarty w 1882 roku.

Algeciras Conference
Algeciras Conference
R1URB34Hh1MeN
Nagranie słówka: Algeciras Conference

konferencja w Algeciras – międzynarodowa konferencja, zwołana w Hiszpanii w 1906 r., mająca załagodzić spór wokół Maroka; klęska dyplomacji niemieckiej, stanowcze poparcie interesów francuskich przez Wielką Brytanię i brak zainteresowania Rosji spowodowały izolację polityczną Niemiec.

protectorate
protectorate
R1PWlouVBtgds
Nagranie słówka: protectorate

protektorat – uzależnienie państwa słabszego, mniej rozwiniętego od silniejszego, najczęsciej za pomocą nierównoprawnych umów międzynarodowych

Pan‑Slavism
Pan‑Slavism
R1Eejl1TZdDdK
Nagranie słówka: Pan‑Slavism

panslawizm - prąd ideowo‑polityczny mający na celu zjednoczenie Słowian.

Eastern Question
Eastern Question
R1c0gpao8qAlx
Nagranie słówka: Eastern Question

Kwestia wschodnia – kwestie polityczne związane ze stopniowym upadkiem Imperium Osmańskiego w XIX w.

Teksty i nagrania

R1RKE2QHnBEGm
Nagranie abstraktu

Is this a war? European political crises in the early twentieth century

In early 20th century, the British realized that the Germans had started an intensive enlargement of their war fleet. An even greater problem for them was the growing political importance and economic power of the United States. Yet another issue was Russia’s expansion in Asia and the resulting conflict of interest in the Middle East and the Persian Gulf region. At the turn of the 19th and 20th centuries, Europe was divided into two opposing political and military blocs. The Triple Alliance created in 1882 was composed of: Germany, Austria‑Hungary, and Italy, whereas the Triple Entente) comprised: France, Russia, and the United Kingdom. The most unstable region of Europe were the Balkans where, after the weakening of the Ottoman Empire, new states began to strive for independence. Soon, two subsequent Balkan wars broke out.