Temat: Pierwiastek chemiczny – pojęcie pierwiastka i symbole

Adresat

Uczeń szkoły podstawowej (klasy 7. i 8.)

Podstawa programowa

Szkoła podstawowa. Chemia.

I. Substancje i ich właściwości. Uczeń:

8) klasyfikuje pierwiastki na metale i niemetale; odróżnia metale od niemetali na podstawie ich właściwości;
9) posługuje się symbolami pierwiastków i stosuje je do zapisywania wzorów chemicznych: H, C, N, O, Na, Mg, Al, Si, P, S, Cl, K, Ca, Fe, Cu, Zn, Br, Ag, Sn, I, Ba, Au, Hg, Pb.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń definiuje pierwiastek chemiczny i posługuje się symbolami wybranych pierwiastków chemicznych.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• dlaczego warto posługiwać się symbolami chemicznymi;

• omawiać zasady tworzenia symboli pierwiastków chemicznych;

• definiować pojęcia: pierwiastek i związek chemiczny

• wyjaśniać różnicę między pierwiastkiem a związkiem chemicznym;

• podawać przykłady pierwiastków i związków chemicznych.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• eksponujące

  • film.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

1. Nauczyciel rozdaje uczniom metodniki lub kartki w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym do zastosowania w pracy techniką świateł drogowych. Przedstawia cele lekcji sformułowane w języku ucznia na prezentacji multimedialnej oraz omawia kryteria sukcesu (może przesłać uczniom cele lekcji i kryteria sukcesu pocztą elektroniczną lub zamieścić je np. na Facebooku, dzięki czemu uczniowie będą mogli prowadzić ich portfolio).

2. Prowadzący wspólnie z uczniami ustala – na podstawie wcześniej zaprezentowanych celów lekcji – co będzie jej tematem, po czym zapisuje go na tablicy interaktywnej/tablicy kredowej. Uczniowie przepisują temat do zeszytu.

3. BHP – przed przystąpieniem do eksperymentów uczniowie zapoznają się z kartami charakterystyk substancji, które będą używane na lekcji. Nauczyciel wskazuje na konieczność zachowania ostrożności w pracy z nimi.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel odwołuje uczniów do poleceń 1 i 2 w abstrakcie, prosi o zapoznanie się z ich treścią poleceń i zastanowienie się nad odpowiedziami – pogadanka.

2. Uczniowie przygotowują dzienniki obserwacji w abstrakcie. Mają zanotować w nich pytanie badawcze, hipotezy (przed projekcją), obserwacje i wnioski (po projekcji) na temat materiału filmowego „Pierwiastki chemiczne – pochodzenie nazw niektórych pierwiastków” z abstraktu. Nauczyciel podaje informację o całkowitej liczbie pierwiastków, liczbie pierwiastków występujących w przyrodzie, ile z nich otrzymano w laboratorium – prezentuje na tablicy multimedialnej ilustrację „Złoto i srebro” jako przykład pierwiastków szlachetnych.

3. Prowadzący zajęcia wyświetla na tablicy multimedialnej ilustrację z abstraktu „Symbole i nazwy pierwiastków chemicznych”. Omawia zasady zapisywania symboli pierwiastków chemicznych. Następnie podaje uczniom pierwiastki (wskazane w podstawie programowej), których symbole obowiązkowo powinni zapamiętać i umieć się nimi posługiwać na następnych lekcjach.

4. Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie ćwiczeń interaktywnych w abstrakcie (praca indywidualna).

Faza podsumowująca

1. Wskazany przez nauczyciela uczeń podsumowuje lekcję, opowiadając, czego się nauczył i jakie umiejętności ćwiczył.

Praca domowa

1. Wykonaj w domu notatkę z lekcji metodą sketchnotingu.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Chemical element – the definition of element and symbols

There are various substances in our environment. Among them are those that cannot be broken down into simpler substances. These are chemical elements. Of the currently known 118 chemical elements, 90 occur in nature, but only a few are found in the free (native) state. These include, for example, gold, sulphur, carbon, platinum, copper, arsenic, antimony. Nearly 30 elements were obtained artificially in the laboratory.

The official names have been given to 118 elements until now. For 114 elements, Polish names were established by the Polish Chemical Society. It is a scientific association gathering people connected with chemistry in both professional and non‑professional way. Its aim is to support the development of chemical sciences and their popularization among the public. Names of elements were created from the names of mythological figures, celestial bodies, geographical names, and names of outstanding scientists, while the rest are unofficial translations from Latin.

In everyday life, we often use symbols. Thanks to these, we can understand the necessary information without having to read the verbal description. Examples of such symbols are road signs or pictograms. Chemists also have their way of communicating. Instead of using the full names of elements and chemical compounds, they replaced them with symbols.

Symbols of chemical elements are contractual international names abbreviations. These come mostly from English or from Latin and Greek – in the case of elements known for a long time. Names usually consist of one or two letters, of which the first letter is capital letter and the second (if present) – lower case letter.

• The substance is every element and every chemical compound.

• A chemical element is a simple substance that cannot be divided into simpler substances.

• A chemical compound is a substance composed of atoms of at least two different chemical elements connected to each other.

• Chemical compounds have different properties than the elements it is composed of.