Temat: Nadchodzą skandaliści

Opracowanie scenariusza: Katarzyna Maciejak

Grupa docelowa:

Uczniowie klasy IV liceum lub technikum.

Podstawa programowa

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:

4) porównuje teksty kultury, uwzględniając różnorodne konteksty; ZR

5) rozpoznaje i charakteryzuje główne style w architekturze i sztuce; ZR

6) odczytuje pozaliterackie teksty kultury, stosując kod właściwy w danej dziedzinie sztuki;

IV. Samokształcenie. Uczeń:

4) rozwija umiejętność pracy samodzielnej między innymi przez przygotowanie różnorodnych form prezentacji własnego stanowiska;

5) porządkuje informacje w problemowe całości poprzez ich wartościowanie; syntetyzuje poznawane treści wokół problemu, tematu, zagadnienia oraz wykorzystuje je w swoich wypowiedziach;

11) korzysta z zasobów multimedialnych, np. z: bibliotek, słowników on‑line, wydawnictw e‑book, autorskich stron internetowych; dokonuje wyboru źródeł internetowych, uwzględniając kryterium poprawności rzeczowej oraz krytycznie ocenia ich zawartość.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie poznają sztukę modernizmu i postmodernizmu.

Kompetencje kluczowe

  • porozumiewanie się w językach obcych;

  • kompetencje informatyczne;

  • umiejętność uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • charakteryzuje główne nurty w sztuce XX wieku;

  • omawia różnice między modernizmem i postmodernizmem;

  • rozpoznaje dzieła należące do poszczególnych nurtów;

  • gromadzi słownictwo do opisu dzieł sztuki współczesnej;

  • prezentuje własne stanowisko w debacie;

  • prezentuje własne własne zdanie wynikające z kontaktu z dziełem sztuki.

Metody/techniki kształcenia

  • aktywizujące

    • debata.

  • programowane

    • z użyciem komputera;

    • z użyciem e‑podręcznika.

  • praktyczne

    • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

  • e‑podręcznik;

  • zeszyt i kredki lub pisaki;

  • tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

  1. Uczniowie zapoznają się z treścią abstraktu (lekcja odwrócona), oglądają film o zasadach przeprowadzania debaty oksfordzkiej i przygotowują się do debaty na temat: „Czy sztuka kontrowersyjna jest potrzebna?”.

Faza wstępna

  1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

  2. Wybrani przez nauczyciela uczniowie referują treść lekcji, z którą zapoznali się w domu przed zajęciami.

Faza realizacyjna

  1. Nauczyciel zaprasza uczniów do debaty. Na początku prosi, by przygotowali salę, czyli ustawili w odpowiedni sposób krzesła i stoliki. Poprzez losowanie przydziela im role – jednego Marszałka, jednego Sekretarza, czterech mówców Propozycji, czterech Opozycji oraz Publiczności. Wyznacza też czas na zebranie przygotowanych argumentów. Następnie odbywa się debata na temat „Skandal jest sztuce potrzebny”. Temat debaty można zmienić i dostosować go do zainteresowań uczniów. Należy jednak pamiętać, by sformułować go jednoznacznie i w formie zdania twierdzącego.

  2. Uczniowie dyskutują, a nauczyciel czuwa nad przebiegiem debaty i w razie potrzeby wspomaga marszałka i sekretarza.

  3. Nauczyciel omawia z uczniami rezultaty debaty. Pyta o ich wrażenia i ocenę debaty jako metody pracy na lekcji.

Faza podsumowująca

  1. Nauczyciel przeprowadza podsumowanie metodą kosza i walizki. Rozdaje uczniom kartki w dwóch kolorach (np. zielony i żółty). Na zielonych kartkach uczniowie zapisują informacje i umiejętności, które uznali podczas lekcji za cenne, przydatne. Na żółtych – zbędne. Nauczyciel odczytuje refleksje uczniów.

Praca domowa

  1. Znajdź przykład skandalu artystycznego. Napisz w zeszycie, na czym polegał i jaki miał skutek dla artysty, jego dzieła lub sposobu odbioru sztuki. Spróbuj ocenić tę strategię artystyczną.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

critical art
critical art
R17nIIypBZNF8
Nagranie słówka: critical art

sztuka krytyczna

modernism
modernism
R2njFwSMYbyzk
Nagranie słówka: modernism

modernizm

postmodernism
postmodernism
R1HscqpfewZyD
Nagranie słówka: postmodernism

postmodernizm

modern art
modern art
R1UpGqEKmUy96
Nagranie słówka: modern art

sztuka współczesna

installation
installation
R1ZBXcWbLbU7C
Nagranie słówka: installation

instalacja

video art
video art
R1FyuxHLiLeQ2
Nagranie słówka: video art

wideo‑art

visual art
visual art
R1KsTKlGyTzfH
Nagranie słówka: visual art

sztuka wizualna

controversy
controversy
R6fTjq0z9KEg3
Nagranie słówka: controversy

kontrowersja

abstraction
abstraction
R4D6hBPCSRUlg
Nagranie słówka: abstraction

abstrakcja

expressionism
expressionism
RC1TAbr1NaLUw
Nagranie słówka: expressionism

ekspresjonizm

anti narrativity
anti narrativity
R1aY6fnVjG1ya
Nagranie słówka: anti narrativity

antynarracyjność

surface
surface
R1TLLK4xyIMF9
Nagranie słówka: surface

płaszczyzna

daub
daub
RpUPz1EVM1NZ0
Nagranie słówka: daub

kicz

fetish
fetish
R18oY85WMBHod
Nagranie słówka: fetish

fetysz

collage
collage
RHG4ZLQ1NRIpD
Nagranie słówka: collage

kolaż

consumerism
consumerism
RjTrV63NW5k5W
Nagranie słówka: consumerism

konsumpcjonizm

popular art
popular art
RCcbruANgoUJf
Nagranie słówka: popular art

sztuka popularna

plaster
plaster
RYApAxHgEovPT
Nagranie słówka: plaster

gips

rubber foam
rubber foam
R15MSMqsC3u6L
Nagranie słówka: rubber foam

pianka gumowa

reconstruction
reconstruction
Rya4xlNIgIoDU
Nagranie słówka: reconstruction

rekonstrukcja

parody
parody
R1HKRrQvieH1S
Nagranie słówka: parody

parodia

pastiche
pastiche
RX3pNdJWUIR50
Nagranie słówka: pastiche

pastisz

Teksty i nagrania

R14vjTcoaMsKr
Nagranie abstraktu

The scandalers are coming

The modern art undergoes constant changes and its image is still not specified. In the 1990s, the world entered into the digital age. New technologies and the Internet revolutionized also the visual sphere. Major changes affecting the civilisation make artists look at the world critically. Many of them use media scandals. Their works provoke important questions about the state of the modern human and oftentimes break cultural taboos. At the same time, they are subject to the laws of the free market – controversial works or artistic events and prominent exhibitions become “products”.

Modernism, which dates back to the mid‑19 century, covers works of art, as well as artistic trends and attitudes. The essential characteristics of modernism were the avant‑garde replacements of the old with the new, the dominance of experimentation and the continuous extending of the boundaries (new forms, new representations and new media). As the high and elite art, modernism laid the foundations of the use of the hermetic language of abstraction.

However, this vast variety of forms and new means of expression determined the entire nature of the art of the first half of 20th century. Modernist artists tried to create unique works of art, balancing the profound theoretical thought with the solid experience. It was chiefly the European or South American art, evolving in large urban centres, elite art schools, exhibited in modern galleries and created mostly by men.

Paintings of Mark Rothko and Franz Kline – representatives of the abstract expressionism – are examples of modernist works of art. These painters, concentrating on colour and patches (Rothko) or lines and gestures (Kline), expressed subtle feelings or simply free expression. The paintings are anti‑narrative and affect only through the form: plane, colour and simplified shapes.

Both US artists, one representing the color field painting (Rothko), and the other – the so‑called calligraphy painting, belonged to a generation which entered the international world of art after 1945. At that time, Paris ceased to be the artistic centre and was replaced by New York – a dynamic capital city of the New Art World.

The installation of Elen Wetmore is a perfect example of a postmodern work of art. With the use of video and computer editing, the artist presented a process of “reconstruction” of her portrait, referring, at the same time, to analytical cubist works and famous portrayals of Dora Maar, a painter, photographer, poet, model and lover of Picasso. Using a modern technique, the artist spatialised a classic easel painting. She also became a porte‑parole of Dora Maar and other women marginalised by the world of art. Characteristic features of postmodern art are the introduction of feminist issues, quotes from another work of art and reference to tradition (cubism and surrealism). In the film Visiting Dora Maar, the artist tries to “reinvent” herself from scattered, elusive phantoms of pictures and paintings.