The phenomenonphenomenonphenomenon of the light dispersion. White light as the mixture of colours. DispersiondispersionDispersion of white lightwhite lightwhite light
10) describes white lightwhite lightwhite light as a mixture of colours and illustrates this by splitting the light in a prismprismprism; lists other examples of light splitting.
Research problem: What do the CD with white lightwhite lightwhite light?
Hypothesis: The CD split white light into a bunch of colours.
Materials: - CD or DVD plate, - different sources of light (sunlight, street lights, bike light, bulb), - a bright wall or a piece of white paper.
Instructions: 1. (If the day is very cloudy and dark, skip this point). Place the CD in the sunlight and observe how the reflections of white lightwhite lightwhite light look like. Redirect the reflected light at a wall or a piece of paper. Write down your observation to the notebook. 2. Place the CD under an artificial source of light, change the angle of its inclination a bit and get an idea of what it looks like. Do the same thing with each of your light sources and compare the results.
Observation: A CD shines with all rainbow colours.
The same phenomenonphenomenonphenomenon is observed as light passes through a triangulartriangulartriangular prism. Upon passage through the prismprismprism, white light is separated into several components – known as primary colours: red, orange, yellow, green, blue, indigo and violet. The separation of the white lightwhite lightwhite light into its different colours is known as dispersiondispersiondispersion. Each part of the light spectrumspectrumspectrum travels with a different speed in the medium and therefore has a different deflectiondeflectiondeflection angle.
Definition PrismprismPrism – a transparent optical element with flat, polished surfaces that refract light. Usually has a form of a triangulartriangulartriangular prism.
Definition Primary colours - the primary colours are red, green and blue, symbolically labelled as RGB.
Definition Rainbow colours – the rainbow colours are red, orange, yellow, green, blue, indigo and violet.
[Illustration interactive]
Task Draw a picture shown below into your notebook. Order the colours on the screen starting from the least refracted one. Check your results with the solution.
Białe światło jest mieszaniną wszystkich kolorów tęczy. Możesz je rozdzielić używając do tego celu płyty CD, która odbija poszczególne kolory pod różnymi kątami. Patrząc na różne części płytki zobaczysz inne kolory, bowiem płyta odbija światło pod różnymi kątami.
Płyta CD (lub DVD) posiada lustrzaną powierzchnię zwaną polem. W polu znajduje się szereg zagłębień, które tworzą spiralną ścieżkę. Wgłębienia te są tak małe, że nie jesteśmy w stanie dostrzec ich gołym okiem. Wgłębienia są odpowiedzialne za tworzenie się tęczy, którą obserwowałeś w przeprowadzonym eksperymencie.
Rozszczepienie światła białego w pryzmacie na szereg składowych jest zwany dyspersją.
Największy kąt odchylenia ma barwa fioletowa, najmniejszy czerwona. Dyspersja zachodzi dwa razy: po raz pierwszy, gdy światło białe pada na pryzmat, a drugi raz, gdy światło opuszcza pryzmat. Dyspersja światła umożliwia wyjaśnienie wielu zjawisk zachodzących w przyrodzie np. tworzenie się tęczy.
m90b1a2387461f9b3_1528449000663_0
Zjawisko rozszczepienia światła. Światło białe jako mieszanina barw. Rozszczepienie światła białego
m90b1a2387461f9b3_1528449084556_0
Drugi
m90b1a2387461f9b3_1528449076687_0
IX. Optyka. Uczeń:
10) opisuje światło białe jako mieszaninę barw i ilustruje to rozszczepieniem światła w pryzmacie; wymienia inne przykłady rozszczepienia światła.
m90b1a2387461f9b3_1528449068082_0
45 minut
m90b1a2387461f9b3_1528449523725_0
Rozpoznaje zjawisko dyspersji światła.
m90b1a2387461f9b3_1528449552113_0
1. Opisuje przebieg rozszczepienia światła w pryzmacie.
2. Określa widmo światła białego.
m90b1a2387461f9b3_1528450430307_0
Uczeń:
- opisuje przebieg promieni świetlnych w pryzmacie,
- rozróżnia podstawowe barwy i przyczynę ich powstania.
m90b1a2387461f9b3_1528449534267_0
1. Dyskusja.
2. Doświadczenie.
m90b1a2387461f9b3_1528449514617_0
1. Praca indywidualna.
2. Praca grupowa.
m90b1a2387461f9b3_1528450127855_0
Powtórzenie wiadomości:
- Jak brzmi prawo odbicia i załamania światła?
m90b1a2387461f9b3_1528446435040_0
Eksperyment
Tytuł: Kolory na płycie CD
Problem badawczy: Co robi ze światłem białym płyta CD?
Hipoteza: Płyta CD rozszczepia światło białe na różnorodne kolory.
Materiały: - płyta CD lub DVD, - różne źródła światła (światło słoneczne, lampa uliczna, lampka rowerowa, żarówka), - jasna ściana lub kartka białego papieru.
Instrukcja: 1. (Jeśli dzień jest pochmurny i ciemny, pomiń ten punkt). Umieść płytę CD w świetle słonecznym i przyglądnij się, w jaki sposób zostanie ono odbite. Przekieruj odbite światło na ścianę lub kartkę papieru. Zapisz do zeszytu, co zaobserwowałeś. 2. Oświetl płytę CD źródłem światła sztucznego, następnie zmień kąt jej nachylenia i zastanów się, co widzisz. Powtórz to samo używając różnych źródeł światła i porównaj wyniki.
Obserwacja: Płyta CD mieni się wszystkimi kolorami tęczy.
Dyspersja światła:
Białe światło jest mieszaniną wszystkich kolorów tęczy. Możesz je rozdzielić używając do tego celu płyty CD, która odbija poszczególne kolory pod różnymi kątami. Patrząc na różne części płytki zobaczysz inne kolory, bowiem płyta odbija światło pod różnymi kątami.
Płyta CD (lub DVD) posiada lustrzaną powierzchnię zwaną polem. W polu znajduje się szereg zagłębień, które tworzą spiralną ścieżkę. Wgłębienia te są tak małe, że nie jesteśmy w stanie dostrzec ich gołym okiem. Wgłębienia są odpowiedzialne za tworzenie się tęczy, którą obserwowałeś w przeprowadzonym eksperymencie.
[Ilustracja 1]
[Ilustracja 2]
To samo zjawisko można zaobserwować podczas przechodzenia światła przez trójkątny pryzmat. Światło białe przechodzące przez pryzmat ulega rozszczepieniu na szereg składowych, znanych jako barwy proste: czerwoną, pomarańczową, żółtą, zieloną, niebieską, indygo oraz fiolet. Rozszczepienie światła białego na poszczególne barwy nazywane jest dyspersją. Składowe widma światła poruszają się w ośrodku optycznym z różną prędkością i dlatego zostają odchylone pod różnymi kątami.
Definicja Kąt odchylenia – promień świetlny jest w pryzmacie załamywany dwukrotnie. Suma odchyleń od pierwotnego biegu promienia zwana jest kątem odchylenia.
Definicja Pryzmat – przezroczysty element optyczny mający gładkie, wypolerowane powierzchnie, które załamują światło. Zwykle używany w kształcie graniastosłupa trójkątnego.
Definicja Barwy podstawowe – to czerwona, zielona i niebieska, symbolicznie oznaczane jako RGB.
Definicja Barwy proste – to czerwony, pomarańczowy, żółty, zielony, niebieski, indygo i fioletowy.
[Ilustracja interaktywna]
Polecenie Przerysuj pokazany poniżej rysunek do zeszytu. Uporządkuj barwy na ekranie zaczynając od promienia, który został najmniej załamany. Sprawdź swój wynik z rozwiązaniem.
[Ilustracja 3]
Rozwiązanie: [Ilustracja 4]
m90b1a2387461f9b3_1528450119332_0
Rozszczepienie światła białego w pryzmacie na szereg składowych jest zwany dyspersją.
Największy kąt odchylenia ma barwa fioletowa, najmniejszy czerwona. Dyspersja zachodzi dwa razy: po raz pierwszy, gdy światło białe pada na pryzmat, a drugi raz, gdy światło opuszcza pryzmat. Dyspersja światła umożliwia wyjaśnienie wielu zjawisk zachodzących w przyrodzie np. tworzenie się tęczy.