1. What is sound? 2. Name the features of sound. 3. Why do different sound sources, despite producing the wave with the same frequencyfrequencyfrequency, sound different?
The red chart is a symbolic representation of the sound. Its shape includes, among others, the sounds presented in blue colors on the lower drawings. Almost every sound we hear is the sum of several harmonic sounds with different frequencies and amplitudes.
Speaking of the frequencyfrequencyfrequency of the sound is not as obvious as it seems because it is not clearly defined. However, it is not always sensible to talk about the sound frequency. In fact, only one type of sound has a well‑defined (precisely „single”) frequency. This sound is the harmonic wave (sinusoidal) and is called the tone.
Tones are like basic building blocks of sounds - no sounds are simpler than tones. Most of the complex sounds contain many tones, which affect the timbre of the sound.
The tone may be louder or quieter - but it remains the same tone all the time. The volume of each tone depends on its amplitudeamplitudeamplitude. The greater the amplitude of a given tone, the louder it is.
The tone itself does not sound very beautiful. It is simple and poor in timbre. Most common sounds are a mixture of many tones, with some tones lasting longer and other shorter; growing quickly or slowly; waving, intermitting, etc. All these together enable the musician to bring out wonderful mood from a good instrument, put us in a good mood, make us sad, touched, flurried, etc.
Barwa dźwięku – cecha dźwięku, która pozwala odróżnić brzmienia różnych instrumentów lub głosu. Barwa danego instrumentu może zmieniać się nieznacznie w zależności od:
- sposobu wzbudzania drgań (pociągnięcie smyczkiem, szarpnięcie lub uderzenie), - siły wzbudzenia (zatem i głośności dźwięku), - częstotliwości (różne struny mogą wydawać dźwięki nieco różniące się barwą), - zmian w czasie.
Od strony fizycznej patrząc, lepszy instrument wytwarza zazwyczaj więcej tonów niż gorszy, a dodatkowo nie wytwarza np. tzw. „wilczych tonów”, czyli tonów niepożądanych w widmie dźwięku. Wrażenie barwy dźwięku zależy jednak nie tylko od samej obecności tonów, ale także od ich „zachowania”. Istotne jest które tony szybciej zanikają, a które wolniej, jak odbywa się to zanikanie itp. Łatwo odróżniamy dźwięk fortepianu, od dźwięku skrzypiec - wynika to przede wszystkim z faktu, że instrumenty smyczkowe mogą grać bardzo „długie” nuty, a do tego kontrola nad trwaniem dźwięku jest tu o wiele większa niż w przypadku fortepianu. W końcu ten ostatni instrument ma zupełnie inny sposób wydobywania dźwięku.
mfd67c7025ef8c36b_1528449000663_0
Barwa dźwięku
mfd67c7025ef8c36b_1528449084556_0
Drugi
mfd67c7025ef8c36b_1528449076687_0
VIII. Ruch drgający i fale. Uczeń:
6) opisuje mechanizm powstawania i rozchodzenia się fal dźwiękowych w powietrzu; podaje przykłady źródeł dźwięku.
mfd67c7025ef8c36b_1528449068082_0
45 minut
mfd67c7025ef8c36b_1528449523725_0
Wyjaśnienie pojęcia barwy dźwięku.
mfd67c7025ef8c36b_1528449552113_0
1. Wyjaśnienie pojęcia tonu podstawowego.
2. Wyjaśnienie znaczenia harmonicznych dźwięku.
3. Wskazanie zależności barwy dźwięku od składowych harmonicznych.
mfd67c7025ef8c36b_1528450430307_0
Uczeń:
- zna pojęcie tonu podstawowego,
- posługuje się pojęciem składowych harmonicznych i barwy dźwięku.
mfd67c7025ef8c36b_1528449534267_0
1. Pogadanka przedstawiająca nowe wiadomości.
2. Wykład konwersatoryjny.
mfd67c7025ef8c36b_1528449514617_0
1. Samodzielna praca z książką i Internetem.
2. Praca w grupach przy rozwiązywaniu powstałych problemów.
mfd67c7025ef8c36b_1528450127855_0
Odpowiedz na pytania wprowadzające do lekcji:
1. Co to jest dźwięk? 2. Wymień cechy dźwięku. 3. Dlaczego różne źródła dźwięku pomimo emitowania fali o takiej samej częstotliwości brzmi inaczej?
mfd67c7025ef8c36b_1528446435040_0
Barwa dźwięku – cecha dźwięku, która pozwala odróżnić brzmienia różnych instrumentów lub głosu. Barwa danego instrumentu może zmieniać się nieznacznie w zależności od:
- sposobu wzbudzania drgań (pociągnięcie smyczkiem, szarpnięcie lub uderzenie), - siły wzbudzenia (zatem i głośności dźwięku), - częstotliwości (różne struny mogą wydawać dźwięki nieco różniące się barwą), - zmian w czasie.
[Ilustracja 1]
Wykres czerwony to symboliczne przedstawienie dźwięku. Na jego kształt składają się między innymi dźwięki przedstawione kolorami niebieskimi na niższych rysunkach. Prawie każdy dźwięk, który słyszymy jest sumą kilku dźwięków harmonicznych o innych częstotliwościach i amplitudach.
Często mówi się o częstotliwości dźwięku jakby było oczywiste, że jest ona jasno określona. Jednak nie zawsze jest sens mówić o częstotliwości dźwięku. W rzeczywistości tylko jeden typ dźwięku ma dobrze określoną (dokładnie „pojedynczą”) częstotliwość. Dźwięk ten jest falą harmoniczną (sinusoidalną) i nazywa się tonem.
Tony są jakby podstawowymi cegiełkami dźwięków - nie ma dźwięków prostszych niż one, zaś większość dźwięków złożonych zawiera wiele tonów, co wpływa na barwę dźwięku.
Ton może być głośniejszy lub cichszy - jednak cały czas będzie to ten sam ton. Głośność każdego tonu zależy od jego amplitudy. Im większa jest amplituda danego tonu, tym on głośniejszy.
Ton sam w sobie nie brzmi zbyt pięknie. Jest do dźwięk prosty, ubogi barwowo. Większość zwykłych dźwięków jest mieszaniną wielu tonów, przy czym jedne tony mogą trwać dłużej, inne krócej; narastać szybko, lub wolno; falować, urywać się itp. Wszystko to razem powoduje, że muzyk potrafi z dobrego instrumentu wydobyć cudowny nastrój, wprawić nas w dobry humor, zasmucić, wzruszyć, zdenerwować itp.
Od strony fizycznej patrząc, lepszy instrument wytwarza zazwyczaj więcej tonów niż gorszy, a dodatkowo nie wytwarza np. tzw. „wilczych tonów”, czyli tonów niepożądanych w widmie dźwięku. Wrażenie barwy dźwięku zależy jednak nie tylko od samej obecności tonów, ale także od ich „zachowania”. Istotne jest które tony szybciej zanikają, a które wolniej, jak odbywa się to zanikanie itp. Łatwo odróżniamy dźwięk fortepianu, od dźwięku skrzypiec - wynika to przede wszystkim z faktu, że instrumenty smyczkowe mogą grać bardzo „długie” nuty, a do tego kontrola nad trwaniem dźwięku jest tu o wiele większa niż w przypadku fortepianu. W końcu ten ostatni instrument ma zupełnie inny sposób wydobywania dźwięku.
Poniżej na slajdach przedstawiono dźwięki o takim samych tonach podstawowych wydawanych przez różne instrumenty.
[Slideshow]
Polecenie
Odszukaj w Internecie generator dźwięków. np. taki jak na ilustracji.
[Ilustracja 2]
Zmieniając różne rodzaje dźwięku zauważ różnice w barwie.
[Ilustracja 3]
Różnice w barwie sprawdź dla różnych częstotliwości tonu podstawowego.
mfd67c7025ef8c36b_1528450119332_0
Barwa dźwięku – cecha dźwięku, która pozwala odróżnić brzmienia różnych instrumentów lub głosu. Barwa danego instrumentu może zmieniać się nieznacznie w zależności od:
- sposobu wzbudzania drgań (pociągnięcie smyczkiem, szarpnięcie lub uderzenie), - siły wzbudzenia (zatem i głośności dźwięku), - częstotliwości (różne struny mogą wydawać dźwięki nieco różniące się barwą), - zmian w czasie.