Liczba ludności i jej zmiany po II wojnie światowej
Scenariusz lekcji – Liczba ludności i jej zmiany po II wojnie światowej
uczeń zna liczbę ludności Polski,
uczeń zna pojęcie: przyrost naturalny,
uczeń wie jak obliczyć współczynnik przyrostu naturalnego, zgonów i urodzeń.
uczeń potrafi wymienić przyczyny strat ludności,
uczeń potrafi wymienić przyczyny zmian liczby ludności Polski,
uczeń potrafi wymienić czynniki wzrostu liczby ludności po II wojnie światowej,
uczeń potrafi na podstawie analizy danych prognozować zmiany liczby ludności w przyszłości.
Metoda i forma pracy
Formy pracy: grupowa
Metody: karta pracy – praca z tekstem źródłowym (tekst z podręcznika), praca z mapą
Środki dydaktyczne
Podręcznik „Planeta 3” (str. 62 – 64), Niezbędnik, rocznik statystyczny, Atlas geograficzny „Polska, kontynenty, świat” str.5 PPWK „Nowa Era” lub Atlas Świata, str. 92 – 93, Wyd. Rożak; Szkolny słownik pojęć geograficznych J. Flisa, karty pracy.
Przebieg lekcji
Faza przygotowawcza
część organizacyjna (powitanie, sprawdzenie obecności),
nauczyciel zadaje pytania sprawdzające wiadomości z poprzedniej lekcji a następnie wykorzystując wiadomości z lekcji historii dotyczące państwa polskiego nawiązuje do nowego tematu lekcji :
jak przebiegały granice państwa polskiego na przestrzeni dziejów?
czy liczba mieszkańców Polski była taka sama?
jakie czynniki decydowały o zmianach liczby ludności w Polsce?
nauczyciel dzieli klasę na 3 kilkuosobowe grupy np. przez odliczenie 1 – 3 lub wg innego sposobu.
nauczyciel zapisuje na tablicy temat lekcji, wyjaśnia cele lekcji, podaje wymagania edukacyjne i rozdaje karty pracy podając czas na rozwiązanie zadania (15 – 20 minut),
praca w grupach w oparciu o podręcznik i inne źródła informacji,
uczniowie wykonują zadania z karty pracy. Nauczyciel kontroluje ich pracę, pomaga i wyjaśnia,
nauczyciel prosi przedstawicieli grup uczniów o zaprezentowanie rozwiązanej karty pracy,
nauczyciel ocenia pracę uczniów.
wykorzystując foliogram „Współczynnik przyrostu naturalnego w Polsce” lub rys. 63 z podręcznika, nauczyciel omawia sposób prawidłowego odczytywania wykresu, prosi uczniów o wskazanie na wykresie okresu wyżu i niżu demograficznego, wskazuje na wykresie obszar przyrostu naturalnego
nauczyciel zadaje pytania podsumowujące i utrwalające wiadomości np.
jak ocenisz wartość współczynnika przyrostu naturalnego w Polsce?
kiedy w Polsce były okresy wzrostu ludności i czym były spowodowane?
podaj okresy niżu demograficznego w Polsce
dlaczego w Polsce odnotowuje się spadek tempa wzrostu liczby ludności?
Lekcję można też podsumować, wykonując ćwiczenie 1 str. 34 w zeszycie ćwiczeń do geografii „Planeta 3”.
Bibliografia
Atlas geograficzny – „Polska, kontynenty, świat”, Wydawnictwo „Nowa Era” Redakcja Kartograficzna Wrocław 2005.
Ćwiklińska Ewa, Wawrzkiewicz Anna, Zeszyt ćwiczeń do geografii „Planeta 3” Geografia fizyczna i społeczno‑ekonomiczna Polski, Wydawnictwo M. Rożak Gdańsk –Straszyn.2004.
Czekańska Zdzisława, Wojtkowicz Zofia, Aktywne metody w edukacji geograficznej. Propozycje metodyczne do pracy z uczniem w gimnazjum część I i II, SOP Toruń 1999.
Flis Jan, Szkolny słownik geograficzny, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. Warszawa 1982.
Ilustrowany Atlas Świata dla gimnazjum, Wydawnictwo Rożak. Straszyn k. Gdańska 2006
Książka nauczyciela zintegrowana z podręcznikiem „Planeta 3” Wydawnictwo M. Rożak. Gdańsk –Straszyn 2004.
Szubert Mariusz. Podręcznik do geografii „Planeta 3”.Geografia fizyczna i społeczno‑ekonomiczna Polski (str.50–53) Wyd. M. Rożak Gdańsk –Straszyn 2004.