Ilustracja przedstawia czarno‑białe zdjęcie „Stradów. Droga pod grodziskiem”, autorstwa Pawła Pierścińskiego. Fotografia ukazuje wyschnięte koryto rzeki w otoczeniu zboczy pagórków. W oddali ujęte są zagajniki drzew. Piasek na dnie doliny tworzy biały pofalowany rysunek. Również ustępy w zboczach oraz dróżki biegnące po jego krawędzi, układają się w pourywane i ciągłe linie.
Wprowadzenie
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela:
RUBjGXWYjqa1C
1
I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:
I.5) charakteryzuje pozostałe środki wyrazu artystycznego, takie jak: linia, plama, faktura; wykorzystuje wskazane środki w działaniach plastycznych (kompozycjach z wyobraźni i transpozycji natury);
II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych. Uczeń:
II.2) wyraża w pracach plastycznych uczucia i emocje wobec rzeczywistości, a także płynące z inspiracji muzycznych czy literackich (impresja i ekspresja); rysuje, maluje, ilustruje zjawiska i wydarzenia realne i wyobrażone (także w korelacji z innymi przedmiotami);
II.6) stosuje różnorodne techniki plastyczne (proste techniki graficzne, rzeźbiarskie, malarskie, elementy obrazowania cyfrowego fotograficznego i z wykorzystaniem wybranych graficznych programów komputerowych).
Nauczysz się
rozróżniać i nazywać rodzaje linii;
dostrzegać linie w przyrodzie;
dostrzegać zróżnicowanie linii w dziełach sztuki;
stosować zróżnicowane linie w twórczości własnej;
wyjaśniać pojęcia: kontur, kreska, linia.
Obrazy wokół nas
Obrazy towarzyszą człowiekowi przez całe życie. Widzimy je wokół siebie w postaci plam barwnych, detali, często także pojawiają się jako linieLinialinie. Możemy je zauważyć jako linie elektryczne. Pojawiają się także w koronach drzew, gałęziach, trawie, widzimy je w drutach, prętach, są nimi ślady na piasku, bruzdy na polu.
R1Sf7gFTeCon41
R8o9xuI6dDNNM1
R5283HqmZIIVO1
R1eODdkXWxBU71
ROtXjM6Dve9vP1
ReTuxcDeGy42F1
R2YIqxy0a06ER1
Ri5TLRzdBSZNy1
R14ZxjFiiFumD1
R15wiTnNdSkTJ1
RgxTH6ggr2TYu1
RZ8Zaqb6anfRX1
Ro7dYcYjSxNmn
Ćwiczenie 1
RWc0TueVg5cPJ
Ćwiczenie 2
Polecenie 1
Zapoznaj się z fotografiami pejzaży. Inspirując się nimi, wykonaj zdjęcie swojej okolicy, w którym głównym środkiem wyrazu będzie linia.
linie proste przerywane – grube lub cienkie (możesz wykorzystać gumkę),
linie łamane – grube lub cienkie, także przerywane (mogą na siebie nachodzić),
linie łukowate – grube lub cienkie, także przerywane (mogą na siebie nachodzić),
linie powyginane – grube lub cienkie, także przerywane (mogą na siebie nachodzić),
linie nieregularne – grube lub cienkie, także przerywane (mogą na siebie nachodzić),
linie odnoszące się do nazw znanych z otoczenia: linia falista, linia sprężynowata, linia trawiasta twarda, linia trawiasta miękka, linia zygzakowata.
R1WeXxTCzczJ71
Przyjrzyj się, jak problem różnicowania kreskiKreskakreski przedstawił artysta. Poniżej zamieszczono dwie reprodukcje dzieł sztuki, w których artysta nawiązał do techniki rysunku. Na pierwszym zdjęciu widać olbrzymi ołówek, podstawowe narzędzie rysownika, na drugim - zróżnicowane linie, zapisane kredą na tablicy.
R1NIsVFSgd0gI1
R1VqX3iRgbs531
Polecenie 3
Opierając się na wcześniejszych przykładach narysowanych przez Ciebie linii oraz inspirując się pracą artysty, narysuj w okienku poniżej pięć samodzielnie wymyślonych, różnych, mieszanych, kombinowanych linii (mogą to być np. łączone linie proste, krzywe, łukowate i przerywane, spiralne, cienkie i grube).
R1WeXxTCzczJ71
Inna wersja zadania
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem abstraktu.
W ten sposób dowiedziałeś się, jak może być zróżnicowana linia, za pomocą której możesz wykreować świat – zarówno ten realny, jak i wymyślony. Wszystkie narysowane przez Ciebie linie to kreski – konkretne znaki, z których powstaje rysunek. Więcej o różnicy między linią a kreską dowiesz się podczas lekcji „Kreślę, szkicuję, rysuję. Materiały rysunkowe i sposoby ich wykorzystania”.
Kontury
Klikając w aktywne punkty na ilustracjach przekonasz się jak poniższe obiekty wyglądają z dopasowanym do nich konturemKonturkonturem.
R1eGn9Ud5rGTU
RujJPNyhVAsbG
RmhpZpypwwMOZ
Czy zauważyłeś, że konturKonturkontur w rzeczywistości nie istnieje? Bywa jednak używany w rysunku, by pokazać kształt przedmiotów i postaci.
Linie
RTdBP3u5ViBSL
Ćwiczenie 3
Polecenie 4
Poprzednie ćwiczenie (linie przedstawiające Twoje nastroje) wykonaj teraz narzędziami komputerowymi. Następnie porównaj prace tworzone tradycyjnie i komputerowo. Zwróć uwagę na: dokładność wykonania, płynność linii, szybkość wykonania prac, łatwość wprowadzania zmian, zadowolenie z efektu końcowego. Wymień spostrzeżenia na temat swoich prac z koleżanką/kolegą.
R1WeXxTCzczJ71
Inna wersja zadania
Wysłuchaj nagrania abstraktu, ułóż do niego pytania i zadaj je koledze.
Polecenie 5
We wcześniejszych ćwiczeniach używaliśmy różnych określeń linii ze względu na ich kształt np. linia zgeometryzowana, linia przerywana, linia powyginana. Nadawaliśmy również liniom nazwy, ze względu na skojarzenie z nastrojem, jakie mogą wywołać: linia wesoła czy linia smutna. Poniżej są przedstawione prace artystów wykonane klasyczną techniką rysunkową – ołówkiem na papierze, w których ważną wartością plastyczną jest linia. Spróbuj znaleźć dla tych linii ciekawe i pasujące nazwy.
RwKoNq1C9iWjz1
Linie w szczelinie proponuję nazwać liniami:
R1TPFaxuU3cRM
RI1yA1i9zlOIo1
Linie pomiędzy bryłami proponuję nazwać liniami:
R16SRJZid2dqi
REncrLxe7Apri1
Linie przedstawiające trawy proponuję nazwać liniami:
RGfgAZLTszDVy
R12jYE6MndBCf1
Linie przedstawiające pęknięcia w asfalcie proponuję nazwać liniami:
RW1rapAE88rnz
R1PbWbi90Qsdh
Ćwiczenie 4
Przyporządkuj definicję do hasła. Kontur. Możliwe odpowiedzi: 1. ślad, jaki na płaszczyźnie pozostawia narzędzie rysunkowe. 2. najczęściej jest to linia ukazująca kształt, zarys postaci lub przedmiotów. 3. jeden z podstawowych elementów formy plastycznej, powstaje na miejscu styku plam barwnych i światłocieniowych. Kreska. Możliwe odpowiedzi: 1. ślad, jaki na płaszczyźnie pozostawia narzędzie rysunkowe. 2. najczęściej jest to linia ukazująca kształt, zarys postaci lub przedmiotów. 3. jeden z podstawowych elementów formy plastycznej, powstaje na miejscu styku plam barwnych i światłocieniowych. Linia. Możliwe odpowiedzi: 1. ślad, jaki na płaszczyźnie pozostawia narzędzie rysunkowe. 2. najczęściej jest to linia ukazująca kształt, zarys postaci lub przedmiotów. 3. jeden z podstawowych elementów formy plastycznej, powstaje na miejscu styku plam barwnych i światłocieniowych.
Przyporządkuj definicję do hasła. Kontur. Możliwe odpowiedzi: 1. ślad, jaki na płaszczyźnie pozostawia narzędzie rysunkowe. 2. najczęściej jest to linia ukazująca kształt, zarys postaci lub przedmiotów. 3. jeden z podstawowych elementów formy plastycznej, powstaje na miejscu styku plam barwnych i światłocieniowych. Kreska. Możliwe odpowiedzi: 1. ślad, jaki na płaszczyźnie pozostawia narzędzie rysunkowe. 2. najczęściej jest to linia ukazująca kształt, zarys postaci lub przedmiotów. 3. jeden z podstawowych elementów formy plastycznej, powstaje na miejscu styku plam barwnych i światłocieniowych. Linia. Możliwe odpowiedzi: 1. ślad, jaki na płaszczyźnie pozostawia narzędzie rysunkowe. 2. najczęściej jest to linia ukazująca kształt, zarys postaci lub przedmiotów. 3. jeden z podstawowych elementów formy plastycznej, powstaje na miejscu styku plam barwnych i światłocieniowych.
Przyporządkuj definicję do hasła.
jeden z podstawowych elementów formy plastycznej, powstaje na miejscu styku plam barwnych i światłocieniowych., ślad, jaki na płaszczyźnie pozostawia narzędzie rysunkowe., najczęściej jest to linia ukazująca kształt, zarys postaci lub przedmiotów.
Kontur
Kreska
Linia
Polecenie 6
Na zdjęciu poniżej możesz zobaczyć zupełnie inne podejście do sztuki, w którym autor dzieła także wykorzystuje linie dla osiągnięcia efektu artystycznego. Tym razem linie tworzone są przez źdźbła rosnącej trawy.
Inspirując się pracą artysty, zasadź ziarna trawy w dowolnym, celowo wybranym, niekoniecznie typowym naczyniu (np. w szufladzie, w kaloszu, w pękniętej piłce). Poszczególne fazy wzrostu trawy dokumentuj zdjęciami, zwracając szczególną uwagę na pokazanie linii.
R1QhvMCH2WZsB1
RarlBNZ8ZTcwN
Ćwiczenie 5
RboFwroYHooKS
Ćwiczenie 6
R1DNJyj0DUTPc
Ćwiczenie 7
Słownik pojęć
Kontur
Kontur
najczęściej jest to linia ukazująca kształt, zarys postaci lub przedmiotów.
Kreska
Kreska
ślad, jaki na płaszczyźnie pozostawia narzędzie rysunkowe.
Linia
Linia
jeden z podstawowych elementów formy plastycznej, powstaje na miejscu styku plam barwnych i światłocieniowych.