Ludzie i miejsca. Sieraków od renesansu do baroku

Najdawniejsze dzieje Sierakowa

Sieraków został założony w XIII wieku na szlaku handlowym prowadzącym z Poznania przez Drezdenko do Szczecina. W latach 1391 – 1399 dziedziczką miasta była Wichna, zwana wojewodziną z Sierakowa, która lokowała miasto na prawie niemieckim i zbudowała pierwszy zamek. Następnie właścicielami Sierakowa została rodzina Nałęczów, która przyjęła nazwisko Sierakowskich. W 1416 Władysław Jagiełło odnowił na ich prośbę przywilej lokacyjnylokacjalokacyjny Sierakowa na prawach magdeburskich. W 1450 roku właścicielem miasta został wojewoda poznański Łukasz I Górka. Jego syn, Uriel Górka, wybudował w Sierakowie szpital i kościół pod wezwaniem św. Ducha. Zmarły w 1551 roku Andrzej Górka obdarzył Sieraków prawem składu w 1524 roku. W XVI wieku mieszkańcy trudnili się rolnictwem oraz drobnym rzemiosłem. W 1580 roku w mieście działało pięciu piekarzy, garncarzy i komorników, czterech szewców i kowali, trzech rzeźników, krawców i sukienników, dwóch kuśnierzykuśnierzkuśnierzy, kupców, szynkarzy, rybaków i budowniczych. Miejscowy dziedzic posiadał foluszfoluszfolusz i dwa młyny napędzane kołami wodnymi. Rodzina Górków w 1591 roku odsprzedała miasto wraz z czternastoma okolicznymi wsiami Piotrowi Opalińskiemu.

Okres, w którym ta rodzina była właścicielami miasta, należy do najpomyślniejszych w jego historii. Nowy właściciel rozpoczął budowę kościoła bernardyńskiego. W mieście założono drukarnię i powstał teatr. W 1649 roku Krzysztof Opaliński wspólnie z bratem Łukaszem Opalińskim założył w mieście gimnazjum, którego program współtworzył pedagog braci czeskich Jan Ámos Komenský. W 1658 roku do miasta przybył król polski Jan II Kazimierz Waza wraz z małżonką Ludwiką Marią Gonzagą, która wyjechała stąd do Berlina. Król podczas pobytu zwiedził okolicę m.in. pobliski Drzeń. Ostatnia właścicielka Sierakowa z rodu Opalińskich, Maria LeszczyńskaMaria LeszczyńskaMaria Leszczyńska, wniosła Sieraków w wianie królowi francuskiemu, Ludwikowi XV. Miasto kupił w 1752 roku minister króla Augusta III Sasa, Henryk Brühl. Pod koniec XVIII wieku właścicielem miasta został polski hrabia Łukasz Bniński. W mieście odbywało się wówczas 8 jarmarków rocznie. W 139 domach żyło wówczas 1206 mieszkańców oraz 21 zakonników. Znajdowała się w nim cegielnia, a warsztaty posiadali liczni rzemieślnicy: 21 szewców, 18 krawców, 12 kuśnierzy, po 11 sukienników i kupców, 10 rzeźników, po 6 stolarzy i kowali, po 4 garncarzy, piekarzy i muzykantów, po 3 rybaków, ślusarzy, golarzy i kołodziejówkołodziejkołodziejów, po 2 płócienników, cieśli, murarzy i mydlarzy.

R5u95Sf8hp8Qf

Obraz przedstawia sylwetkę Krzysztofa Opalińskiego na pogrzebowym katafalku. Ciało mężczyzny z brodą ułożone na wznak ze splecionymi dłońmi, odziane w purpurowy płaszcz i czapkę. Pod gęstą brodą i wąsami, na szyi, widoczny krzyżyk na złotym łańcuszku. W splecionych dłoniach mężczyzna trzyma różaniec. Dookoła katafalku rozstawione w równych odstępach lichtarze z wysokimi, płonącymi świecami. W tle widoczne elementy architektoniczne wystroju kościoła.

Zabytki Sierakowa – kościół pobernardyński

R17ssr7wq3QUj

Zdjęcie przedstawia widok współczesny na kościół w Sierakowie. Wejście do wnętrza świątyni i fragment fasady są zasłonięte przez koronę drzewa. Widoczne są za to dwie wieżyczki od strony kruchty świątyni. Ich wystrój zewnętrzny opiera się na wątkach klasycystycznych i barokowych. Wieże mają podstawę na równi z początkiem wielospadowego dachu złożonego z dachówek. Są o podstawie kwadratu. W górnych partiach na fasadzie widoczne dwa zegary tarczowe, na wieży po prawej stronie widać zegar na bocznej ścianie. W szczytowej partii wieże zwężają się do formy wieloboków, nad którymi górują kopuły osłaniające część dzwonną. Na szczytach każdej z kopuł krzyże łacińskie. W głębi, za wieżami, widoczna sygnaturka o podobnym kształcie. Pod nią dach wielospadowy, z wykuszem w którym wbudowano otwór okienny. Boczne elementy kościoła, w tym skrzydło na prawo od nawy głównej również utrzymane w porządku klasycystycznym, poprzez wyznaczenie linii pilastrów. Gzyms pod dachem na całej długości fasady skrzydła, widoczny także fragment pod wieżą z lewej strony. Na pierwszym planie wielospadowe dachy dwóch domostw, częściowo zasłonięte przez drzewa i krzewy.

Kościół pobernardyński Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej w Sierakowie nazywany bywa „Perłą Sierakowa”. Jest jedyną budowlą w mieście, która przetrwała dziejowe kataklizmy. Był częścią ufundowanego w 1619 roku przez Piotra Opalińskiego klasztoru bernardynówBernardynibernardynów. Dla jego wzniesienia Piotr Opaliński zaprosił znanego w Wielkopolsce włoskiego architekta Krzysztofa Bonadurę Starszego. Stworzył on jednonawowy kościół na planie krzyża. Miejsce przecięcia transeptutransepttranseptu z nawąnawanawą przykryte zostało kopułą z latarnią. Nawa i transept znajdują się pod sklepieniem kolebkowym ozdobionym sztukateriąsztukateriasztukaterią w formie geometrycznie ułożonych wałków.

W czterech narożach podstawy kopuły umieszczone zostały herby kolejnych fundatorów świątyni: Opalińskich‑Łodzia, Ostrorogów Lwowskich‑Nałęcz, Kostków‑Dąbrowa i Pileckich‑Leliwa. Pierwotnie kościół nie posiadał wież. Zostały one dobudowane dopiero w 1740 roku przez Katarzynę Opalińską, żonę króla Polski Stanisława Leszczyńskiego. Po skasowaniu zakonu w 1819 roku kościół bernardynów zaczął pełnić rolę kościoła farnego, gdyż pierwszy kościół parafialny spłonął w pożarze w 1817 roku. Po pożarze wież w 1865 roku odbudowano je, zwieńczając blaszanymi hełmami. Nowy chór organowy zbudowano w latach 1927 - 1928 według projektu Stefana Cybichowskiego. W trakcie powojennych prac restauracyjnych odnaleziono w podziemiach pięć sarkofagów rodziny Opalińskich i przeniesiono je w 1995 roku do miejscowego muzeum rodu. Kościół powstawał na przestrzeni wielu lat. Ukończyli go żona Piotra Opalińskiego Zofia z Kostków i jej synowie: Krzysztof i Łukasz. Wewnątrz świątyni znajdują się dwa nagrobki rodu Opalińskich. Pierwszy wzniesiono dla Piotra Opalińskiego w 1642 roku. Przedstawia klęczącego pod krzyżem rycerza, uosabiającego zmarłego. Nagrobek z czarnego marmuru i alabastrowe rzeźby wykonane zostały przez włoskiego rzeźbiarza pracującego w Polsce, Sebastiana Salę. Nagrobek znajduje się w transepcie, naprzeciw ołtarza Matki Boskiej. Drugi z nagrobków zbudowano dla teściów króla Stanisława Leszczyńskiego: zmarłego w 1695 roku Jana Karola Opalińskiego oraz dla jego zmarłej w 1701 roku Zofii z Czarnkowskich Opalińskiej.  Znajduje się on po lewej stronie nawy, w pobliżu wejścia do kościoła. Ufundowany został w 1748 roku przez Marię Leszczyńską. W górnej części wysokiego nagrobka umieszczono portrety zmarłych. Nagrobek ozdobiony jest posągami niewolników tureckich. Łaciński napis umieszczony w jego centralnej części głosi chwałę rodów Opalińskich, Leszczyńskich i Czarnkowskich. We wczesnobarokowym ołtarzu głównym z 1642 roku znajduje się obraz Zdjęcie z krzyża namalowany przez flamandzkiego malarza Artusa Wolfforta. Powyżej niego umieszczony został obraz przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. Boczne części ołtarza podtrzymywane są od dołu przez cztery rzeźby aniołów. W nich umieszczono figury świętych: Wojciecha i Stanisława, wyżej Piotra i Pawła oraz aniołów z narzędziami męki pańskiej. Całość zdobi wiciowy ornament. W bocznych ołtarzach umieszczone zostały inne malowidła m.in. obraz Madonna na smoku Krzysztofa Boguszewskiego z późnorenesansowego tryptyku z 1629 roku. W prezbiterium znajdują się zaś bogato intarsjowane stalle. Wykonane zostały w 1641 roku przez bernardyna z Poznania, brata Hilariona, który nawet w jednej rzeźbionej scenie umieścił swoją podobiznę. Motywem zdobiącym są ornamenty roślinne, groteski, wazony, ptaki i profile ludzi. Pomiędzy nie wpleciono sceny z polowań. Dziełem Hilariona jest również ława kolatorska, w której zasiadali możni opiekunowie kościoła. Wizerunki świętych odnoszą się do najwybitniejszych postaci z rodu Opalińskich.

Opalińscy

Opalińscy herbu Łodzia - w polu czerwonym łódź złota. Anegdota herbowa wyjaśnia symbolikę i barwę: „My pływamy we krwi naszych wrogów”. Herb pojawił się w początkach XIV w., najstarszy zapis o nim pochodzi z 1415 r.

W XVI w. Opalińscy stali się więc jednym z czołowych rodów wielkopolskich. Stopniowo i coraz skuteczniej stawali do rywalizacji o prymat w dzielnicy z do tej pory bezkonkurencyjnym rodem Górków. Sięgali po urzędy senatorskie, ale jeszcze nie te najwyższe, podobną rangę miały ich kariery dworskie i w stanie duchownym. Sukces i wzrost znaczenia wiązały się też z mariażamimariażmariażami zawieranymi z członkiniami innych znaczących rodów, co wydatnie wzmacniało pozycję polityczną i majątkową. Na drodze do potęgi Opalińscy zdążyli się więc w XVI w. skoligować ze Zborowskimi, Leszczyńskimi, Sieniawskimi, Kościeleckimi, Myszkowskimi, Lubrańskimi, Tęczyńskimi. Pod koniec XVI w., jak przystało na znaczący ród, z Opalińskich wyłoniła się druga linia, zwana sierakowską, biorąca swą nazwę od siedziby ulokowanej w rozbudowanym z czasem zamku w Sierakowie. Mimo postępów ruchu reformacyjnego w Wielkopolsce Opalińscy pozostali przez cały ten czas wierni katolicyzmowi. To zaś przysporzyło im kolejnych atutów w dobie długiego panowania Zygmunta III Wazy. Wśród znaczniejszych członków rodu z tego okresu wymienić trzeba senatorów: Piotra (zm. 1506 r.) – kasztelana lądzkiego, jego syna tegoż imienia (zm. 1551 r.) – kasztelana gnieźnieńskiego, Jana (zm. 1561 r.) – kasztelana santockiego, Andrzeja Opalińskiego (1540 - 1593) –marszałka wielkiego koronnego (stronnika Habsburgów po ucieczce Walezego), starostę wielkopolskiego, a wcześniej kasztelana śremskiego i przemęckiego. Znaczniejszą karierę duchowną zrobił Sebastian (zm. 1538 r.) – prepozyt (przewodniczący kapituły kanoników) w Kaliszu i prepozyt kapituły katedralnej poznańskiej, wcześniej także sekretarz królewski. Urząd krajczego (pomocnika stolnika) pełnił z kolei Piotr (zm. 1600 r.).

Szczyt potęgi Opalińskich przypadł na XVII w. Wysokie godności i zaszczyty osiągane przez przedstawicieli rodu dawały duże możliwości realizacji planów politycznych. Jednak w niełatwym okresie wojen wybory Opalińskich nie zawsze były trafne. Krótka kariera marszałka wielkiego koronnego Andrzeja Opalińskiego (1540 - 1593), który w 1574 r. zapłacił urzędem za gorliwe popieranie Habsburgów, mogła stanowić wystarczającą przestrogę. Opalińscy w XVII w. dzierżyli urzędy centralne, bywali senatorami i biskupami, zgromadzili też ogromny majątek.

Emanacją potęgi rodu stał się niewątpliwie Łukasz Opaliński starszy (1581 – 1654). Był synem wspomnianego wyżej Andrzeja i Katarzyny z Kościeleckich. Jako młodzieniec w trakcie trzyletniej podróży edukacyjnej odebrał staranne zagraniczne wykształcenie na uniwersytetach w Kolonii, Moguncji i Padwie. Po powrocie włączył się w wir życia politycznego. W czasie rokoszurokoszrokoszu sandomierskiego stał konsekwentnie po stronie Zygmunta III. Spory sąsiedzkie, różnice polityczne oraz wyznaniowe, ale także gwałtowne oraz nieustępliwe usposobienie spowodowały wkrótce konflikt Łukasza Opalińskiego ze Stanisławem Stadnickim zwanym Diabłem. Ten kalwinistakalwinizmkalwinista, jeden z przywódców rokoszu sandomierskiego, także swoim temperamentem zasłużył na demoniczny przydomek.

Konflikt, mimo mediacji senatorów i samego króla Zygmunta III, szybko eskalował. W 1607 r. rozpoczęła się lokalna wojna domowa. Najpierw Opaliński ledwo uszedł z życiem napadnięty pod Łukowem, ale szybko wziął odwet, pustosząc dobra rywala: Łańcut i okolicę. Diabeł oddał z nawiązką, pustosząc dzierżawione przez Opalińskiego starostwo leżajskie, co spowodowało znaczne problemy finansowe Łukasza. Nie złamało to wszak jego chęci odwetu, bo przez kolejne dwa lata cierpliwie zbierał pieniądze na zaciąg wojska. Uderzył z impetem w 1610 r. Najpierw obległ i zdobył Wojutycze, biorąc do niewoli żonę Stadnickiego. Potem, pod Tarnawą, błyskawicznie rozbił oddziały Diabła, nim ten doczekał się odsieczy zaciągniętych na Węgrzech żołnierzy. Stadnicki zginął w czasie ucieczki. Jego zwłoki jako banity prezentował potem Opaliński w grodzie przemyskim.

Zygmunt III za lojalność w czasie rokoszu w 1617 r. nominował Opalińskiego na urząd kasztelana poznańskiego. Radził się go w sprawach Śląska w obliczu rozpoczynającej się właśnie wojny trzydziestoletniej. Opaliński twardo stał po stronie Habsburgów. Wstąpił nawet do organizowanej w Europie przez posła cesarskiego hr. Althana dość tajemniczej, elitarnej organizacji Milicji Chrześcijańskiej, której celem była obrona interesów katolickich. Zyskawszy zaufanie Zygmunta III w 1620 r., doczekał się nominacji na urząd marszałka nadwornego koronnego. Od razu niemal wykazał się niepospolitą zasługą. W trakcie zamachu na króla, jakiego dopuścił się szaleniec Michał Piekarski, to właśnie Opaliński, trzepnąwszy z całą siłą napastnika dzierżoną od niedawna laską marszałkowską, uratował Zygmunta III (patrz ramka „Piekarski na mękach”). To jeszcze bardziej zbliżyło go do dworu. Od tej pory aktywnie występował na sejmach, popierał politykę monarszą i towarzyszył władcy w podróżach. W 1630 r. został marszałkiem wielkim koronnym.

W dobrych relacjach pozostawał także z Władysławem IV, choć pod koniec życia sprzeciwiał się planom wojny z Turcją. Po objęciu tronu przez Jana II Kazimierza, w trudnym okresie wojen kozackich, stracił Opaliński energię i zdrowie. Na przełomie 1649/50 r. złożył oczekiwaną rezygnację z urzędu marszałka wielkiego i został wojewodą rawskim. Ostatnie cztery lata życia spędził w swych dobrach, a miał gdzie, bo uchodził za najzamożniejszego z rodu w całej jego historii. O pokolenie młodszym i pochodzącym z linii sierakowskiej był Łukasz Opaliński młodszy (1612–62). Kształcił się w Lowanium, potem krótko posmakował atmosfery uniwersytetów paryskiego i orleańskiego, by wreszcie w Padwie piastować nawet godność konsyliarza nacji polskiej, czyli przedstawiciela wszystkich studiujących tam Polaków. Zamiłowanie do ksiąg pozostało mu na całe życie i zaowocowało później twórczością literacką. Po powrocie do kraju w 1630 r. zaczął posłować na sejmy, by osiem lat później zostać nawet marszałkiem izby poselskiej. Opowiadał się po stronie najpierw Władysława IV, a następnie z jeszcze większą energią wspierał Jana Kazimierza.

W 1650 r. został marszałkiem nadwornym koronnym. Zaangażował się m.in. w proces Hieronima Radziejowskiego oskarżonego o zdradę króla i spiskowanie z hetmanem zaporoskim Bohdanem Chmielnickim. Po ucieczce Radziejowskiego i wydaniu na niego wyroku skazującego Opaliński otrzymał część jego starostw. W czasie potopu szwedzkiegopotop szwedzkipotopu szwedzkiego pozostał lojalny królowi i przebywał na emigracji na Śląsku. Podpisywał traktat w Oliwie (1660 r.). Potem najpierw wspierał stronnictwo habsburskie, utrudniając wprowadzanie postulowanych przez króla reform. Przeszedł jednak do profrancuskiego stronnictwa królowej Ludwiki Marii Gonzagi. Zmarł w 1654 roku, w swych dobrach w Rytwianach, gdzie go pochowano.

Łukasz Opaliński młodszy należy niewątpliwie do niezbyt licznego grona magnatów I Rzeczpospolitej, którzy zapisali się na kartach dziejów polskiej literatury. Z powodzeniem próbował tak popularnej wówczas formy dialogu, pisząc „Rozmowę Plebana z Ziemianinem” (1641 r.). Czyniąc Plebana uosobieniem postępowych sił monarchicznych, a Ziemianina – anarchizującej wolności szlacheckiej, stworzył jeden z najlepszych dialogów politycznych polskiej literatury XVII stulecia, przedstawiając przy tym ciekawy program reformy sejmu. W 1648 r. ogłosił w Gdańsku „Obronę Polski”. Była to błyskotliwa odpowiedź na popularne wówczas w Europie dziełko Szkota Jana Barclaya „Icon animorum”. W owym kąśliwym utworze autor dokonywał zjadliwych charakterystyk narodów europejskich. A najbardziej dostało się Skandynawom, Polakom i Moskalom. Opaliński podkreślał nie tylko niezrozumienie przez Szkota istoty ustroju polskiego i zamiłowania Polaków do wolności, ale też podkreślał zalety narodu, któremu nie brak zamiłowania do kultury. Inna rzecz, że przy okazji przyczynił się do rozwoju szlacheckiej megalomanii. Ogólnie zapisał się jako autor przynajmniej 15 utworów, ale niektórzy badacze historii literatury przypisują mu więcej dzieł.

Zamiłowania do literatury nie brakowało również rodzonemu starszemu bratu Łukasza – Krzysztofowi Opalińskiemu (ok. 1609 - 1655). Odebrał on wykształcenie w czasie podróży edukacyjnej po Europie. Pisał zręczne i zjadliwe satyry. Założył w Sierakowie gimnazjum, które wspierał wybitny ówczesny pedagog Jan Amos Komeński. Krzysztof Opaliński aktywnie działał na sejmikachsejmik ziemskisejmikach i posłował na sejmy. W 1637 r. został wojewodą poznańskim. Inaczej niż brat, nie wspierał polityki polskich Wazów. Ostro występował zwłaszcza przeciw Janowi Kazimierzowi. OdiumodiumOdium na jego nazwisku położyły wydarzenia z początków potopu szwedzkiego. Otóż Opaliński wraz ze spowinowaconym wojewodą kaliskim Andrzejem Karolem Grudzińskim w lipcu 1655 r. stanął z ok. 14 tys. pospolitego ruszeniapospolite ruszeniepospolitego ruszenia naprzeciw armii szwedzkiej Arvida Wittenberga. Nie wdając się w militarne szczegóły, powiedzmy, że bitwa zakończyła się niepowodzeniem, duża część szlachty zbiegła, zaś dowódcy polscy poddali Wielkopolskę Szwedom. Krzysztof Opaliński nie miał szans na rehabilitację podczas potopu szwedzkiego. Zmarł bowiem jeszcze w grudniu 1655 r. i spoczął w rodowej nekropolii w Sierakowie. W kolejnym pokoleniu mimo zajmowania urzędów i godności państwowych pozycja rodu wyraźnie słabła. Choć jeden z mariaży zaowocował niespodziewanym wyniesieniem rodu. Otóż w maju 1698 r. Katarzyna Opalińska, kasztelanówna poznańska, wyszła za mąż za ówczesnego starostę odolanowskiego Stanisława Leszczyńskiego. Ten zaś w wyniku wkroczenia do Polski króla szwedzkiego Karola XII został wyniesiony na króla Rzeczpospolitej. Klęska Szwedów spowodowała wygnanie pary królewskiej. Ostatecznie, po skomplikowanych losach, Katarzyna z Opalińskich Leszczyńska zakończyła swój żywot w 1747 r. jako księżna Lotaryngii i Baru. Zrodzona z tego małżeństwa Maria Leszczyńska w 1725 r. została żoną króla Francji Ludwika XV. Ostatnim według genealogów Opalińskim h. Łodzia był Leon Wojciech (1708 - 1755), wojewoda mazowiecki, a później sieradzki. Zapisał się w dziejach jako jeden z przywódców konfederacji barskiej (1768 r.) w Wielkopolsce, za co był ścigany. Zbiegł na Śląsk, a jego dobra splądrowano. Zmarł bezpotomnie. O spadek po nim wystąpiły liczne magnackie rody polskie, w tym Czartoryscy, Potoccy, Radziwiłłowie, Kostkowie, ale majątek ostatecznie trafił w ręce króla Prus.

Począwszy od lat 50. XV w., główną siedzibą rodu Opalińskich była wielkopolska Opalenica. W pobliżu miasteczka, nad brzegiem rzeki Mogilnicy, znajdował się zamek. Wiadomo, że otoczony był fosą i murami, pierwotnie miał jedną wieżę, a w jego pobliżu stał dwór. W swoich dziejach był kilkakrotnie rozbudowywany, palony i znów odbudowywany. W efekcie tych prac powstało założenie składające się ze starego i nowego zamku. Siedziba Opalińskich nie zachowała się do naszych czasów, rozebrana po rozbiorach przez Prusaków. Ruiny kolejnego z pałaców Opalińskich można zobaczyć w położonym niedaleko Jarocina Radlinie. Rezydencja powstała na przełomie XVI i XVII w. W początkach XVIII stulecia znalazła się w rękach Sapiehów. Sprzedana następnie kolejnym właścicielom, została w latach 40. XIX w. rozebrana. W dużo lepszym stanie znajduje się dziś druga z siedzib rodu, położona w Sierakowie. Zachowało się jedno z jej skrzydeł. Jan z Bnina Opaliński kupił już istniejący gmach obronny w 1591 r. Po pożarze z 1600 r. budowla została znacznie przebudowana. Zmniejszono dziedziniec, dodano dwie kondygnacje. Kolejni właściciele przerabiali wnętrze, upiększali ogród, wstawili barokowe schody. W 1749 r. zamek wraz z dobrami odkupił od Marii, królowej Francji, Heinrich von Brühl – pierwszy minister Augusta III. Niedługo później go odsprzedał. W 1817 r. pożar zniszczył Sieraków i zamek, który nie odzyskał już nigdy pełni swego kształtu. Obecnie w odbudowanym skrzydle znajduje się Muzeum Zamku Opalińskich. W piwnicach ulokowano mauzoleum, do którego przeniesiono sarkofagi Opalińskich z sierakowskiego kościoła parafialnego.

Piotr Opaliński (1586 - 1624) został właścicielem Sierakowa w 1598 roku. W tym czasie uczył się w kolegium jezuickim w Poznaniu. Zaczął wtedy pisać wiersze łacińskie. Później wyjechał na dalszą naukę do Ingolstadt do Bawarii, gdzie nawet drukował swoje utwory. Przebywał też we Włoszech: w Padwie i w Rzymie. Do kraju powrócił w 1605 roku. Karierę polityczną jako poseł rozpoczął w 1606 roku. Był też dworzaninem i sekretarzem królewskim. W 1616 roku posłował do Moskwy. Rok później brał udział w wyprawie wojennej Władysława IV przeciwko Moskwie. W 1620 roku został kasztelanem poznańskim, a w 1622 roku wojewodą poznańskim. W 1621 roku brał udział w wyprawie chocimskiej. W Sierakowie lokował bernardynów, ale już im nie zdążył wystawić klasztoru i kościoła. Zgromadził znaczny majątek: trzy miasta- Sieraków, Bnin i Czerniew oraz pięćdziesiąt wsi. Pozostawił dwóch synów: wojewodę poznańskiego Krzysztofa Opalińskiego oraz marszałka nadwornego koronnego Łukasza Opalińskiego. Został pochowany w kościele bernardynów w Sierakowie, gdzie jest jego nagrobek. W 1995 roku jego sarkofag został przeniesiony do krypty zamku w Sierakowie.

Słownik pojęć

Bibliografia

Chalasz R., Paczesny A.P., Tomczak R., (2017), Sieraków. Historia nieznana. Wydarzenia, miejsca, ludzie, Sieraków: Wydawnictwo 100 Jezior.

Andrzejewska H., Andrzejewski T., Tomczak P., (2007), Perła wśród jezior. Pobernardyński kościół parafialny w Sierakowie, Poznań: Wydawnictwo Kwartet.

Krause J., Rudy M., Woźniak M., (1995), Sarkofagi rodu Opalińskich. Sieraków, Toruń: Wydawnictwo Troja.