„Ludzie listy piszą”. Struktura i forma listu

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• wie, jakie są cechy listu,

• zna rodzaje listów,

• zna zwroty grzecznościowe oraz zasady ich pisowni.

b) Umiejętności

Uczeń potrafi:

• wskazać części listu,

• samodzielnie napisać list,

• rozpoznać różne rodzaje listów,

• stosować właściwe zwroty grzecznościowe.

2. Metoda i forma pracy

Podająca, praca w grupach, ćwiczenia stylistyczne.

3. Środki dydaktyczne

Materiały przygotowane przez nauczyciela.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel inicjuje rozmowę z uczniami, pytając, czy pisali już kiedyś list, czy dostali od kogoś, czy wiedzą, do kogo można napisać list, w jakich sytuacjach pisze się listy.

b) Faza realizacyjna

Po tej krótkiej rozmowie prowadzący podaje temat lekcji i wyjaśnia jej cel. Następnie dzieli klasę na 6 grup. Dwa zespoły otrzymują kserokopie listów oficjalnych, dwa kolejne przykłady korespondencji między nastolatkami, ostatnia para przykłady listów nastolatka do osoby dorosłej. Wszyscy uczniowie otrzymują kartki zawierające schemat listu (załącznik 1). Nauczyciel prosi o nazwanie poszczególnych elementów.

(1) .................................................................

(2) .................................................................

(3)...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

(4).................................................................

(5).................................................................................................................................................................

Części listu:

1. Data i miejsce

2. Nagłówek

3. Treść listu

4. Podpis

5. Post Scriptum (ewentualne dopiski)

Nauczyciel prosi o przeczytanie po jednym przykładzie każdego z listów. Zadaje uczniom pytania pomocnicze, precyzuje wnioski:

• istnieje wiele rodzajów listów: listy oficjalne, listy nieoficjalne, listy mailowe, listy motywacyjne,

• każdy list posiada swojego adresata, czyli odbiorcę oraz nadawcę, czyli autora listu,

• każdy list posiada specyficzny układ graficzny,

• w listach stosuje się różne – w zależności od odbiorcy – zwroty grzecznościowe.

Następnie proponuje, by uczniowie wykonali ćwiczenia stylistyczne, które pomogą zapamiętać wiadomości na temat pisania listów (załącznik 2).

Uczniowie jako wzór mogą wykorzystać kartę pracy – załącznik 1. Nauczyciel przypomina, iż to niezwykle ważne, by listy zawierały wszystkie istotne elementy:

1. zwrot do adresata

2. przedstawienie się

3. sformułowanie celu listu

4. uzasadnienie prośby (propozycji)

5. zakończenie

Zanim grupy rozpoczną pracę, prowadzący przekazuje uczniom kilka wskazówek:

• stosuj właściwe zwroty grzecznościowe (w zależności od tego, do kogo list jest skierowany),

• pamiętaj o obowiązujących zasadach ortograficznych,

• stosuj odstępy pomiędzy poszczególnymi częściami listu,

• nie zapominaj o akapitach i marginesach.

c) Faza podsumowująca

Zespoły odczytują ułożone przez siebie listy na forum klasy. Nauczyciel ocenia pracę grup.

5. Bibliografia

H. Dobrowolska, Jutro pójdę w świat. Zeszyt ćwiczeń do klasy 6, Wydawnictwo Szkolne
i Pedagogiczne, Warszawa 1999.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

załącznik 1

(1) .................................................................

(2).................................................................

(3)...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

(4).................................................................

(5).................................................................................................................................................................

Części listu:

(1)............................................................................

(2)............................................................................

(3)............................................................................

(4)............................................................................

(5)............................................................................

Przykładowe listy:

Listy nieoficjalne:

Warszawa, 25. 06. 2006

Kochana Ciociu!

W końcu zaczęły się upragnione przeze mnie wakacje. Jestem bardzo szczęśliwa z tego powodu. Moja radość jest tym większa, iż w końcu będę mogła Cię odwiedzić i spędzić z Tobą wspaniałe dwa tygodnie. Co roku przyjeżdżałam sama, ale w tym roku chciałabym bardzo zabrać swoją koleżankę Anię. Dużo jej o Tobie opowiadałam i ona wprost nie może się doczekać, aby Cię poznać. Czy w związku z tym nie masz nic przeciwko temu, abyśmy przyjechały razem? Bardzo Cię proszę o zgodę.

Ściskam bardzo serdecznie

Ola

Gdańsk, 18. 07. 2006

Cześć Stary!

Przemyślałem Twoją propozycję wspólnego wyjazdu na tegoroczne wakacje. Oczywiście jestem jak najbardziej za. Problem wiąże się jedynie z miejscem naszego wyjazdu. Ja proponuję polskie góry, a konkretnie Żywiec. Byłem tam kilka lat temu z rodzicami i było fantastycznie. Panuje świetna atmosfera, okolice są przepiękne, a poza tym mój tata ma tam kolegę, który bez problemu wynajmie nam nocleg za niewielkie pieniądze. Koniecznie napisz, czy przystajesz na moją propozycję lub zadzwoń, a ja wtedy zacznę działać i już wkrótce będziemy mogli się zobaczyć.

Trzymaj się

Kamil

List oficjalny:

Wrocław, 09. 01. 2007

Szanowny Panie Dyrektorze,

Zbliża się koniec semestru, w związku z tym będziemy mieć trochę czasu, by odpocząć po nauce. Bardzo cieszy nas ten fakt, tym bardziej, iż wciąż trwa karnawał, a więc czas radości i zabawy. W tej sytuacji zwracamy się do Pana z prośbą o wyrażenie zgody na zorganizowanie przez naszą klasę karnawałowego balu w szkole. Będzie to doskonałe uwieńczenie naszych sukcesów w pierwszym semestrze oraz świetna okazja do spotkania się we wspólnym gronie.

Z góry dziękujemy za pozytywne rozpatrzenie naszej prośby.

Z poważaniem

Klasa VI A

Załącznik 2

Zadanie 1. Określ nadawcę podanych niżej zwrotów skierowanych do uczniów z Twojej klasy:

moja klasa -.......................................... młodzi gniewni - ..........................................

nasza ekipa - .......................................... małolaci - ..........................................

grupa urwisów - .......................................... bałaganiarze - ..........................................

Zadanie 2. Dopasuj wyrazy z ramki do dwóch rodzajów listu: nieoficjalnego i oficjalnego.

list oficjalny

jaki?

.......................................................................

.......................................................................

.......................................................................

do kogo?

.......................................................................

.......................................................................

.......................................................................

list nieoficjalny

jaki?

.......................................................................

.......................................................................

.......................................................................

do kogo?

.......................................................................

.......................................................................

.......................................................................

Zadanie 3. Nauczyciel prosi uczniów – zgodnie z podziałem na grupy – o napisanie listów:

• oficjalnego – do Dyrektora Szkoły z prośbą o wyrażenie zgody na zorganizowanie imprezy

klasowej,

• nieoficjalnego – do kolegi albo koleżanki z propozycją wspólnego wyjazdu,

• nieoficjalnego – do cioci z zapytaniem, czy można przyjechać do niej z kolegą lub koleżanką na wakacje.

7. Czas trwania lekcji

2 x 45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak