Mądrość świata fraszek. Poznajemy cechy gatunku
Mądrość świata fraszek. Poznajemy cechy gatunku
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń:
wie, co to jest fraszka,
wie, że fraszka to utwór należący do liryki,
zna cechy fraszek,
wie, co to jest puenta,
zna tematykę fraszek.
b) Umiejętności
Uczeń potrafi:
określić temat fraszki,
wymienić tematy fraszek,
wskazać na przykładzie konkretnego utworu cechy fraszki.
2. Metoda i forma pracy
Metoda podająca, heureza, zajęcia praktyczne, praca z całą klasą, praca w parach.
3. Środki dydaktyczne
Gałązka (dość rozwidlona), na której uczniowie powieszą tematy fraszek.
Tematy fraszek zapisane na kartkach do powieszenia na gałązce.
Teksty wybranych przez nauczyciela fraszek.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel informuje o celu lekcji. Podaje pochodzenie słowa: fraszka (wł. franca - drobiazg, bagatela, błahostka). W wazonie stawia gałązkę. Tłumaczy, że jest to tylko jeden z gatunków literackich. Rozdaje teksty z fraszkami.
b) Faza realizacyjna
Uczniowie na podstawie fraszek starają się określić, z jakim rodzajem literackim mają do czynienia. Przypominają sobie wyznaczniki liryki.
Nauczyciel wystawia przed wazon kartkę z napisem: gatunek należy do liryki.
Uczniowie rozpoznają cechy gatunku. Fraszka jest:
krótka,
pisana wierszem,
zwykle żartobliwa,
zręcznie, ciekawie ułożona,
zazwyczaj rymowana,
posiada puentę.
Uczniowie wybierają z kartki fraszkę, która najbardziej im się podoba. Wskazują ją, podając jej tytuł i autora. W ten sposób utrwalają sobie nazwiska twórców fraszek.
Uczniowie starają się zastąpić słowo puenta, np.: konkluzja, morał, nauka, wniosek.
Uczniowie szukają w wybranej przez siebie fraszce nauki, wniosku.
Uczniowie próbują określić tematy fraszek: miłosne, refleksyjne, filozoficzne.
Nauczyciel obwiesza drzewko wskazanymi tematami, odkrywa również te, których uczniowie nie nazwali.
Uczniowie dopasowują tematy do fraszek, zapisanych na kartce.
c) Faza podsumowująca
Uczniowie otrzymują po kartce z zapisaną fraszką. Musi ich być tyle, ile jest uczniów
w klasie. Ich zadaniem będzie połączenie się w ciąg: fraszka (trzymana przez jedną osobę)
i temat, określony przez dowolnego ucznia. Poprawne wskazanie tematu, jest przepustką do odczytania swojej fraszki.
Aby uniknąć w klasie zamieszania, uczniowie pozostają w ławkach, zgłaszając się i wstając tylko wtedy, gdy stwierdzą, że ich temat pasuje do przeczytanej przez poprzedniego ucznia fraszki.
Wąż zostaje w całości odczytany. Uczniowie podają autora fraszki i tytuł.
5. Bibliografia
Słownik terminów literackich, pod red. J. Sławińskiego, wyd. 3. poszerz. i popr., Ossolineum, Wrocław 1998.
http://www.staropolska.gimnazjum.com.pl/barok/JA_Morsztyn/lutnia_10.html
http://www.staropolska.gimnazjum.com.pl/renesans/jan_kochanowski/fraszki/fraszki_11.html
http://www.staropolska.gimnazjum.com.pl/barok/barok_014_001.html
6. Załączniki
Zadanie domowe
Dla wszystkich uczniów:
We fraszce, której tekst otrzymałem na lekcji, znajdę puentę. Sformułuję ją własnymi słowami.
Zadanie dla ambitnych:
Napiszę własną fraszkę.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak