Malarz
Wprowadzenie
Status artysty malarza uzyskuje się po ukończeniu wyższej uczelni artystycznej na kierunku malarstwa. Jednak w tej profesji ważną role pełni rozwój umiejętności plastycznych, doskonalenie techniki, eksperymentowanie z technikami, wypracowanie indywidualnego stylu. Warto konfrontować swoje doświadczenia i umiejętności z innymi, dzielić się doświadczeniem. W celu zdobycia uznania i zyskania popularności warto organizować wystawy, założyć własną stronę z ciekawym portfolio, czy wziąć udział w aukcjach obrazów. Systematyczna praca i cierpliwość mogą okazać się pomocne podczas rozwoju i zapewnić sukces.
charakteryzować pracę malarza;
nazywać narzędzia pracy malarza;
omawiać techniki stosowane przez artystów malarzy;
rozpoznawać pracownie wskazanych malarzy i ich dzieła.
przyporządkowywać dzieła do ich twórców;
określać styl, jakie reprezentują dzieła malarskie i je realizować;
wskazywać rolę multimediów w pracy malarza;
określać funkcje mediów w rozwoju artystycznym malarza.
Jak pracuje artysta?
Miejscem wykonywania pracy artysty jest, w zależności od rodzaju, typu i tematyki dzieła, pracownia lub plenerplener. Wyjątkiem są malowidła naścienne, które wykonuje się np.: w świątyniach, pałacach, domach. Malowidła naścienne mogą pojawiać się również na ścianach innych budowli, np.: teatrów, kawiarni, galerii i in. AtelierAtelier artysty, czyli pracownia wyposażona jest w niezbędne do pracy materiały i narzędzia - np.: podłoża malarskie (papier, płótno), deski, szpachelki, pędzle, gąbki. Oprócz nich w pracowni malarskiej powinny znaleźć się odpowiednie sprzęty. Meblem w pracowni jest sztaluga malarska. Istnieją sztalugi pracowniane lub plenerowe. Pierwsze są statyczne, mają większe rozmiary, drugie – składane, aby można było je łatwo przenosić do pracy w plenerze. Do ekspozycji lub malowania małych formatów służą sztalugi stołowe. Nie wszyscy jednak używają sztalug – artyści malujący wielkie formaty rozkładają podobrazia na podłodze lub rozwieszają na ścianie.
Sztaluga i przygotowanie do pracy malarza
Aby powstała praca malarska, niezbędne są farby oraz narzędzia, którymi się je nanosi. Niezbędne jest również podłoże: ściana, deska, płótno, papier, metal i wiele innych. Niektóre z nich wymagają odpowiedniego przygotowania, zabezpieczenia przed wchłanianiem farby, na innych można malować bezpośrednio. Często obrazy wymagają utrwalenia i zabezpieczenia powłoką werniksuwerniksu, lakieru, inne są na tyle trwałe, że nie trzeba ich chronić. Podstawowymi narzędziami malarza są pędzle o różnej grubości i przekroju, wykonane z włosia naturalnego lub syntetyczne, a także szpachle o zróżnicowanym kształcie. Farbę można także nanosić gąbką, wałkiem, a nawet rozcierać palcami. Do ucierania i mieszania farb służą paletypalety, mające różne wielkości i kształty. Palety mogą być z różnych tworzyw, m.in. z papieru.
Paleta – narzędzie malarza i jego atrybut
Pędzle – ważne narzędzie w pracy malarza


Pracownia jako miejsce kształcenia młodych artystów
Od dawna pracownia artysty była również miejscem, w którym odbywały się zajęcia kształcące młodych artystów. Stopniowo ta funkcja została wyparta przez powstanie akademiiakademii. Jednak na zawsze atelier będzie kojarzyć się z miejscem odizolowanym, intymnym, w którym ważne jest oświetlenie (najlepiej, by było to światło naturalne), przestrzeń, rekwizytyrekwizyty.
Pracownia Jacksona Pollocka
Studio Pollocka znajduje się w pobliżu Accabonac Creek w Springs, gdzie przeprowadził się w 1945 roku ze swoją żoną i mieszkał aż do śmierci w wypadku samochodowym w 1956 roku.
Pracownia Marka Rothki
Od 1957 roku pracownia artysty mieściła się w budynku znajdującego się na rogu Bowery i Prince Street, w nowojorskim Lower East Side. To duże atelier umożliwiło mu pracę z wielkimi rozmiarami płócien, a 54‑letni artysta właśnie otrzymał zlecenie namalowania serii monumentalnych murali do powieszenia na ścianach restauracji Four Seasons na Manhattanie.

Studio malarskie Yvesa Kleina
Artyści o sobie – autoportrety
Artyści często uwieczniali na obrazach własne wizerunki. W tych dziełach pokazywali nie tylko siebie, ale także charakterystyczną dla siebie technikę, indywidualne sposoby operowania plamą, kolorem, światłem i środkami ekspresji. Niektóre z autoportretów mają także znaczenie symboliczne. Należy w nich doszukać się głębszego, często ukrytego sensu.
AutoportretArtysta tworząc swój autoportret czyni w stosunku do samego siebie to, co każdy portrecista czyni w stosunku do kogoś innego: utrwala swój wygląd, czyni z niego coś ostającego się w czasie, coś nie ulegającego zagładzie wraz z jego zgonem, coś tak trwałego w stosunku do przemijania istot ludzkich (…)
Źródło: Mieczysław Wallis, Autoportret, Warszawa 1964, s. 16.
Fridel Dethleffs‑Edelmann to współczesna artystka niemiecka tworząca w XX wieku, związana z niemiecką secesją, tak zwaną Sezession Oberschwaben‑Bodensee. Jej prace przede wszystkim obejmują martwe natury z kwiatami, portrety i pejzaże z regionu Schwarzwaldu i Alp. Wczesne prace artystki inspirowane są ruchem artystycznym Nową Rzeczowością, natomiast po II wojnie światowej uprawiała malarstwo figuralne oraz abstrakcyjne.
Bernard Bufet to francuski malarz ekspresjonistyczny. Malował głównie dzieła figuratywne, zdobył międzynarodową sławę, która spadła u schyłku życia artysty. Ponowne zainteresowanie jego twórczością nastąpiło w XXI wieku.
Hollis Dunlap to malarz amerykański tworzący na przełomie XX i XXI wieku. Specjalizuje się w malarstwie figuralnym. W swoich obrazach łączy elementy klasyczne ze współczesnymi.
Nowatorskie działania artystyczne
W XX wieku tradycyjne malarstwo nie wystarczało artystom, poszukujących nowatorskich rozwiązań. W latach 60. XX wieku Yves Klein opracował i opatentował swój własny kolor błękitny - International Klein Blue. Farbę w tym kolorze nakładał na modelki, które na płótnie lub papierze pozostawiały odciski swoich ciał. Proces tworzenia dzieł został wzbogacony o podkład muzyczny wykonywany na żywo przez orkiestrę, a zapis z tego wydarzenia został zarejestrowany na taśmie filmowej. Wydarzenie było performancem opartym na sztuce malarskiej.

Niektórzy twórcy łączyli tradycyjne malarstwo z mediami. Takie działanie zrealizował Roman Opałka, który w 1965 roku rozpoczął tworzenie „Obrazów liczonych” – cyklu obrazów z zapisem liczbowym od jednego do nieskończoności. W 1970 roku artysta dołączył do procesu zapis magnetofonowy własnego głosu wyliczającego malowane cyfry.
5603153. Roman Opałka zakończył swoje dziełoW obrazach liczonych Opałki, które uważane są za jeden z pierwszych przejawów sztuki konceptualnej – obiekt nie został usunięty – płótno pełni tu jednak rolę służebną wobec fascynacji koncepcją przemijalności i czasu. W totalnym dziele artysty czas odmierzany jest za pomocą następujących po sobie liczb (…) białą akrylową farbą na ciemnym tle.
Źródło: Agnieszka Dela, 5603153. Roman Opałka zakończył swoje dzieło, t. wrzesień, „Artpunkt Opolski Kwartalnik Sztuki” 2011, s. 7.
Znacznie dalej posunęło się malarstwo w latach 80., gdy na sztukę znacząco wpłynęły nowe technologie. Artyści wykorzystywali media, od CD‑Romów po telefon komórkowy i sieć WWW. Kluczowymi stały się także witryny takie jak MySpace i YouTube, następnie portale społecznościowe – stały się miejscami, w których można rozpowszechniać dzieła sztuki za pomocą jednego kliknięcia. Tak zrodził się NET ART – sztuka sieci o globalnym zasięgi i jednocześnie szybkich zmian, postępujących wraz z rozwojem techniki.
Inni malarze zastępowali pędzel i farbę programami i aplikacjami pozwalającymi tworzyć obrazy. Internet stał się pędzlem, płótnem i tematem jednocześnie dla Rafaëla Rozendaala. Wiele jego prac ma formę multimedialną, publikowaną na stronach internetowych. Podczas prezentacji swoich prac łączy malarstwo, instalację i video art. Artysta opierał się na spuściźnie ruchu net.art, wiele prac Rozendaala ma formę strony internetowej. Artysta fascynuje się sztuką geometryczną, często nawiązuje do twórczości Pieta Mondriana, przedstawiciela neoplastycyzmu, konstruuje obrazy oparte na prostocie kompozycji i jasnej, intensywnej kolorystyce.




Ciekawym sposobem na nowatorskie użycie malarstwa jako obrazu ruchomego jest własne narzędzie Mario Klingemanna. Artysta łączy obrazy – zaciera granice pomiędzy kreatywnością ludzką a maszynową. Dzieła artysty charakteryzują się rozmytymi granicami, ludzie stają się plastyczni jak masa, która cały czas się przekształca. Dochodzi nawet do deformacji poszczególnych części ciała. Kształty nakładają się na siebie, tworząc dynamiczną kompozycję opartą na ciągłym ruchu i zmianie kształtów. Portrety ciasno wkomponowują się w pola obrazowe, nie mieszczą się w ich ramach. Powstałe portrety są często porównywane do obrazów brytyjskiego malarza Francisa Bacona.

Kim jest malarz?
Poniższy film przedstawia technikę malowania farbami akrylowymi przez Marikę Szwal. Malarka poprowadzi Cię krok po kroku, pokazując, jakimi posługiwać się narzędziami i jak nakładać akrylowe farby. Zobaczysz też, jak powstaje gotowy obraz abstrakcyjny.
Podsumowanie
Zawód artysty, polegający na realizacji własnej koncepcji malarskiej, wymaga od niego zaangażowania w tworzenie, a także niepowtarzalnego charakteru działania, by obraz uzyskał odpowiednią rangę i mógłby zostać uznany za dzieło, We współczesnym świecie nie liczą się wyłącznie zdolności. Ogromne możliwości techniczne (akwarela, olej, akryl, techniki mieszane), szeroki zakres wykorzystanych w pracy materiałów (pędzel, szpachla, wałek, własne ciało i wykorzystanie multimediów) pozwalają tworzyć każdemu. Jednak artysta to człowiek o wyjątkowej wyobraźni, pasji, wenie, a także szerokiej wiedzy i miłości do sztuki. Często nie poddając się komercji, dba o jakość swoich wytworów i odkrywczość poszukiwań.
Ćwiczenia
Wybierz elementy analizy kompozycji i kolorystyki, odnoszące się do poniższego dzieła.

Odpowiedz na pytanie. Który artysta tworzy na zdjęciu swoje dzieło i z jakim nurtem było związane?

Ułóż puzzle dzieł i uzupełnij informacje.
Dokonaj analizy autoportretu Bernarda Buffeta zaznaczając kolorem zielonym właściwie cechy dzieła.

Podaj dwie cechy kolorystyki: odcienie szarości, kolory czyste, kolory złamane.
Zamieść dwie cechy światłocienia: źródło światła niewidoczne, źródło światła widoczne, znajdujące się poza obrazem.
Podaj cechy świadczące o ekspresji: obraz spokojny, brak silnych akcentów zwracających uwagę
Prześledź obrazy ukazujące wnętrza pracowni lub ich opisy i napisz, jakie pojawiają się w nich charakterystyczne dla zawodu malarza przedmioty.
Odpowiedz, w jaki sposób sztuka współczesna wykracza poza tradycyjną technikę malarską. W odpowiedzi posłuż się przykładem jednego z dzieł, które znajduje się w materiale.
Słownik pojęć
Akademia [gr. Akadḗmeia], nazwa pochodząca od starożytnej akademii w Atenach; współcześnie używana przede wszystkim na oznaczenie instytucji nauczających o charakterze wyższej uczelni, zwłaszcza specjalistycznych szkół wyższych (np. akademie: sztuk pięknych, ekonomiczne, medyczne, wojskowe, sportowe), mających samorząd i prawo nadawania stopni naukowych.
pracownia artysty (malarza, rzeźbiarza, fotografika itp.) z odpowiednim oświetleniem naturalnym i sztucznym oraz wyposażeniem zgodnym z rodzajem twórczości artystycznej (w sztukach plastycznych).
portret własny artysty.
w mitologii greckiej oznacza każdą z dziewięciu córek Zeusa, które były uznawane za opiekunki sztuki i nauki, obecnie pojęcie Muza oznacza natchnienie artysty, najczęściej w postaci modelki.
płaska, zazwyczaj owalna płytka służąca do rozrabiania farb.
[fr. (en) plen air ‘pod gołym niebem’], w sztukach plastycznych malowanie bezpośrednio z natury, w otwartej przestrzeni.
[łac. requisitus ‘wymagany’], przedmiot używany przez aktora w czasie przedstawienia lub służący do ozdoby sceny.
Sztaluga [niem.], drewniany, rozkładany stojak na nogach, służący malarzowi do umieszczenia na nim obrazu podczas malowania, obecnie także wykonywana z aluminium.
przezroczysta substancja żywiczna stosowana do powlekania obrazów, zabezpieczająca je przed wpływami atmosferycznymi oraz dodająca głębi barwom.
Słownik pojęć został opracowany na podstawie:
Encyklopedia PWN – wydanie internetowe; https://encyklopedia.pwn.pl/
Słownik terminologiczny sztuk pięknych, red. Krystyna Kubalska‑Sulkiewicz, Warszawa, 2003.
Notatki ucznia
Galeria
Bibliografia
Bagińska A., Pracownia artysty w polskiej sztuce i kulturze drugiej połowy XIX i początku XX wieku, Warszawa 2015.
Encyklopedia PWN – wydanie internetowe; https://encyklopedia.pwn.pl/
Słownik terminologiczny sztuk pięknych, red. Krystyna Kubalska‑Sulkiewicz, Warszawa, 2003.
Techniki wielkich Mistrzów malarstwa, red. K. Maleszko, E. Leszczyńska, E. Cander, M. Jęryczko, Warszawa 1999.
Wallis M., Autoportret, Warszawa 1964.

















